Gelişen teknoloji depolama konusunda da bazı çözümleri beraberinde getirdi. Günümüzde pek çok kullanıcı somut depolama araçları yerine bulut depolama hizmetlerini tercih etmeye başladı. Bunların arasında iCloud, Google Drive gibi önemli şirketlerin ürünleri de yer alıyor. Tabii ki bu durum sadece kişisel veriler için değil sistemler için de kullanılıyor. Sistemler veri depolama için büyük ölçekli sunucular kullanmayı tercih ediyor. Peki veri depolama için kullanılan en önemli sunucu türlerinden birisi olan network attached storage yani NAS nedir?
Bu içeriğimizde network attached storage nedir sorusunun yanıtlarını sizinle paylaşacağız. Ayrıca NAS kullanım alanları ve bileşenlerine de içeriğimizde yer vereceğiz. Buna ek olarak network attached storage sunucularının nasıl çalıştığını da aktaracağız.
Ayrıca içeriğimizde network attached storage’ın avantajlarına ve diğer depolama türleriyle farklarına da değineceğiz. Ancak tüm bunlardan önce network attached storage nedir sorusunun cevabını vermemiz gerekir.
İçindekiler
Network Attached Storage (NAS) Nedir?
Ağa bağlı depolama ya da network attached storage, veri aktarımında kullanılan bir depolama mimarisi olarak tanımlanabilir. Bu mimarinin en önemli özelliği ortak bir merkeze bağlı farklı cihazlara ağ üzerinden veri aktarımı yapmaya olanak sağlamasıdır. Bir başka deyişle özel bir “bulut” depolama sistemine olanak sağlamaktadır.
Bunu depolama türü için NAS cihazları kullanılmaktadır. Bu özel sunucu cihazlar veri depolamasını ve paylaşımına olanak sağlar. Aynı zamanda kullanılan işletmedeki diğer cihazların sürekli bir şekilde erişebileceği bir depolama birimi olarak da görev almaktadır. Bu nedenle erişilebilirlik açısından güvenilir bir depolama türü olarak karşımıza çıkmaktadır.
NAS cihazlarının önemi özellikle küçük boyutlu işletmeler için oldukça yüksektir. Bunun sebebi ise fiyatına kıyasla oldukça başarılı bir depolama imkanı sağlamaktadır. Ayrıca avantajlarından bahsederken detaylandıracağımız gibi NAS cihazlarını yönetmek standart veri sunucularını yönetmekten çok daha kolaydır.
Gün geçtikçe NAS cihazları daha popüler hale gelmektedir. Bu nedenle oldukça farklı alanlarda NAS kullanımı görmek mümkündür. Bir sonraki alt başlığımızda NAS cihazlarının en popüler kullanım alanlarına değineceğiz. Ayrıca bu cihazların hangi işlemler için kullanılabileceğine de göz gezdireceğiz.
Network Attached Storage Kullanım Alanları
İçeriğimizin daha önceki kısımlarında da ifade ettiğimiz gibi NAS birçok alanda kullanılan bir depolama aracıdır. Özellikle bir BT ekibine sahip olmayan küçük işletme ve girişimlerde NAS kullanmak veri depolamasını oldukça kolay hale getirebilir. Bu nedenle küçük çaplı işletmelerde NAS kullanımı görmek mümkündür.
Bunun haricinde bireysel NAS kullanımı da her geçen gün artış gösteren unsurlardan birisidir. İş hayatında ya da kişisel hayatında sık sık veri kullanan bireyler NAS depolama cihazlarını tercih edebilmektedir. Bulut depolama yerine NAS kullanımı da pek şaşırtıcı olmayan bir tercihtir.
Peki bir network attached storage cihazı ile neler yapmak mümkündür? Her şeyden önce bunun bir depolama aracı olduğundan bahsettik. Bu nedenle dosya depolamak ve paylaşmak NAS cihazlarının başlıca görevidir. Ayrıca veriler için yedekleme ve arşivleme gibi konularda da NAS kullanmak mümkündür.
