Amerikalı iş insanı Mary Teresa Barra, General Motors’un CEO’sudur. Barra, Ocak 2014’ten beri GM CEO’su olarak görev yapıyor ve 2016 yılının başında General Motors Yönetim Kurulu Başkanı seçildi. Barra için dünyanın güçlü kadın figürlerinden biri demek yanlış olmaz.
Barra’nın liderliğinde General Motors’un amaçları da çeşitlendi. Şirketin en önemli amaçlarının başında, hayat kurtarmak için sıfır kazalı bir dünya geliyor. Ayrıca, gelecek nesillere daha sağlıklı bir gezegen bırakmak amacıyla sıfır emisyon benimsendi.
Daha birçok amaçla birlikte Barra, müşteri deneyimini iyileştirdi ve General Motors’un temel araç ve hizmetlerini güçlendirmeye odaklandı. Ayrıca, bağlantı, elektrifikasyon ve otonom sürüş gibi ileri teknolojilerle birlikte kişisel mobilite dönüşümüne öncülük etmek için çabalıyor.
Gelin bu sıra dışı kadın Mary Barra’ın hayatına daha yakından bakalım:
İçindekiler
Mary Teresa Barra Kimdir?
Mary Teresa Makela, Anthony Barra ile evlendikten sonra Barra soyadını kullanmaya başladı. Barra şimdi General Motors’un yönetim kurulu başkanı ve genel müdürü olarak görev yapıyor. O, küresel çapta kendini kanıtlamış olan dev otomobil üreticisi General Motors’un ilk kadın CEO’su olduğu için de özel bir yere sahip.
Otomotiv dünyasında tarihe bakarsak Bertha Benz’e liderlik özellikleriyle oldukça benzer. Mercedes’in bugünlerine ulaşmasındaki belki de en önemli atan bu kadın Mary Teresa Barra’ya ilham olmuş olabilir. Barra CEO’luk görevini 15 Ocak 2014’te yürütmeye başladı.
10 Aralık 2013’te General Motors, Dan Akerson’un yerine İcra Kurulu Başkanı olarak Mary Barra’yı seçti. Bu durum onun yöneticilik hayatının önemli adımlarından biri oldu. Barra, bundan önce ise yine, General Motors’da Global Ürün Geliştirme, Satın Alma ve Tedarik Zinciri Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüttü.
Mary Teresa Barra’nın Eğitim Hayatı
Mary Teresa Barra, 24 Aralık 1961’de Royal Oak, Michigan’da doğdu. Gençliğinin büyük bölümünü Michigan, Waterford’da geçirdi. Burada ailesi onu yerel okullara yazdırdı. Waterford Mott Lisesi’nden mezun oldu. Otomobil endüstrisinde kariyer yapmak için sabırsızlanan Barra, o zamandan beri Flint, Michigan’daki Kettering Üniversitesi olarak yeniden adlandırılan General Motors Enstitüsü’ne girdi.
Barra, General Motors’daki kariyerine 1980 yılında Pontiac Motor Bölümü’nde -Pontiac Motor Division- General Motors Enstitüsü (Kettering Üniversitesi) ortak öğrencisi olarak başladı.
Bu okulda, geleceğin General Motors CEO’su olacak Mary Barra, elektrik mühendisliğinde uzmanlaşmış bir Bilim Lisans derecesini tamamladı. 1985’te ise elektrik mühendisliği alanında lisans derecesi aldı. Ayrıca, Tau Beta Pi kampüsündeki mühendislik topluluğunun bir üyesi oldu.
Kettering Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Barra, 1990 yılında Stanford Üniversitesi (MBA) İşletme Enstitüsü’nden İşletme alanında yüksek lisans derecesi aldı. Eğitim hayatı devam ederken de liderlik yönlerini bu sayede geliştirmeyi başardı.
Kariyer Basamaklarını Tırmanışı
Mary Barra’nın iş dünyasına girmesi uzun sürmedi. 18 yaşında General Motors Enstitüsü’nde okurken General Motors şirketine de işe başladı. Başlangıçta kaput ve çamurlukları kontrol etmek gibi basit denetimlerden sorumluydu. Kazandığı tüm parayı da eğitim ücretlerini karşılamak için kullandı.
Zamanla daha fazla ilerledi. Otomobiller ve GM markası konusundaki deneyimi ve anlayışı gelişmeye başladıkça, yeni sorumluluklar almaktan hiç çekinmedi. Etrafında onun için çağın korkusuz iş insanı denmeye başladı. Mühendislik ve yönetimde çeşitli pozisyonlarda bulundu. Sonunda Detroit Assembly fabrikasının müdürü olmak için yoluna devam etti.
