İçindekiler
Akıllı Sistem Nedir?
Akıllı sistem, ülkenin refah seviyesini teknoloji yardımıyla yükselten sistemdir. Akıllı sistemlerin asıl kaynağı ihtiyaçtır. İhtiyaç doğrultusunda çözümler üretilip uygulanmaktadır. Akıllı sistemler, akıllı şehirleri beraberinde getirmektedir ve bu sistemler belli sebeplerden ötürü ortaya çıkan sorunları karşılar. Coğrafi sebepler doğrultusunda kimi şehirde kalabalıklık bir problem olabiliyorken, kimi şehirde sıcaklık problem olarak görülmektedir. Böylece bu sistemlerin uygulandığı alan çok geniş bir yelpazededir. Çevre, sağlık, ulaşım, ekonomi, enerji, afet ve acil durum yönetimi, bilgi güvenliği ve yaşam olmak üzere geniş bir alana yayılmaktadır. Geleceğe yatırım olarak görülen bu sistemler enerji kaybını en aza indirmeyi hedefliyor.
Akıllı Şehir Nedir?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı akıllı şehri; “gelecekteki problem ve ihtiyaçları öngörerek hayata değer katan, çözümler üreten, daha yaşanabilir ve sürdürülebilir şehir” olarak tanımlamıştır. Akıllı şehir, yenilenebilir mekanizmalar oluşturarak insanların yaşam standartlarını yükseltmeyi hedeflemektedir. Akıllı şehir ve akıllı sistem fikrinin altında, teknolojiyi günlük yaşama uyarlayarak ekonomiye katkıda bulunmak ve enerjiden tasarruf etmek yatmaktadır. Sanayi Devrimi ile başlayıp günümüze kadar uzanan kentleşme arzusu, şehirlerimizde kalabalığa sebep olmaktadır. Kalabalığın ve daha nice şehirsel faktörlerin sebep olduğu zorluklar, akıllı şehir fikri sayesinde ortadan kalkmıştır.
Ülkemizde Akıllı Şehirler ve Akıllı Sistemler
İstanbul’daki Akıllı Sistem Çalışmaları
İstanbul, bildiğimiz gibi Türkiye’nin en kalabalık şehridir. Jeopolitik konumu sayesinde geçmişten günümüze her zaman yoğun nüfusa sahip bir şehir olmuştur. Bu nüfus fazlalığı beraberinde ulaşım problemlerini, hava kirliliğini ve kaynak yetersizliği gibi sorunları getirmiştir. 153 Beyaz Masa hattına gelen şikayetler doğrultusunda 2029 yılı için Akıllı Şehir Manifestosu hazırlanmıştır. Ortaya toplamda 101 proje konulmuştur. Bazı projeler henüz gerçekleştirilme aşamasındayken, bazıları çoktan yürürlüğe girmiştir.
Adaptif Trafik Yönetim Sistemi – ATAK
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, trafik yoğunluğunu önlemek amacıyla geliştirilmiştir. Kavşaklarda oluşan trafiği, tasarlanan yazılımı sayesinde %20 azalttığı görülmüştür. Trafiğin önlenmesinin yanında yakıt tüketimini de %18 oranında azaltmıştır.
ATAK Nasıl Çalışır?
ATAK, kavşaklarda bulunan anlık araç yoğunluğuna göre trafik yönetimini sağlar. Kavşaklardaki manyetik sensörler sayesinde araç sayısı bilgisi alınır. Bu bilgiler kavşaklarda bulunan trafik sinyal denetleyicisine gönderilir. Bu denetleyici tarafından alınan bilgiler ATAK sistemine iletilir. Algoritması sayesinde optimizasyon metotlarını kullanarak hangi kavşakta yeşil ışığın ne kadar yanması gerektiğini gösteren hesaplamalar yapılır. Böylece trafik akışı hızlanır ve gereksiz yakıt tüketiminin önüne geçilir.