Bunlara ek olarak NAS’ın bileşenleri sayesinde pek çok farklı kullanım alanı da mümkün hale gelmektedir. İçerisinde bir CPU ve işletim sistemi barındırabilen bu cihazlar aynı zamanda adından da anlaşılacağı üzere ağ bağlantısı desteğine de sahiptir. Bu nedenle web tabanlı uygulama geliştirmek ve test etmek gibi bir işlemi NAS kullanarak gerçekleştirmek mümkündür.
Ayrıca NAS ile medya aktarımı yapmak da olasılıklar dahilindeki bir işlemdir. Medya dosyalarını depolamasının yanı sıra aynı zamanda oynatmaya da olanak sağlar. Örneğin görsel kullanımın yoğun olduğu bir işletmede NAS cihazında yer alan dosyalar her bilgisayar tarafından erişilecek şekilde ayarlanabilir. Böylece hızlı bir şekilde bu dosyalara erişim sağlamak mümkün hale gelmiştir.
Bunun gibi pek çok kullanım alanı olan NAS cihazları depolama konusunda oldukça önemli çözümlerden birisidir. Peki network attached storage cihazlarının bileşenleri nedir?
Network Attached Storage Bileşenleri
Donanım
Kullanım alanlarından bahsederken değindiğimiz gibi NAS cihazları farklı bileşenlerin bir araya gelmesiyle oluşan ürünlerdir. Bu bileşenlerin arasında en önemli parça şüphesiz depolama sürücüleridir. Bir depolama cihazının çalışması için tabii ki depolama sürücüsüne ihtiyacı vardır.
NAS cihazlarının depolama kapasitesi kullanıcılar tarafından belirlenmektedir. Bazı NAS cihazları iki depolama birimine kadar destek sunsa da bu rakamın beşe çıktığı cihazları görmek de mümkündür. Bu sayede ihtiyaç doğrultusunda depolama kapasitesini artırmak ya da azaltmak gibi bir imkan NAS kullanıcılarına sunulmaktadır.
Bu depolama birimlerinin bir arada sorunsuz çalışmasını sağlayan RAID isimli bir teknoloji NAS cihazlarında kullanılmaktadır. Fiziksel depolama birimlerini sanal bir şekilde birleştiren bu teknoloji cihazın performansını artırmaya destek sağlamaktadır.
Depolama sürücüleri haricinde NAS cihazlarında yer alan bir diğer bileşen ise CPU yani işlemci birimidir. NAS cihazları dosyaları depolamak ve yönetmek için de bir birime ihtiyaç duyar. CPU da NAS cihazlarına gerekli olan hesaplama ve yönetme imkanını sunmaktadır. NAS cihazlarında yer alan CPU sayesinde verileri okumak ve yazmak mümkün hale gelmektedir. Aynı zamanda bu verileri işleme ve sunma konusunda da CPU görev alır.
Kullanım alanlarında bahsettiğimiz gibi NAS cihazlarında yer alan CPU’nun önemli bir başka görevi de uygulama çalıştırmaktır. İşlemcisi sayesinde NAS üzerinden uygulama çalıştırmak ve medya dosyalarını işlemek mümkündür. Bu ve benzeri birçok işlem CPU sayesinde yapılmaktadır. Buna ek olarak NAS cihazlarında RAM Görmek de şaşırtıcı olmayan bir durumdur.
Yazılım
Donanım haricinde bazı yazılım bileşenleri de NAS cihazlarında kendisine yer bulmaktadır. Bunların arasında yer alan en önemli unsurlardan birisi işletim sistemidir. Bu işletim sistemi sayesinde NAS görevlerini yerine getirmektedir. Bunların arasında daha önce saydığımız medya aktarımı, uygulama çalıştırma, yazılım geliştirme gibi önemli konular yer almaktadır.