Şubat 2008’de Mary Teresa Barra, markanın Global Üretim Mühendisliği Başkan Yardımcısı oldu. Sadece bir yıl sonra, 2009’da Küresel İnsan Kaynakları Başkan Yardımcısı oldu ve Küresel Ürün Geliştirme Başkan Yardımcısı olmaya geçmeden önce iki yıl boyunca bu pozisyonda kaldı. Daha sonra Barra birçok önemli konuda sorumluluk aldı. İş pozisyonu Küresel Satın Alma ve Tedarik Zinciri görevlerini de kapsayacak şekilde genişletildi.
General Motors Hakkında
20. yüzyılın başında, Amerika Birleşik Devletleri’nde buhar ve elektrikle çalışan araçlar vardı. Benzinli motorla çalışan araç ise çok azdı.
General Motors, 1908’de atlı araç üreticisi olan William Durant tarafından kuruldu. GM başlangıçta Buick Motor Company olarak iş yaptı. Ancak daha sonra Oldsmobile, Cadillac gibi ve Almanya’nın Opel ve Chevrolet gibi markaları satın aldı.
Şirketin tasarım stüdyosu oldukça ünlüydü ve başında Harley Earl vardı. Earl, 1959’da emekli olana kadar bu görevde kaldı ve birçok başarı kazandı. Bunlardan biri Cadillac LaSalle oldu.
Savaş sırasında (İkinci Dünya Savaşı) General Motors, müttefiklere, uçak, büyük kamyonlar ve tanklar olmak üzere 13 milyar dolara yakın malzeme yardımı yaptı. 1940’ta General Motors’un başındaki William Knudsen, Başkan Roosevelt tarafından savaş zamanı üretim yönetimi bölümünün başına getirildi. 1942’de General Motors’un tüm işleri savaş içindi.
Savaştan sonra ise şirket hızla yenilenmeye başladı. Bağımsız ön tekerlek süspansiyonu, tek parça çelik tavan gibi şeyleri geliştirdi. 1971’de şirket, düşük kurşunlu ve kurşunsuz benzinle çalışan motorların kullanımında öncü oldu. Çok değil iki yıl sonra, hava yastıklı bir araba üreten ilk şirket oldu. Bu da güvenlik açısından neredeyse devrim niteliğinde bir işti.
Genaral Motors ayrıca dünya için önemli adımlardan biri olan Apollo 11’in inişi için rehberlik ve navigasyon sisteminin geliştirilmesi için büyük çaba harcadı. 1980’lerde şirket, İspanya’nın Zaragoza şehrinde yeni bir kompleks inşa etti. Burada Opel Corsa’yı üretmeye başladı.
Şirket ayrıca, Saab ve Hummer’ı da ele aldı. 1996’da Kuzey Amerika dışındaki yıllık araç satışları neredeyse rekor kırdı. İlk kez üç milyon adedi aştı. Amerika Birleşik Devletleri’nde ise 5 milyondan fazla araç satışı oldu. Bu arada General Motors, Çin’de de ortak girişimlere başladı. Buick markası doğru stratejiyle Çin’de en popüler otomotiv markası haline geldi.
GM çevresel sorunları da yakından takip eden bir şirket. Bu tip kaygılar giderek daha çok konuşulmaya başladıkça şirkette elinden gelini yaptı. Biyoyakıt ve hibritlerin yanında yakıt verimli benzinli motorların üretimi başladı.
General Motors CEO’su Olmadan Önce Barra
Barra, CEO olmadan önce, Ağustos 2013’ten bu yana Global Ürün Geliştirme, Satın Alma ve Tedarik Zinciri’nden sorumlu genel müdür yardımcılığı yaptı. Daha öncesinde ise İnsan Kaynakları’ndan Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı. Sonrasında Başkan Yardımcısı, Küresel İmalat Mühendisliği, fabrika müdürü ve diğer bazı yönetici mühendislik ve personel pozisyonlarında çalıştı.
Şubat 2011’den itibaren 2013’e kadar Global Ürün Geliştirme kıdemli başkan yardımcısı olarak görevini sürdürdü. Bu pozisyonlarda çalışırken bile Barra ve ekibi, General Motors araçlarının tasarımı, mühendisliği ve kalitesi dünya çapında piyasada büyük yer buldu.
Barra tüm bunların yanında, Walt Disney Company, Duke Üniversitesi Mütevelli Heyeti ve Detroit Ekonomi Kulübü’nün -Duke University Board of Trustees and the Detroit Economic Club- Yönetim Kurulu’nda görev yapıyor. Ayrıca, General Motors’un Danışma Kurulu Başkanı ve kurucu üyesi olarak görevde.
Dünyanın en önemli ekonomi dergilerden olan Fortune 2016’da Amerika Birleşik Devletleri’nin en güçlü kadınlarını belirledi. Yayımlanan bu listenin ilk sırasında Mary Barra yer aldı. -Önceki yıl da listenin başındaydı- Barra’nın dünyanın en güçlü kadını seçilmesinde haliyle yine rakamlar konuştu; General Motors’un satış rakamlarında rekor kırması bu başarıyı getirdi.
