Spam Nedir?

Yaşantımıza büyük fark katan unsurlardan biri teknolojidir. Teknoloji sayesinde insanların yaşamları çoğu alanda pratikleşmeye başladı. Örneğin bilgiye ulaşmak için internet üzerinden araştırma yapmaya başladılar. Haberleşmek için ise e-posta veya mesajlaşma araçlarını kullanmaya başladılar. Ancak bazen, bu araçlarda istemediğimiz veya gereksiz bulduğumuz iletiler görebiliyoruz. Bunlardan birisi de spam oluyor. Kişiler bu durumda spam nedir diye merak ediyorlar.

E-posta uzun süredir hayatımızda olan ve günümüzde birçok kişinin sık sık kullandığı bir iletişim aracıdır. Bu iletişim aracı, çoğunlukla işle alakalı konular için kullanılır. Bunun yanı sıra e-posta adresleriyle giriş yaptığımız sitelerden tanıtım veya indirim mailleri de sıklıkla e-posta kutumuza düşerler. Ancak bazen görmemize gerek olmayan yani gereksiz mailler de gelir.

Bu mailler genellikle çok sayıda olur ve posta kutusuna düştükleri kişileri rahatsız ederler. Tabii spam içeriğini sadece mail yoluyla almayız. Bu iletiler, mesaj ve çağrı yoluyla da karşımıza çıkabilir. Ancak mesaj yoluyla bu işlemi yapmak ücretli olduğu için çoğunlukla spam için e-posta tercih edilmektedir.

İnsanlar bu konuda bilinçlenmek isteyebiliyor. Çünkü spam konusu, ciddi tehlikelere sebep olabiliyor. Peki tehlikelere yol açabilen spam nedir? Neden teknoloji kullanıcıları için tehlikeli olabiliyor? Gelin bu soruların cevabını hep birlikte detaylıca inceleyelim.

Spam Nedir?

Spam, Türkçe adıyla ‘İstenmeyen’ anlamına gelir. İnternet ortamında ise en basit tanımı istenmeyen mesaj, e-posta veya çağrı olarak açıklanabilir. Spam, aynı anda birçok kişiye gönderilen gereksiz ve uygun olmayan iletilerdir. Bu tür iletiler, bazen mail veya mesajlaşma sistemin algoritması tarafından algılanır. Daha sonra spam olduğuna karar verilir ve ‘Gereksiz e-posta’ veya ‘Spam’ klasörüne taşınır.

Ancak bazı durumlarda sistem, hiçbir sorun olmadığı halde bazı mailleri veya mesajları spam şeklinde algılayıp yanılabiliyor. Bu yüzden spam veya gereksiz e-posta klasörlerinizi arada bir kontrol etmenizde fayda var. Kontrol sonrasında zararlı bulmadığınız ve görmek istediğiniz iletileri ‘Spam değil’ seçeneğine tıklayarak gelen kutunuza yönlendirebilirsiniz. Bu işlemden sonra o alıcıdan gelecek olan yeni mailler, artık gelen kutusu bölümünde yer alacaktır.

Böylelikle spam nedir sorusunun yanıtını vermiş olduk. Peki ya gerçekten spam olarak nitelendirilecek iletiler nasıl anlaşılıyor? Bunu anlayabilmeniz için ise spam iletilerinin özelliklerini bilmeniz gerekiyor.

Bir İletinin Spam Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Spam mailleri veya mesajları, genellikle kullanılmayan sahte ve herkese açık bir e-posta adresinden veya sahte numaralardan atılır. Örneğin, bir banka adı veya bir şirket adı bazı harfler değiştirilerek spam içerikler yazılır. Herkese açık e-postayla atılıyorsa gmail, hotmail gibi herkesin alabileceği mail adresleri kullanılır. Ancak kurumsal yerler, iletilerini genellikle bu şekilde göndermezler. Çünkü kurumsal yerler, kuruluşları ile alakalı mail uzantılarını kullanmayı tercih ederler.

