Türkiye yüksek hızlı tren ile ilk olarak 13 Mart 2009 tarihinde tanıştı. Saatler sabah 09.40’ı gösterdiğinde Ankara Tren Garı’ndan Eskişehir Tren Garı’na doğru hareket etti. O an için dünyanın en hızlı treni değildi fakat o dönemde ülkemizdeki en hızlı trendi. Bu sefer dahilinde 257 km/h hızla hareket etti. Ayrıca hızlı tren kullanan ülkeler arasında Türkiye Avrupa’da altıncı, dünyada ise sekizinci ülke olmuştu.
O dönemde birçok kişi dünyanın en hızlı treni saatte kaç kilometre hızla gidiyor diye merak ediyordu. Açıkçası aradan geçen 12 yıl geçti fakat hiçbir şey değişmedi. Hala daha bu soru internet üzerinde araştırılmaya devam ediyor. Tıpkı bu yazıyı okuyanlar gibi birçok kişi bu sorunun cevabını arıyor.
Tabii teknoloji geliştikçe bu trenlere ait hız bilgileri de değişiyor. Bizde sizler için 2023 yılı içerisindeki dünyanın en hızlı treni hakkında bir içerik hazırladık. İçeriğimizde dünyanın en hızlı treni hangisi sorusunun yanıtını detaylıca verdik. Ayrıca listede kendisini takip eden birkaç trene daha değindik.
İçindekiler
Dünyanın En Hızlı Treni Ne Kadar Hızlı?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi teknoloji ilerledikçe hızlı trenlere ait bilgiler değişiyor. Geçtiğimiz temmuz ayının sonunda Sharing Travel isimli bir Twitter hesabından yapılan paylaşım ile Çin’de 600 kilometre hıza sahip bir treni gördük. Son gelişmelere göre bu tren dünyanın en hızlı treni olarak anılmakta. Peki ne gibi özelliklere sahip?
Bu trenin henüz resmi bir adı yok. Bu nedenle üreticinin adı olan CRRC Qingdao Sifang 2021 Maglev olarak anılıyor. Adından da anlaşılacağı üzere aslında bu bir maglev treni. Maglev ismi Magnetic levitation yani manyetik levitasyondan alıyor. Eğer bu kavramlarla daha önce karşılaşmadıysanız biraz kafa karışıklığına sebep olabilir. Bu nedenle trenin çalışma prensibini detaylandırmakta fayda var.
Maglev, iki mıknatıs kümesinin kullanıldığı bir tren ulaşım sistemi. Bu sistemde mıknatıs kümelerinden birisi treni raylardan yukarı doğru itiyor. Diğeri ise sürtünme kuvvetinin olmamasından dolayı treni ileri doğru itiyor. İşte bu sayede yüksek hızlara rahatlıkla ulaşılabiliyor. Hatta orta mesafeli (400-600 km) yerlerde uçaklara yakın bir performans sağladığını söylemek mümkün.
Bu arada yanlış anlamadınız, tren havada duruyor ve raylara değmiyor. Muhteşem bir fizik bilgisi temeline dayanıyor. Bu alandaki ilk örnek Çin’in Şangay kentinde kullanıldı. 30 kilometrelik bir alanı 7 dakika 20 saniyede tamamlayabiliyor.
Dönelim tekrar dünyanın en hızlı trenine. Bu hızlı tren ülkenin başkenti Pekin’in doğusundaki Çindao şehrinde (Qingdao) üretime girdi. Resmi olarak hizmete girmesiyle kara üzerinde giden dünyanın en hızlı toplu taşıma aracı sıfatına sahip olduğunu da belirtelim.
Hedef aslında şimdilik belli. Çin’in en büyük kenti Şangay ile ülkenin orta kesimlerinde bulunan Chengdu eyaleti arasındaki yaklaşık 2000 kilometrelik mesafeyi 3.5 saate düşürmek.
Eğer ki tren Pekin ile Şangay arası yaklaşık 1000 kilometrelik mesafede kullanılırsa süreç tamamen değişiyor. Normalde 6 saat sürecek tren seferleri oldukça hızlanıyor. Hatta, 2,5 saat seviyelerine düşeceği ifade ediliyor. Bu rakamlar gerçekten oldukça etkileyici. Teknolojinin gelişimine de ışık tutuyor demek mümkün.
