İşlemciler, çoğu akıllı cihaz gibi bilgisayarların da en önemli donanımlarının başında geliyor. Temel olarak bilgisayarların beyinleri olan işlemciler, hassas parçalardan oluştukları için bilgisayar kullanıcılarının işlemci konusunda dikkatli olmaları gerekiyor. Bu yüzden de kullanıcıların akıllarında işlemci sıcaklığı kaç derece olmalı, işlemci bakımı nasıl olmalı gibi sorular oluşuyor.
Bizler de bu yazımızda işlemci sıcaklığı kaç derece olmalı, işlemci bakımı nasıl ve hangi periyotlarda yapılmalı gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.
İçindekiler
İşlemci Sıcaklığı Kaç Derece Olmalı?
İşlemciler, çalışma süresine ve ortamına göre değişik sıcaklıklarda çalışabiliyorlar. Ancak bazı durumlarda kullanıcılar, bilgisayar kasasının gereğinden fazla sıcak olduğunu hissediyorlar. Bu gibi durumlarda akıllara ilk gelen işlemci sıcaklığı oluyor. Çünkü işlemcinin gereğinden fazla ısınması, bilgisayar sıcaklığını ciddi derecede etkiliyor.
Bunun üzerine bilgisayarı fazla ısınan kullanıcılar, ilk olarak işlemci sıcaklığını test ediyorlar. Sizler de fazla sıcaklıktan şikayetçiyseniz AIDA64 ve HWMonitor gibi programlar aracılığıyla işlemci sıcaklığınızı ölçebilirsiniz. Bunun dışında MSI, Monster, Asus gibi bilgisayar üreticilerinin ürettiği yazılımlar da mevcut. Bu yazılımlar yardımıyla da işlemci sıcaklığınıza bakabilirsiniz.
Kullanıcılar işlemci sıcaklıklarını kolayca öğrenebiliyorlar. Fakat çoğu kullanıcı, ideal işlemci sıcaklıklarını bilmediği için öğrendikleri değerler anormal gelebiliyor. Bilgisayarınız boştayken yani oyun, yüksek sistem gerektiren programlar çalışmıyorken işlemcinin ideal sıcaklık aralığı 35-55 derecedir. Bunun dışında bilgisayar yük altındayken yani yoğun işlemci kullanımı gerektiren işlemler sırasında bu değer 85 dereceye kadar çıkabilir.
İşlemci eğer 85 derecenin üstünde bir sıcaklık değerine sahipse bilgisayarınızın bakım zamanı gelmiş diyebiliriz. Ayrıca işlemcinin 85 derece üstüne çıkmasının her zaman bir arıza belirtisi olmadığını belirtmekte fayda var.
Örneğin bazı laptopların soğutma sistemi zayıf olabiliyor. Bunun dışında bilindiği üzere artık çok ince laptoplar üretilmeye başlandı. Bu tür laptoplarda bilgisayar üreticileri, işlemcilerin 90 hatta 95 derece sıcaklıkta çalışmasının normal olduğunu belirtiyorlar. Özellikle ince bir kasaya sahip olan oyuncu laptoplarında bu durum çok sık gözlemleniyor.
Özetle, işlemci sıcaklığı kaç derece olmalı sorusunun cevabı kullanıma göre değişiyor. Ancak, uzun süreli yüksek sıcaklıklar işlemciye zarar verme potansiyeli taşıyor.
AMD İşlemciler Intel İşlemcilere Göre Daha mı Çok Isınıyor?
Bilgisayar kullanıcıları arasında artık efsaneleşen AMD şakaları vardır. “AMD işlemci al kışın üşümezsin, AMD al üzerinde yemek yaparsın vs.” tarzındaki şakalar günümüzde de geçerli mi? Bu şakalar ve AMD işlemcilerin eski performansları kullanıcıların akıllarında “AMD = yüksek sıcaklık” kalıbını oluşturdu.
