Valentina Tereshkova Kimdir? İlk Kadın Astronot

Valentina Tereshkova kimdir? Tereshkova, 6 Mart 1937 doğumlu ilk kadın astronot ünvanına sahip bir mühendis ve siyasetçidir.

Valentina Tereshkova: Hayatı ve Görevi

Sovyetler Birliği’nde Bolşoye Maslennikovo’da doğan Tereshkova okulu bitirince bir fabrikada işe girdi ve daha sonra da mühendislik okudu. Mühendislik okurken hobi olarak paraşütçülük yapan Tereshkova bunun ileride ne kadar işine yarayacağını bilmiyordu.

1961 senesinde Sovyetler Birliği Komünist Partisi’ne katıldı. Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki uzay yarışında Tereshkova’nın misyonu uzaya giden ilk kadın olmaktı. Peki her şey nasıl başladı? 

Uzay Yarışı

Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya arasındaki Soğuk Savaş yüzünden iki ülkenin arasında 1975’e kadar süren ve resmi olmayan bir Uzay Yarışı vardı. Uzaya uydu yollamak, Ay’a insan indirmek gibi amaçlar içeren Uzay Yarışı, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri arasındaki kültürel ve teknolojik rekabetin önemli bir parçası haline gelmişti. İki ülkenin olası bir sıcak savaştan önce birbirini moral olarak çökertme uğraşlarında, uzay teknolojisi araç olarak kullanıldı.

Uzaya Giden İlk Kadın Nasıl Seçildi?

Uzay Yarışı’nın başlangıç yıllarında, Sovyetler Birliği’nin amacı olabildiğince ilke imza atmaktı. Gagarin’in 1961 senesinde uzaya çıkan ilk insan olmasının ardından, Sovyetler bu sefer bir kadını uzaya göndermeyi kafasına koymuştu. Bu da yeni bir teknoloji yaratmadan saygınlık kazanmalarını sağlayacaktı.

Uzaya gidecek ilk kadını belirlemek için oldukça kapsamlı bir araştırma başlatıldı. Aranan özellikler adayların 30 yaşının altında olması, 170 cm’den kısa ve 70 kilodan hafif olması ayrıca paraşütçü olmasıydı. 

Yuri Gagarin 1961’de uzaya giden ilk adam olduktan sonra, Tereshkova Sovyet uzay programına gönüllü oldu. Pilot olarak herhangi bir deneyimi olmamasına rağmen, 126 paraşüt sıçraması nedeniyle programa kabul edildi. O zamanlar, kozmonotlar Dünya’ya döndüklerinde yere çarpmadan saniyeler önce paraşüt açmak zorundaydılar. 

Tereshkova, seçilen diğer dört kadınla birlikte, uzun süre yalnız kalmasına, aşırı yerçekimi koşullarına ve sıfır yerçekimi koşullarına nasıl tepki vereceğini belirlemek için testler içeren 18 aylık bir eğitim aldı. Eğitimde ağırlıksız uçuşlar, paraşüt atlamaları, merkezkaç sınamaları, uzay mühendisliği ve pilotluk gibi dersler bulunuyordu.

Beş kadının hepsi Aralık 1962’de Hava Kuvvetleri’nde genç teğmen oldular. Geldiği sosyal kesimin halkta yarattığı sempati ve eğitimdeki başarısı sayesinde Tereshkova 26 yaşındayken, eğitiminin sonunda uzaya gidecek ilk kadın olarak seçildi.

Vostok 6 Uzay Uçuşu

Vostok 5’in başarılı bir şekilde piyasaya sürülmesinden sonra Tereshkova kendi uçuşu için hazırlıklara başladı. 16 Haziran 1963 günü sabahı Tereshkova ve yedeği, uzay giysilerini giydiler ve fırlatma rampasına doğru yola çıktılar. 

İletişim ve yaşam destek birimleri kontrollerinin ardından Tereshkova, Vostok 6’nın içine yerleştirildi. İki saatlik geri sayımın ardından Vostok 6 kusursuz bir şekilde fırlatıldı ve böylece Valentina Tereshkova kimdir? sorusunun cevabı uzaya giden ilk kadındır oldu.

Tereshkova bu görev sırasında bir uçuş günlüğü tuttu ve daha sonra atmosfer içindeki aerosol katmanlarını tanımlamak için kullanılan ufkun fotoğraflarını çekti.

Vostok 6, tek bir uçuşla, o tarihten önce uçmuş olan tüm Amerikan astronotlarının toplam zamanlarından daha fazla uçuş süresi kaydetti.

Tereshkova uçuşun çoğunda bulantı ve fiziksel rahatsızlık yaşamasına rağmen, Dünya’nın yörüngesinde 48 kez dolandı ve uzayda 2 gün, 22 saat ve 50 dakika geçirdi. Tüm Vostok görevlerinde planlandığı gibi Tereshkova, Dünya’nın yaklaşık dört mil yukarısında kapsülden fırladı ve Kazakistan’ın kuzey doğusuna paraşütle iniş yaptı. 

Uçuştan Sonrası : Rol Modeli Tereshkova

Döndükleri zaman Tereshkova milyonlarca çiçekle karşılandı. Binlerce katılımcının önünde Başbakan, Sovyetler Birliği Kahraman madalyasını takdim etti. Tereshkova görevden sonra ulusal ve uluslararası bir rol modeli haline geldi, kadınlarla ilgili birçok kongrede yer aldı ve bütün dünyayı gezdi. Dünyanın dört bir yanından tebrik mektupları aldı ve diğer ülkelerdeki kadınları derinden etkiledi.

Tereshkova bir daha uzaya uçmadı fakat uçuşundan sonra test pilotu ve eğitmen oldu, böylece teknik bilimler doktorasını kazandı. 

Milletvekili olan ve Sovyet Kadın Komitesi’nin başına geçen Tereshkova, Uluslararası Kültür ve Dostluk Birliği’nin de başkanlığını yaptı. İlerleyen yıllardaysa birçok çeşitli politik görevde yer aldı. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra bile siyasi olarak aktif kaldı ve hala Sovyet sonrası Rusya’da bir kahraman ve rol model olarak görülüyor.  

“Uzayda herhangi bir zaman geçirmiş olan herkes hayatının geri kalanında onu sevecektir. Ben çocukken kurduğum gökyüzü hayalimi gerçekleştirdim.”

Valentina Tereshkova