Bu durumda yapılacak olan ilk işlem, atılan mailin e-posta adresini internet tarayıcısı üzerinden kontrol etmek olacaktır. Bunun yanı sıra hitap şekli, atılan mailde önemli bir detaydır. Örneğin size sadece adınızla hitap eden bir banka maili aldıysanız bu durumdan şüphelenmeniz gerekiyor. Çünkü neredeyse tüm bankalar, müşterilerine sadece adıyla değil hem adı hem de soyadıyla hitap ederler.

E-postaya gelen bağlantılar da tehlike barındırıyor. Bu bağlantıların spam iletiler olduğunu belli eden nokta, bağlantı kısaltma sisteminin olmasıdır. Eğer bağlantı kısaltması varsa dosya indirilemez halde olacaktır. Bu yüzden URL’ye tıklamadan önce bu URL’yi kopyalayıp site taraması yapmanız gerekecektir.

Bir başka bağlantı yöntemi de hedef adresin, e-postayla veya içerikle eşleşmemesidir. Örneğin X adlı kurum üzerinden bir ileti alırsanız, bağlantının sizi X kurumunun resmi sitesine göndermesini beklersiniz. Ancak maalesef spam iletisi, hedef adresi bir düğmeyle gizler ve hedef adresi göremezsiniz. Bu durumda imlecinizi bağlantı düğmesinin üzerine getirirseniz adres, tarayıcının alt kısımda yer alacaktır. Dolayısıyla bu iletinin spam iletisi olduğu anlaşılacaktır.

Spam iletilerinin dili, yazım şekli ve dilbilgisi kuralları genellikle hatalı olur. Çoğunlukla çeviri üzerinden ilerleyen bu maillerde başka bir dilden çeviri yaparken yanlış bir çeviri meydana gelir ve bu durumda göze batar. Kullanılan sözcüklerin yazımı hatalı olur. Noktalama işaretleri yanlış olur. Cümlelerin anlaşılması güçtür. Bu tip iletiler çoğunlukla spam iletilerdir.

Spam Türleri Nelerdir?

Sanal korsanların kullandığı çok çeşitli spam türleri mevcut. Bundan dolayı spam içeriklerden korunmak için spam türlerini de bilmenizde fayda var. Eğer amaç pazarlamaysa, bir türlü satılmayan ürünleri pazarlamak için spam mesajları atılır. Bunlar göz ardı edilebilir türdedir.

Spam iletileri, mantık dışı vaatler içerir. Bu vaatler; kısa sürede zengin olmak, bir markadan durduk yere hediye çeki kazanmak veya ücretsiz bir şekilde ödüle sahip olmak olarak özetlenebilir. Bu tür iletiler, genellikle spam iletileridir ve dikkat etmeniz gerekmektedir.

Çünkü bu spam iletiler; sisteminize virüs yayabilir, kişisel bilgilerinizi vermek için sizi tuzağa düşürebilir veya tehditlerde bulunabilir. Şimdi sizlere spam türlerini detaylı bir biçimde anlatarak bu iletilerin nasıl anlaşılacağını kolaylaştırmaya çalışacağız.

Kimlik Avını Hedefleyen Spam Türü

Kimlik avı spam türü, herhangi bir kişiyi ağına düşürmek için binlerce kişiye atılan ve istenmeyecek türde mailler veya mesajlardır. Bu kişilerin hedefleri, kredi kartı bilgileriniz veya oturum açma bilgileriniz gibi hassas ve kimseyle paylaşmamanız gereken bilgilere ulaşmaktır. Bu spam türü en tehlikeli olanıdır diyebiliriz.

Reklamlar ve Aldatmacalar içeren Spam Türü

Bu spam türüyle de sık sık karşılaşmış olabilirsiniz. Bünyenize uygun zayıflama ilaçları, uygun fiyatlı kurslar, yaşlanmayı önleyici serumlar gibi ilgi çekici ancak altı dolu olmayan mailler veya mesajlar alırsınız. Bu taktik, sizi kötü niyetli bir internet sitesine yönlendirmek için yapılmaktadır.

Dolandırıcılar

Bu spamler, kolay yoldan para kazancı vaat ederek sizden belli oranda ücret talep eden spam içerikleridir. Size ödül vereceklerini söylerler. Bu ödül için bir miktar para isterler. Siz bu parayı hesaplarına yatırdığınızda ise ortadan kaybolurlar. Bir daha da izlerine rastlayamazsınız.