Öncelikle eski nesil AMD işlemcilerin, kendi zamanlarında çıkan Intel işlemcilere göre biraz daha fazla ısındığını kabul etmek gerekiyor. Ancak günümüzde bu durum pek de öyle değil. Geçmiş yıllarda bilgisayar kullanıcıları, Intel işlemcilerin AMD işlemcilerden daha iyi performans gösterdiklerini düşünüyorlardı. Bu noktada biraz da AMD tarafından kaynaklanan eksiklikler de vardı.
Fakat bilindiği üzere AMD, bir süre önce Ryzen serisini piyasaya çıkarttı. Bu seri ve yenilenen diğer seriler, AMD için yeni bir başlangıç oldu diyebiliriz. Çünkü yeni nesil AMD işlemciler, yoğun kullanımda bile eski AMD işlemciler kadar yüksek sıcaklık değerlerine ulaşmıyorlar. Bunun dışında yeni nesil AMD işlemcilerinin bazı modelleri, performans testlerinde kendi seviyelerine eşit olan Intel işlemcileri geçmeye başladılar.
Yani AMD, teknolojik gelişmeleri en iyi takip eden ve ürettiği ürünlere entegre etmeyi başaran şirketlerden birisi oldu diyebiliriz. Bu yüzden de her ne kadar eski AMD işlemciler sıcaklık yönünden kullanıcılarını biraz üzseler de yeni AMD modellerinde sıcaklık seviyeleri AMD kullanıcılarını eskisi kadar rahatsız etmiyor.
Yüksek Sıcaklık İşlemciye Zarar Verir mi?
Çoğu teknolojik cihaz gibi işlemciler de yüksek sıcaklıkları pek sevmiyorlar. Bu yüzden de uzun süre yüksek sıcaklıkta çalışmak, işlemcilere kalıcı hasarlar verebiliyor. Bu durum da bilgisayar kullanıcılarının, performans kayıplarıyla hatta işlemcilerini kaybetmeleriyle sonuçlanabiliyor.
Tabii ki her yüksek sıcaklık da işlemciyi kesinlikle yakacak ya da zarar verecek gibi bir durum söz konusu değil. Bahsettiğimiz gibi bazı laptoplar, tasarımları gereği yüksek sıcaklıklarda test edilerek piyasaya sürülüyorlar. Bu tür laptoplarda, yük altındayken işlemcinin anormal sıcaklıklara çıkması gayet normal.
Bunun dışında bazı işlemcilerde kronik sıcaklık sorunu mevcut olabiliyor. Bu işlemciler de işlemci üreticileri tarafından yapılan ağır testlerden geçtikten sonra kullanıcılarla buluşuyorlar. Bu yüzden de bu işlemcilerin de belirli bir sıcaklığın üzerinde çalışması sorun teşkil etmiyor.
Ancak belirttiğimiz gibi yüksek sıcaklıklar temel olarak işlemciler için çok tehlikeli olabiliyorlar. Bu yüzden eğer işlemci sıcaklığınız 85 derecenin üstüne çıkmaya başladıysa bilgisayarınızın temizliğini yapmanız gerekebilir.
İşlemci Sıcaklığı Nasıl Kontrol Altına Alınır?
İşlemcinin fazla ısınmasının bilgisayara kalıcı hasarlar verebileceğinden bahsetmiştik. Bu yüzden de belirli aralıklarla işlemci ve ekran kartının sıcaklığının kontrol edilmesi bilgisayar kullanıcılarının yararına olacaktır.
Sıcaklıkları tespit etmek yardımcı uygulamalar sayesinde kullanıcılar için oldukça kolay. Fakat işlemcisinin veya ekran kartının gereğinden fazla ısındığını tespit eden kullanıcılar, genellikle bu aşamadan sonra ne yapacaklarını bilemiyorlar. Eğer siz de böyle bir durumla karşılaştıysanız telaş yapmanıza gerek yok.