Büyükçekmece Gölü Yüzer Güneş Enerji Santrali
Akıllı Şehir Manifestosu’nun en önemli projelerinden biridir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak amacıyla ortaya sunulmuştur. İstanbul’un 43. en büyük enerji santralidir. Büyükçekmece Gölü üzerinde bulunan ve toplam 240 kW gücüne sahip olan santral, bu alanda bir ilktir. Toplamda 2.900 m²’lik alana sahip olan bu enerji santrali, su yüzeyi ile temas ederek buharlaşma oranını azaltır ve su kaybını önler.
Santralde 260 kWp gücünde toplam 960 adet polikristal fotovoltaik panel bulunmaktadır. Bu panel, güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmede rol oynar. Yüzey alanı sebebiyle yıllık 202 evin elektrik ihtiyacını karşılayacak seviyede elektrik elde edilmektedir. Elektrik üretim amacıyla bildiğimiz üzere karbondioksit salınımı ortaya çıkmaktadır. Bu santral ile birlikte yılda 164 ton karbondioksit salınımını engellemektedir. 164 tonluk karbondioksit salınımını doğadan uzak tutmak, 4200 adet ağaç dikilmesinin çevreye faydası ile eş değerdir.
Ankara’daki Akıllı Sistem Çalışmaları
5.5 milyon nüfusu ile Türkiye’nin en kalabalık ikinci şehri olan Ankara, sanayi alanında kendini oldukça geliştirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk zamanlarında şehrin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmıştır. Sanayileşme sonucunda, ilerleyen yıllarda sanayinin şehir ekonomisine katkısının daha fazla olduğu görülmüştür. Hızla gelişen sanayi ve beraberinde getirdiği ekonomik refah, Ankara’ya olan göçü arttırmıştır. Vatandaşlardaki kentleşme isteği ile beraber Ankara’nın nüfusu giderek artmıştır. Bu yoğunluğun oluşması sebebiyle ve yaşanması muhtemel olan şehir zorluklarını önlemek amacıyla; Ankara Büyükşehir Belediyesi, EGO ve ASKİ Bilgi İşlem Dairesi Başkanlıklarında “Akıllı Şehircilik” bakış açısı gündeme gelmiştir ve bu alanda çalışmalar başlatılmıştır.
Akıllı Su Yönetim Sistemleri
Halka temiz su dağıtımında bulunmak ve bu işi kesintisiz ve hızlı yapmayı amaçlayan bu proje bünyesinde arıtma tesisleri de barındırmaktadır. Arıtma tesislerinde suyun türüne göre işlem yapılmaktadır. Bu tür, evsel ve endüstriyel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Her iki atık için de içme suyu kalitesinde su eldesi uğraştırıcıdır fakat doğaya pis haliyle salınmasındansa uğraşmaya değer olduğu düşünülmektedir. ASKİ bünyesinde kurulan SCADA merkezi ile kente güvenli su sağlama görevini yerine getirebilmek için işletilen tesisler (pompa istasyonları, su depoları, arıtma tesisleri, su dağıtım şebekesi ve diğer tesisler) sürekli olarak gözlem altındadır.
Entegre Katı Atık Yönetimi
Entegre Katı Atık Yönetiminin amacı atık oluşumunu engellemek, atığı geri kazandırmak, atığı doğaya en az zararlı hale getirip minimalize etmek ve en önemlisi atığı yok etmektir. Ankara’da bulunan bu sistem Türkiye’de bir ilktir. Entegre Katı Atık Yönetiminin hiyerarşisine bakıldığında en çok tercih edilen uygulama olarak atık oluşumunu önlemek görülmektedir. Bu uygulamalar sonucu elde edilen bilgilere bakıldığında günlük 5500 ton toplandığı ve imha edildiği bilinmektedir. Yok edilen atıklardan kazanılan enerji miktarı günlük 1289 MWs ‘dir. Bu temiz enerji miktarı Ankara’nın günlük enerji miktarının %5ini karşılamaktadır.