Bir diğer para talebi ise daha duyguya yönelik ve acıma içdürtüsünü etkileyecek biçimde olur. Sizden, Afrika’da yaşayan yoksul aileler için veya doğal afet sonucunda yardıma ihtiyacı olan veya buna benzer durumda olan kişiler için para isterler. Parayı onlara verdiğinizde ise yine ortadan kaybolurlar.

Tehdit İçerikli Spam

Spam iletilerinin bir diğer yaygın türü, tehdit içerikli olanıdır. Bu tür içerikler, banka ya da resmi kurumlardan geliyormuş gibi atılır. Bu içerik türünde, ‘Dikkat! Bilgisayarınızda Virüs Var!’ veya ‘Dikkat! Hesabınız Kapanacak!’ gibi korku ve endişe veren başlıklar seçilir. Dolayısıyla kişiler bu korkuyla, iletide yer alan çözüm adımlarını hiç düşünmeden uygularlar.

Dolandırıcıların en temel hedefi, dolandıracakları insana aciliyet duygusu vermeleridir. Çünkü insanlar, acil ve hemen yerine getirilmesi gereken bir durumla karşılaştıklarında paniğe kapılıp hata yapacaktır. Bu hata da dolandırıcıların işine yarayacaktır. Bu durumda, hemen karar vermeden önce sakince düşünüp mantıklı kararlar vermek ve hataya düşmemek gerekir. Mail, banka adıyla atılmışsa bankanızla iletişime geçmenizde fayda var.

Spam Önleme Yalanı

Bu spam türü, en tehlikeli türlerden biridir. Size spam içeriklerden kurtulmanız için spam engelleyici önerisinde bulunurlar. Bu öneri ilginizi çekerse ve ilgili linklere tıklarsanız, bu link tıklamaları sayesinde para kazanırlar. Siz, bağlantılara girmekten dolayı tehlikeye girerken onlar gelir elde etmiş olurlar.

Spam İletisi Gönderenler, Alıcı Adreslere Nasıl Ulaşım Sağlıyor?

E-posta adresinize veya mesaj yoluyla telefonunuza gelen spam iletileri, sistem bilgilerinizin çalınmasından cihazınıza virüs bulaşmasına kadar birçok zarara neden olabiliyor. Bu zarara uğramanızın nedeni her zaman sizden kaynaklanmıyor. Maalesef birçok şirket, e-posta adresinizi ve telefon numaranızı üçüncü kişilere satarak para elde ediyor.

Bunun dışında saldırganlar, tamamen rastgele e-posta adresi veya numara deneyerek spam içerikleri gönderirler. Bu durumda sizin ya da başka birinin bir hatası olmuyor. Spam mail gönderiminde dolandırıcılar; web sitesi, müşteri listesi, adres defteri, sosyal medyadaki kişisel bilgiler bölümü gibi yerlerden mail adresinize veya telefon numaranıza erişim sağlayabiliyorlar.

Spam İletilerinden Korunma Yolları

Spam iletilerinden korunmak için birçok yöntem var. Bu yöntemleri iki ayrı başlık altında inceleyeceğiz. İlk kısımda önereceğimiz çözümler, spam sorunuyla karşılaşmadan önce yapmanız gerekenleri kapsıyor. İkinci kısımda önereceğimiz çözümler ise spam içeriklerle karşılaştığınızda yapmanız gerekenleri kapsıyor.