Aşağıda paylaşacağımız çözüm yöntemlerini uygulayarak anormal işlemci ve ekran kartı sıcaklıklarınızı kontrolünüz altına alabileceksiniz.
Termal Macununuzu Yenileme Zamanı Gelmiş Olabilir
Çoğu teknolojik alet gibi işlemciler de belirli aralıklarla bakıma ihtiyaç duyuyorlar. Bu bakımın en kilit noktası ise termal macunlar oluyor. Termal macunlar, işlemci ve işlemci soğutucu arasında ısı iletimini gerçekleştirerek işlemcinin fazla ısınmasına engel oluyorlar. Bu yüzden de işlemciniz yüksek sıcaklık değerlerine ulaştıysa aklınıza ilk olarak termal macunun gelmesi gerekiyor.
Termal macunlar, belirli zaman sonra yenilenmeye ihtiyaç duyuyorlar. Bu süre termal macun üreticileri tarafından genellikle 6-12 ay olarak belirtiliyor. Bu yüzden yılda en az 1 kere bilgisayar temizliği yaparak termal macununuzu yenilemenizde fayda var.
Anormal sıcaklık değerlerine ulaşan işlemciler, genellikle termal macun yenileme işleminden sonra tekrardan eski performanslarına kavuşuyorlar. Ancak tabii ki termal macun yenileme sırasında da dikkat edilmesi gereken bazı noktalar mevcut. Bu noktalara dikkat etmediğiniz taktirde işlemcinizin sıcaklığını düşürmeye çalışırken işlemcinize kalıcı hasarlar verebilirsiniz. Bu yüzden de termal macun yenileme işlemine başlamadan önce sizler için hazırladığımız termal macun rehberine göz atmanızı tavsiye ediyoruz.
Fanlarınızın Temizliğini Aksatmamalısınız
Bilgisayar kullanıcıları, bilgisayarlarını belirli aralıklarla temizlemek zorundalar. Bunun en büyük faktörü ise termal macun ve fan temizliği oluyor. Bahsettiğimiz gibi termal macunların belirli aralıklarla yenilenmeleri gerekiyor.
Kullanıcılar, termal macun temizliği için kasalarını açtıklarında çoğunlukla fanlarını da temizlerler. Çünkü fanlar, bir süre sonra yoğun kullanımdan dolayı toz tutabiliyorlar. Bunun sonucunda da bilgisayarın soğutma sistemi istenilen performansı göstermemeye başlıyor.
İşlemcinin anormal bir şekilde ısınmasının bir başka sebebi de bu yüzden fanlar oluyor. Fanların tozla tıkanması, işlemcinin yeterince soğutulamamasına sebep oluyor. Eğer siz de işlemcinizin sıcaklığının çok fazla olmasından şikayetçiyseniz fanlarınızı temizlemeniz gerekebilir.
Soğutucu Kullanmanız Gerekebilir
Bazı bilgisayarların soğutma sistemi, işlemciyi soğutmak için yetersiz kalabiliyor. Bunun dışında sıcak havalar, kapalı alanlar bilgisayarların gereğinden fazla ısınmasına sebep olabiliyor. Özellikle laptop kullanıcıları, bu durumla sık sık karşılaşıyorlar. Bu gibi durumlarda harici bir soğutucu kullanarak laptopun soğutma sistemini desteklemek gerekiyor.
Bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Bilindiği gibi piyasada geniş fiyat aralığında birçok markanın soğutucusu mevcut. Laptop kullanıcıları, soğutucu seçiminde uygun fiyatlı bir şey aldıklarında istedikleri sonuca ulaşamadıklarından şikayetçi olabiliyorlar. Bunun dışında kalitesiz soğutucu sistemleri, laptopa zarar verebiliyorlar.