NAS cihazlarının isminden de anlaşılacağı üzere olmazsa olmaz bileşeni ise ağ birimidir. Depolama ve işleme gibi işlemlerin diğer bilgisayarlara aktarılması için gerekli olan bu bileşen ile NAS cihazlarına bağlanmak mümkün hale gelir. Bunun için bir ethernet kablosu ya da Wi-Fi ağı kullanılmaktadır.
Ayrıca NAS cihazlarında USB girişleri de görmek mümkündür. Bu girişler sayesinde veri aktarımı haricinde yapılan bazı işlemler de bulunur. Bunların arasında yedekleme yapmak ya da cihazı şarj etmek yer alabilir. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi ağa bağlı depolama cihazlarında asıl aktarım yöntemi ağ üzerinden gerçekleşir.
Network Attached Storage Nasıl Çalışır?
NAS sistemlerini çalıştırmak için gerekli olan bileşenleri detaylıca açıkladık. Peki bir NAS cihazı nasıl çalışır? Pek çok elektronik cihazda olduğu gibi NAS cihazının çalışması için de bazı protokoller kullanılmaktadır. Bu protokoller ya da kurallar sayesinde ağ üzerinden veri aktarımı mümkün hale gelir. Protokollerin doğru kullanılması halinde erişime sahip her aygıt NAS cihazında depolanan verileri kullanabilir ve ulaşabilir.
Bu protokol türlerini iki başlıkta incelemek mümkündür. Bunlardan ilki iletişim protokolleridir. NAS cihazının çalışması için gerekli olan bu iletişim protokollerinden birisi IP yani internet protokolüdür. Bir diğer protokol ise TCP yani geçiş kontrol protokolüdür.
Pek çok bilgisayar kullanıcısı IP protokolünün adını daha önce duymuştur. Dosya gönderiminde IP’nin görevi verilerin gönderileceği adresi almaktır. Daha sonrasında TCP verileri paket haline getirir. Bu paketleri ağ üzerinden gerekli adrese ulaştırır ve iletişim protokollerinin görevi başarıyla sona erer.
NAS cihazlarının çalışması için gerekli olan bir diğer protokol türü ise dosya biçimlendirme protokolleridir. Bilindiği üzere makinelerde farklı türde işletim sistemleri bulunmaktadır. Bu nedenle işletim sistemlerinin dosya formatları da farklılık gösterebilmektedir. Örneğin Windows işletim sistemine sahip bir cihaz ile Linux işletim sistemine sahip bir cihazın farklı formatlarda veri kabul etmesi olağandır.
Bu noktada NAS cihazlarının görevi dosyanın gönderileceği işletim sisteminin türüne göre verilerin formatını uygun hale getirmektir. Linux ve UNIX işletim sistemleri için gerekli olan format NFS formatıdır. Windows işletim sistemine sahip makinelerde SMB, macOS işletim sistemine sahip aygıtlarda ise AFP formatları kabul edilmektedir.
Network Attached Storage Avantajları
NAS cihazlarının ne olduğunu ve nasıl çalıştığını detaylıca anlattık. Peki bu cihazları kullanmak ne gibi avantajlar sağlamaktadır? Aslında içeriğimizin içerisinde yer yer değinsek de tüm bu avantajları bir başlık altında toplamak faydalı olacaktır.
Her şeyden önce NAS cihazı kullanmak bulut depolama sistemlerinin sunamayacağı seviyede bir güvenlik sunmaktadır. Herhangi bir şirkette abone olmadan istediğiniz yerde yer alan bir sunucuda veri depolayarak gizliliği daha yüksek bir depolama fırsatına sahip olabilirsiniz.