Kayseri’deki Akıllı Sistem Çalışmaları
Kayseri çok uzun zamandır Türkiye’nin önemli bir ticaret şehri olarak bilinmektedir. Geçmiş yıllarda uçak ve dokuma fabrikalarından elde edilen gelir, günümüzde mobilya ve metal üretimi üzerinden elde edilmektedir. Bunun yanında şehrin ünlü bir turizm kaynağı da vardır: Erciyes Dağı. Vatandaş memnuniyetini sağlamak ve turist çekmek amacıyla Erciyes Kayak Merkezi’nin internet üzerinden online bir şekilde izlenebileceği bir program geliştirilmiştir. Erciyes’teki hava durumunun ve kayak pistlerinin dolululuk oranının anlık izlenebilmesi amacıyla tüm dünyaya yayın yapılmaktadır. Aynı sistem Kayseri Büyük Şehir Belediyesi’ne ait havuzlar için de geçerlidir. İlginç olarak havuzun klor miktarı anlık gösterilmektedir.
“Akıllı Şehir Kayseri” Mobil Uygulaması
Kayseri Büyük Şehir Belediyesi’nin kurumsal uygulamasıdır. İnsanların hizmet değerlendirmelerini ve şikayetlerini bildirdiği bir platformdur. Bir nevi İstanbul’daki 153 Beyaz Masa hattının Kayseri’deki koludur. Mobil haritadan kültürel faaliyetlere kadar pek çok alanda sunulan hizmetleri içermektedir. “Kent Bilgi Sistemi” ile birlikte konumunuza en yakın hastaneler ve eczaneler, benzin istasyonları gibi önemli yerlere hızlı bir şekilde ulaşılabilmektedir. Zamandan tasarruf konusunda bizlere yardımcı olan bu uygulama ulaşımda da destek vermektedir. Otobüs saatlerini ve anlık otobüs konumlarını bizlerle paylaşmaktadır. Ayrıca bu konum bilgileri ambulans geçiş üstünlüğünü sağlayan başka bir sisteme gönderilmektedir. Bu uygulama, ambulansın trafiğe takılmasını önlemek ve hastaneye kadar olan bütün ışıkların ambulans için yeşil yanmasını sağlamaktadır.
Bursa’daki Akıllı Sistem Çalışmaları
Bursa, Marmara Bölgesi’nin ikinci kalabalık şehridir. Tarihi olarak oldukça değerli bir şehirdir. Osmanlı Devleti zamanından bilindiği üzere tarım üzerine yoğunlaşmıştır ve günümüzde bu şehrin %44’lük kısmı tarıma ayırılmıştır. Teknolojinin gelişmesiyle tarım sanayiye yontulmuştur. Bu teknoloji vizyonu Bursalılar için yeni bir faaliyet türü ortaya çıkarmıştır. Bursa’nın Akıllı Şehircilik Strateji Belgesi kapsamında oluşturulan bu faaliyetler şehir için önemli sistemler oluşturmuştur. Bu sistemler ulaşım, tarım ve sanayi hayatın her alanında rol oynamaktadır.
Sevgi Çipi
Sevgi çipi, adından da anlaşıldığı üzere 110 tane çipten oluşan küçük bir kittir. Diğer sistemlerden ayrılan bi özellik olarak sosyal sorumluluk projesidir. Alzheimer ve zihinsel rahatsızlıkları olan vatandaşlarımızın güvenli bir şekilde dışarıda dolaşmasını sağlamaktadır. Cepte taşınabilen bu kit, hasta yakınlarına anlık konum bilgisi göndermektedir. Böylece kaybolma ve kaza yapma oranları azalmaktadır. 60 saatlik pil gücü olan kitten alınan bilgiler doğrultusunda, hastanın tenha ve kaza riski yüksek bir yola girdiği görülürse yetkililer devreye girmektedir.