Soğutucu seçimi yaparken bilinen markaların güçlü soğutucu sistemlerinin tercih edilmesi kullanıcı deneyimi açısından önemli olabiliyor. Ayrıca son zamanlarda vakumlu soğutucular da oldukça popüler olmaya başladılar. Bu soğutucular, normal soğutma sistemlerine göre laptopları daha güçlü soğutuyorlar. Ancak bu gücün karşılığı tabii ki fiyatlara da yansıyor.
Vakumlu soğutma sistemleri ile normal soğutma sistemleri arasında ciddi fiyat farkları mevcut. Bu noktada karar kullanıcıya kalıyor diyebiliriz. Çünkü kaliteli bir markanın soğutma sistemi de kullanıcısını tatmin edecek bir performans gösterebiliyor.
İşlemci Soğutucunuzu Kontrol Etmeniz Gerekebilir
Bilindiği üzere işlemcilerin üzerinde kendilerini soğutmaya yardımcı olan bir işlemci soğutucusu yer alıyor. Bu soğutucu fanlar, belirli bir süre sonra bazı arızalar vermeye başlayabiliyorlar. Bu yüzden de işlemciler, anormal bir şekilde ısınabiliyorlar.
Eğer sizin de işlemciniz çok fazla ısınıyorsa ve yukarıda belirttiğimiz çözüm yöntemleri bir işe yaramadıysa muhtemelen sorun işlemci soğutucunuzdan kaynaklanıyordur. Bunu ev ortamında tespit etmek biraz zor olacaktır. Tespit sürecinde, işlemciye hasar verme ihtimaliniz çok yüksek. Bu yüzden eğer işlemci soğutucunuzun arızalandığından şüpheleniyorsanız bilgisayarınızı servise götürmeniz en doğrusu olacaktır.
“İşlemci soğutucu fanım bozuldu” diye telaş yapmanıza gerek yok. Çünkü işlemci soğutucu fanı değiştirme işlemi çok kolay ve diğer değişim işlemlerine göre uygun fiyatlı bir işlemdir. Bu yüzden eğer işlemci fanınızın arızalandığını düşünüyorsanız daha ciddi donanım hasarlarıyla karşılaşmadan işlemci fanınızı değiştirmenizde fayda var.
Sıcaklık Düşürme Programları İşe Yarıyor mu?
Piyasada bilgisayarlar için geliştirilen birçok yardımcı program mevcut. Bu programlara son yıllarda donanım üstü oyunları oynatan programlar, FPS artıran programlar, sıcaklık düşüren programlar gibi çeşitli programlar da eklendi. Peki bu programlar ne kadar güvenli ve işe yarıyorlar mı?
Öncelikle bu tarz uygulamaların üçüncü taraf yazılımlar olduğu unutulmamalı. Yani bu tür uygulamalar her zaman bir virüs veya casus yazılım riski taşıyorlar. Özellikle bu tarz donanımla alakalı şeyleri yazılımla yapacaklarını iddia eden geliştiriciler, kullanıcılar için çok tehlikeli olabiliyorlar.
Örneğin çoğu sıcaklık düşürme programı, bu işlemi yapabilmek için işlemci başta olmak üzere birçok donanıma erişim izni istiyor. Kullanıcılar, bu izinleri verdikleri andan itibaren düşük de olsa bir risk durumu içerisine girmeye başlıyorlar. Çünkü kötü niyetli geliştiriciler, bilgisayar kullanıcılarından bu izinleri aldıktan sonra bilgisayarı çok kolay bir şekilde ele geçirebiliyorlar.
Bunun sonucunda da kullanıcılar istenmeyecek fidye, kişisel bilgilerin sızdırılması gibi birçok durumla karşı karşıya kalabiliyorlar. Bu yüzden sıcaklık düşürme programlarını kullanmanızı tavsiye etmiyoruz.