Bu cihazların kişisel olabileceğinden bahsetmiştik. Bu nedenle cihaz üzerinde yapılacak ayarlamalar da kullanıcılar tarafından belirlenmektedir. Örneğin depolama için ihtiyacınız kadar depolama sürücüsünü NAS cihazında kullanabilirsiniz. Böylece depolama aracınızın boyutunu kendiniz belirlemiş olursunuz. Üstelik boyutu artırmak istediğinizde bir sabit disk eklemeniz yeterli olacaktır.
Bunun haricinde karmaşık sunucuların aksine NAS cihazlarının kurulumu ve yönetimi de oldukça basittir. Bu nedenle daha önce de bahsettiğimiz gibi özel bir BT birimi olmayan işletmeler NAS cihazlarından faydalanmayı tercih etmektedir. Ayrıca bu cihazlar erişilebilirlik açısından da oldukça kullanışlıdır. Yalnızca bir dezavantaj olarak aynı anda çok kişinin dosyalara erişmek istemesi NAS cihazlarında sorun oluşturabilir. Tabii ki böyle bir durumda ihtiyacınız olan ikinci bir NAS cihazı olacaktır.
Farklı kullanım alanları da NAS cihazlarının en önemli avantajlarından birisidir. Hem konum olarak farklı kullanım alanları hem de farklı işlemleri gerçekleştirmek NAS ile mümkün hale gelmektedir. Ayrıca bu cihazların performans konusunda da oldukça başarılı olduğu bilinmektedir. Üstelik fiyat konusunda da diğer depolama teknolojilerinin aksine bir avantajı bulunmaktadır.
NAS ve Diğer Depolama Türleri Arasındaki Farklar
Network attached storage cihazlarının başlıca avantajlarına değinirken diğer cihazlar ile kıyaslamalarına da değindik. Ancak NAS cihazlarının kıyaslanacağı önemli iki mimariye ayrı olarak değinmek gerek. Bunlar storage area network yani depolama alanı ağlar (SAN) ve direct-attached storage yani doğrudan bağlı depolama (DAS) olarak adlandırılmaktadır.
NAS ve SAN
İki depolama türünün farkını anlatmadan önce SAN depolama türünün ne olduğunu hızlıca anlatalım. SAN ağa bağlı olan cihazlara bloklar şeklinde depolama imkanı tanımaktadır. Ayrıca bu bloklar farklı dosya formatlarına sahip olabilir. Örnek vermek gerekirse bir bloktaki dosya formatı SMB iken bir başka bloktaki dosya formatı NFS olarak karşımıza çıkmaktadır.
NAS ve SAN arasındaki farklardan birisi ise depolama cihazında ortaya çıkar. NAS cihazlarının görüntülenmesi bir dosya sistemi şeklinde gerçekleşir ve dosya isteklerini teker teker işler. Öte yandan SAN ise bir işletim sistemi gibi çalışmaktadır ve bahsettiğimiz gibi verileri bloklar halinde işler. Ayrıca bu iki depolama türünde arklı protokoller ve teknolojiler de yer kullanılmaktadır.
NAS ve DAS
Bir başka depolama türü ise doğrudan bağlı depolama yani DAS cihazlarıdır. Bu cihazlar bir bilgisayara doğrudan bağlanmaya olanak sağlar. Bunun en yaygın örneklerinden birisi ise harici depolama sürücüleridir. Belirttiğimiz gibi bu cihazlar aynı anda yalnızca tek bilgisayara bağlanır. Farklı bir bilgisayara bağlanması için bağlandığı cihaz ile bağlantıyı koparması ve diğer cihaza bağlanması gerekir.
NAS ve DAS arasındaki en önemli farklardan birisi bağlantı kurulan cihaz sayısıdır. DAS cihazlarının başarılı olduğu bir nokta ise bazı yazılımların çalıştırılmasıdır. Performans konusunda bazı yazılımları çalıştırmak DAS ile çok daha iyi sonuç verebilir. Ancak depolama açısından tek bir cihaz ile bağlantı kurabilmesi büyük bir dezavantajdır.