İlk yılında hemen herkes gibi Barra da bazı büyük zorluklarla karşılaştı. Şirket, on milyonlarca araçla ilgili düzinelerce güvenlik problemi yaşıyordu. Barra araçları geri çağırma işlemiyle uğraşıyordu ve bizzat Senato’ya gitti. Bu durum hakkında ifade verip tanıklık etmek zorunda kaldı. Buna karşılık, şirket kültürünü geliştirmek için uğraştı. Hem çalışanlar hem de müşteriler için daha güvenli bir deneyim yaratmak için zor süreçler geçirdi. Tasarlanan çeşitli yeni güvenlik politikalarının geliştirilmesine öncülük etti.
Ayrıca şirketin sürücüsüz ve elektrikli araçlara doğru artan geçişi benimsemesine yardımcı oldu. Bu durumda başlangıç olarak Strobe’u satın aldı. Elektrikli otomobil sunan ilk büyük otomobil üreticisi oldu.
Barra’nın Liderlik Özellikleri
Mary Barra, çeşitli büyük şirketlerin yönetim kurulunda yer aldı. 2017 yılının Ağustos ayında Disney yönetim kuruluna seçilen dördüncü kadın ve 12. kişi oldu. Ayrıca Detroit Economic Club ve Detroit Country Day School’un yönetim kurullarında yer aldı. Hala hem eski okulu Stanford Üniversitesi hem de Duke Üniversitesi’nde Mütevelli Heyetinde görev yapıyor. Geçmişte, aynı zamanda General Dynamics’in yönetim kurulu üyesiydi.
Barra, ileri görüşlü liderlik tarzı ve stresli durumlarla başa çıkma becerisiyle ünlüydü. Sorunları hızlı ve kararlı bir şekilde çözme becerisi nedeniyle övgü aldı. Buna en güzel örnek, CEO olarak ilk yılında kapsamlı araç geri geri çağırma manşetleriyle karşı karşıya kaldığında, tekrar geri çağırma riskini azaltmak için şirket genelinde yeni politikaları hızla yürürlüğe koydu.
Mary Barra’nın liderlik tarzı, farklı cinsiyet ve geçmişlere sahip insanlara karşı kapsayıcıydı. Bu tavırla etik ve eşit politikalara odaklanmasıyla da dikkat çekti. 2018’de General Motors, kısmen Barra’nın çabaları sayesinde cinsiyetler arası ücret farkı olmayan iki küresel şirketten biri oldu.
Mary Barra’nın liderlik nitelikleri, elektrikli araçlara, kendi kendini süren otomobillere ve hatta yeni araç paylaşım hizmetlerine yapılan yatırımlara odaklandı. Bu durum şirketi ileriye taşımasına yardımcı oldu. CEO Mary Barra’nın bu yaklaşımları, otomobil endüstrisinin büyük değişikliklere tanık olduğu bir zamanda şirketin endüstri lideri kalmasına yardımcı oldu.
General Motors’un 2020 açıklamalarına göre, Mary Barra’nın maaşı yaklaşık 2,1 milyon dolar. Ancak ikramiyeler ve hisse senetleri dahil toplam tazminat paketi, sayıyı yaklaşık 22 milyon dolara çıkarıyor. Başarılı kadın Mary Barra’nın net servetinin 60 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
Mary Barra’nın Ailesi
Mary, 1961’de Ray Makela ve Eva Makela’nın kızı olarak dünyaya geldi. Babası Ray Makela, Pontiac için 39 yıl çalıştı. Pontiac aynı zamanda bir General Motors markasıydı. Bu, babasının da hayatının büyük bir bölümünde bir General Motors insanı olduğu anlamına geliyor.
Ray, Detroit’teki Pontiac otomobil fabrikasında çalışırken belki de kızına otomobil endüstrisindeki ayak izlerini takip etmesi için büyük ilham verdi. Annesi Eva Makela ise ev hanımıydı.
Mary’nin, fen ve matematik alanlarında oldukça başarılı olan bir erkek kardeşi de var. Jinekoloji ve doğum alanında uzman Paul Makela, St. Mary Mercy Hastanesi’nde Jinekolojik Robotik Cerrahi Direktörü olarak görev yapan ünlü bir doktorlardan biri.
Mary, lisans derecesi için gittiği Kettering Üniversitesi’nde kocası Tony Barra ile tanıştı. Kısa bir süre sonra -Tony olarak bilinen- Anthony Barra ile evlendiler. Tony Barra da alanında tanınmış bir mühendislik danışmanı. Çift, Detroit’in hemen dışındaki Northville’de hayatını sürdürüyor. Rachel ve Nicholas adında iki çocukları var.
Dünyanın en başarılı kadın yöneticilerinden birisi olan Mary Barra, CEO’luk görevine General Motors’da devam ediyor.