Tabii ki bu programların içerisinde gerçekten sıcaklığı düşürebilecek seviyede programlar bulunabilir. Fakat belirttiğimiz gibi bu programların hepsi üçüncü taraf yazılımlar oldukları için düşük bir ihtimalle de olsa bilgisayarınızı sanal korsanlara açma durumu oluşabilir.
İşlemci Sıcaklığı Kaç Olmalı: Sıkça Sorulan Sorular
Birçok teknolojik donanım gibi işlemciler de yüksek sıcaklıklarda beklenilen performansı gösterememektedirler. Bunun yanı sıra yüksek sıcaklıklar, işlemcilere zarar vermektedir. Fakat işlemcilerin 60 derecede çalışması oldukça normaldir. Yani 60 derece, başta yüksek hava sıcaklıkları ve yoğun bilgisayar kullanımı olmak üzere çeşitli etkenler altında normal bir işlemci sıcaklığıdır.
İşlemci üreticileri, ürettikleri işlemcileri belirli bir sıcaklığa kadar dayanacak şekilde üretmektedirler. Birçok işlemci için sınır noktası 100 derece olarak belirlenmektedir. Yani işlemciler, genellikle 100 derece kadar dayanmaktadırlar. 100 dereceyi geçen işlemciler ise otomatik olarak kapanmaktadırlar.
Laptoplar, kasa yapılarından ötürü masaüstü bilgisayarlardan farklılaşmaktadırlar. Çünkü laptoplarda genellikle masaüstü bilgisayarlara göre daha zayıf fanlar kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra laptopların tamamen kapalı kasalara sahip olması, işlemci sıcaklığını artırmaktadır. Bundan dolayı laptoplar boştayken işlemci sıcaklıkları 40-70 derece aralığında olmaktadır. Ayrıca yük altındaki laptopların işlemci sıcaklıkları 90-95 dereceye kadar ulaşabilmektedir.
Yüksek sıcaklıklar, işlemcilere zarar vermektedir. Bundan dolayı işlemcilerin sürekli yüksek sıcaklıklarda çalışması bazı olumsuz durumlarla karşılaşmanıza yol açabilir. Bilgisayarınızın, özellikle fanlarınızın ve termal macununuzun bakımını belirli aralıklarla yaparak işlemcinizin sıcaklığını ideal seviyelerde tutabilirsiniz. Gerekli bakımlara rağmen işlemci sıcaklığınız yüksek seviyelere ulaşıyorsa bu durumda bilgisayarınız için teknik destek almanızda fayda olacaktır.
Genel Değerlendirme
İşlemciler için sıcaklık değerlerinin çok önemli olduğunu belirtmiştik. İşlemci sıcaklığı kaç derece olmalı sorusunun cevabını şu şekilde verebiliriz:
Normal Kullanımda (Bilgisayar Boştayken)
- 35-55 Derece: İdeal Sıcaklık
- +55 Derece: Yüksek Sıcaklık
Yoğun Kullanımda (Bilgisayar Yük Altındayken)
- 55-85 Derece: İdeal Sıcaklık
- +85 Derece: Yüksek Sıcaklık
Bu sıcaklık değerlerinin laptoplarda ve işlemcilerin soğutucularına göre, özellikle yoğun kullanımda, değişebileceğini unutmamak gerekiyor. Bu yüzden termal macun yenileme, fanları temizleme ve soğutucu kullanma gibi işlemleri yapmanıza rağmen işlemcinizin sıcaklığı düşmüyorsa telaş yapmanıza gerek yok.
Sizler için hazırladığımız işlemci bakım rehberi burada sona eriyor. Sizler de işlemci sıcaklıkları hakkında aklınıza takılan soruları aşağıdaki yorum bölümünden bizlere iletebilirsiniz.
termal macun üreticileri tarafından genellikle 6-12 ay olarak belirtiliyor. Bu yüzden yılda en az 1 kere bilgisayar temizliği yaparak termal macununuzu yenilemenizde fayda var.
Ben 8 yıldır değiştirmiyorum 😀