Aslında Yeni Bir Teknoloji Değil
Maglev trenlerinin çalışma prensibi hakkında yukarıda ufak bir bilgilendirme yaptık. Her ne kadar yeni bir teknoloji olarak gözükse de aslında Çin’de 20 yılı aşkın süredir kullanılıyor. Şangay’da şehir merkezi ile Pudong Uluslararası Havaalanı arasında kısa bir mesafede yolcuları taşıyor. Bu tren sayesinde aradaki mesafe 4-5 dakikalık bir süreçte tamamlanıyor.
Bunun yanı sıra Japonya’da da bu sistemi kullanan bir tren serisi mevcut. L0 Series olarak bahsedilen araç Çin’deki gibi maglev sistemi ile ulaşıma olanak sağlıyor. Üstelik şimdiye kadar yaptığı yolculuklarda 602 km/h gibi bir değer gördüğü de ifade ediliyor. Ancak henüz üretim aşamasında olduğunu belirtelim. Buna rağmen dünyanın en hızlı trenleri arasında yer alıyor.
Peki bu kadar yeni bir teknoloji değilse neden aktif olarak her yerde kullanılmıyor? Düşündüğünüz gibi maglev trenleri çok pahalı sistemler değil. Hatta aksine normalde kullanılan tren sistemlerine göre maglev tren sistemleri daha ucuz. Fakat çok güçlü elektromıknatıslar ve çok duyarlı kontrol sistemleri gerektiriyor. Yani rayların değişmesi gerekiyor. Bu da ray maliyetinin yüksek olacağı anlamına geliyor.
Günümüzde kullanılan raylar maglev trenlerini taşımaya müsait değil. Fakat bu konu hakkında bazı çalışmalar mevcut. Bazı mühendisler normal rayların ortasına yapılacak bir sistem ile bunu değiştirmek istiyorlar. Bu nedenle bu yönde çalışmalar da mevcut. Tabii bu gerçekleşirse o zaman dünyanın birçok noktasında, hatta ülkemizde dahi maglev trenlerini görebiliriz.
Uzun lafın kısası eğer ki normal raylara bir sistem yerleştirilebilirse tüm rayların değişmesi gerekmeyecek. Dolayısıyla ekonomik bir şekilde sorun çözülebilecek. Fakat bu olmazsa o zaman ray maliyeti tren maliyetinden daha fazla tutacak ve şu anda olduğu gibi birçok ülke bu sistemi kullanmak istemeyecektir. Şu an için maglev trenlerini Çin ile beraber Japonya, Almanya ve Fransa’da kullanıyor.
Dünyanın En Hızlı Trenleri
Dünyanın en hızlı treni az önce söylediğimiz gibi 600 km/h hız yapabiliyor. Fakat rakipleri de hiç fena değil. İncelemek isteyenler için rakiplerini de içeriğimize ekledik. Listede farklı ülkelerin trenlerine yer verdik. Ancak bu trenler haricinde Çin’de 400 km/h hızının üstüne çıkan birçok tren bulunduğunu belirtelim. Listemizde yer vermediğimiz Shanghai Maglev ve Fuxing Hao CR400AF bunların arasında yer alıyor.
Fransa – SNCF TGV POS
TGV Fransızca’da “hızlı tren” kelimelerin kısaltılmış hali. POS kısaltmasının açılımı ise trenin rotası olarak belirtilen Paris-Ostfrankreich-Süddeutschland (Almanca “Paris, Doğu Fransa, Güney Almanya”) anlamına geliyor.
Tarihler 3 Nisan 2007’yi gösterdiğinde seyahat amaçlı kullanılan bu yüksek hızlı tren bir dünya rekoru kırdı. 574.8 km/h ile hareket etti. Tabii bu resmi olmayan kayıtlara göreydi. Daha sonrasında bir rekor denemesi daha yapıldı. Bu rekor denemesinde de 554.3 km/h hıza ulaştı. Fakat bu da yine resmi bir derece değildi. Bu tren hala aktif olarak kullanılıyor.
Çin – CRH-380A
Dünyanın en hızlı treni Çin’de demiştik, şimdi dünyanın en hızlı 3. treninin de Çin’de olduğunu öğreniyoruz. Saatte 486 kilometre hızla gidebiliyor bu tren. Rolling Stock Corporation Limited ve China South Locomotive işbirliği ile hayata geçti.