Spam Sorunuyla Karşılaşmadan Önce Dikkat Etmeniz Gerekenler

• Spam iletilerinden korunmak için ilk adım, bilgisayarınızda ve telefonunuzda bir antivirüs programı bulundurmanız olacaktır. Bu sayede bir spam içeriği gelmesi durumunda cihazınız daha az zarar almış olacaktır.
• Mail adresinizi forumlara, güvenilir olmayan sitelere, hatta gerekirse sosyal medya uygulamalarına eklemeyin.
• Kongre, sempozyum gibi yerlere kayıt olma aşamasında mail adresinizin katılımcı listesinde yayınlanmayacağından emin olun.
• Eğer size toplu bir mesaj veya mail atılacaksa, bu iletiyi gönderecek kişinin mailinde veya toplu mesaj göndereceği sistemde yeterli güvenlik sisteminin bulunup bulunmadığını kontrol edin.
• Toplu mail gönderiminde mail adresinizin BCC alanına eklenmesini talep etmelisiniz.
• İşiniz için kullandığınız ve önemli bilgilerinizin yer aldığı mail adresinizi kimseyle paylaşmamaya çalışın. Alışveriş siteleri veya forum sitelerine, önemli bilgilerinizin olmadığı bir mail adresiyle üye olun.
• Mail adresinizi dijital ortamlarda paylaşmamaya çalışın.

Spam Sorunuyla Karşılaştığınız Zaman Uygulamanız Gerekenler

• Spam görünümlü maillere cevap vermemeniz gerekiyor. Bazı insanlar, spam maillerin detayını merak ettikleri için o maillerin bağlantılarına tıklıyorlar. Ancak siz o kişilerden olmayın. Çünkü bu maillere cevap verdiğiniz an tehlikeye bir adım daha yaklaşmış olacaksınız.
• Telefonunuza gelen spam çağrılar ve mesajlar için de önceki maddede bahsettiğimiz yöntemi uygulamanız gerekiyor. Bunun için tanımadığınız ve spam olduğunu düşündüğünüz çağrıları reddedip, numarayı engellenen numaralar listenize eklemelisiniz. Eğer spam, mesaj olarak geldiyse bu sefer de mesajı engellenenler listesine eklemeniz gerekecektir. Bu işlemler, telefonunuzun spam filtreleme becerisini artıracaktır.
• Spam iletilerinde yer alan bağlantılara tıklamamalısınız. Bu maillerde yer alan ‘E-posta listesinden çık’ yazılı bağlantılara da tıklamamanız gerekiyor.
• Spam iletilerini engellemeniz ve şikayet etmeniz faydalı olacaktır.
• Mail sisteminiz üzerinden Spam filtresini açmalısınız. Buna rağmen gelen kutunuza spam iletiler düşüyorsa, bu mailleri ‘Gereksiz e-posta’ ya da ‘Spam’ kutusuna taşımalısınız.
• Şüphelendiğiniz maillerin spam olup olmadığından emin olmak için küçük bir internet taraması yapmanızı tavsiye ediyoruz. Böylelikle tehlike içeren spam maillerinin farkına varmış olacaksınız.
• Herhangi bir internet sitesine kayıt olup bilgilerinizi vermeden önce, o sitenin güvenlik önlemlerini kontrol etmeniz iyi olacaktır.
• Eğer spam maili aldıysanız bu durumu tanıdıklarınıza bildirin. Dolayısıyla bu tehlikeli durum çözüme kavuşana kadar tanıdıklarınızdan önemli mailler almamış olursunuz.
• İki faktörlü doğrulama sistemini kullanın. Çünkü bu doğrulama sisteminde telefonunuza SMS geliyor ve siz SMS’teki kodu girmeden saldırganlar hedefine ulaşamamış oluyorlar.

Site Sahipleri ve Kurumların Spam’e Karşı Alması Gereken Önlemler

• Hosting şirketinizden sizin için spam ayarları oluşturmasını isteyin.
• Yalnızca size ait olacak bir ağ sunucu hizmeti satın alıp sadece size ait olan bir e-posta adresi belirleyin.
• Spam filtreleme sistemi barındıran hosting ve e-posta hizmetlerini kullanmayı tercih edin.
• Web sitesi açarken rapor mekanizması (Whois) bilgilerini kesinlikle gizleyin.
• Siteniz için spam yorum ve spam mail engelleme gibi güvenlik sistemlerini edinin.

Genel Değerlendirme

Bu yazımızda spam nedir sorusunun yanıtını vermeye çalıştık. Ayrıca spam iletilerinin nasıl anlaşılacağına ve bu iletilerden nasıl kurtulabileceğinize dair bilgi verdik. Sizler de birçok kişiyi oldukça rahatsız eden spam içerikler hakkındaki sorularınızı ve düşüncelerinizi yorum kısmından bizlerle paylaşabilirsiniz.