2010 yılında aktif olarak faaliyet göstermeye başladı. Normal şartlarda 350 km/h hızında seyahat ediyor fakat rekor denemesinde 486 km/h hıza ulaştı. Her ne kadar bu hıza ulaşmış olsa da yolcu taşımacılığı için bu şekilde kullanılmıyor. Ayrıca merak edenler için söyleyelim, bu araç tam 12.900 beygir gücünde!
Japonya – Shinkansen Series
Adından da anlaşılacağı üzere bir “seri” tren. Toplamda 5 farklı Japon Demiryolları grubu tarafından yönetiliyor. Aslında ekonomik büyüme ve kalkınmaya yardımcı olmak için uzak Japon bölgeleri ile Tokyo arasında ulaşım sağlamak amacıyla tasarlandı.
Shinkansen Series grubuna ait Class 955 “300X” isimli tren 1996 yılında Japonya’da hız rekoru kırdı. 443 km/h hıza ulaşan tren aynı zamanda o dönemin dünya rekorunu da kırmıştı.
Her trenin altına mutlaka videosunu koymaya çalışıyoruz fakat Class 955 “300X” 1996 yılında bu rekoru kırdığı için tabii tarih biraz eski kalıyor. O nedenle bu trenin hız yaptığı video maalesef mevcut değil. Onun yerine trenin müze haline getirilmiş videosunu izleyebilirsiniz.
İtalya – Frecciarossa 1000
Dünyanın en hızlı trenleri arasında yer alan bir başka araç ise Frecciarossa 1000 oluyor. 2015 yılında hizmete başlayan bu araç ETR tren ailesinin bir üyesi olarak ifade ediliyor. Hala aktif olarak kullanıldığını belirtmekte de fayda var. Trenin hızına baktığımızda ise 394 km/h değerini geçtiğini görmek mümkün. Ancak İtalya yasaları gereği seferlerde trenin maksimum 300 km/h hıza çıktığını belirtmekte fayda var. Fakat maalesef bu rekorun da videosu mevcut değil.
Almanya – ICE3
Beyaz Solucan ismiyle de anılan ICE3 (InterCity Express), dünyanın en hızlı trenleri arasında yer alan bir başka model oluyor. 1999 yılından beri kullanımda olan bu model esasında saatte 180 kilometre hızlı ilerlemek için tasarlanmış. Ancak daha sonrasında işler biraz daha farklılık göstermiş gibi gözüküyor.
Günümüzde ise bu değer saatte 300 kilometreye ulaşmış gibi gözüküyor. Ancak trenler geç kaldığında ya da bir yavaşlama söz konusu olduğunda hızı saatte 330 kilometreye kadar yükseltmenin mümkün olduğu ifade ediliyor. Testler sonucunda ise maksimum hızın 368 km/sa olduğunu söyleyelim.
İspanya – AVE-350 Talgo
Almanya’dan sonra yönümüzü İspanya’ya çeviriyoruz. İspanyol şirketi Talgo, Kanadalı Bombardier ile birlikte AVE-350 trenini tasarlıyor. Tasarım olarak trenin burun kısmını ördeğe benzetiliyor ve takma adı olarak “Pato” ismi veriliyor. Tren Madrid ve Barcelona arasında kullanılıyor. Merak ettiğiniz kısma gelelim, bu tren kaç kilometre hızla gidiyor? AVE-350 isimli tren 365 km/h hızla ilerliyor.
Güney Kore – KTX-Sancheon
Yeniden gözümüzü uzaklara çeviriyoruz. Güney Kore KTX Sancheon isimli treni ile listeye giriş yapıyor. Hyundai Rotem şirketi tarafından üretilen bu yüksek hızlı tren rekor denemesinde 352 km/h hıza ulaştı. Fakat güvenlik önemleri dahilinde hızı 305 km’ye düşürüldü.
Hızlı olmaları önemli ama can güvenliği daha önemli. Bu karardan dolayı kendilerini tebrik ediyoruz. Bunun haricinde Güney Kore’nin HEMU-430X modelinin de son derece hızlı olduğunu belirtmekte fayda var.
Tayvan – THSR 700T
Uzak Doğu ülkeleri yüksek hızlı trenlere kafayı takmış gibi gözüküyor. Tayvan’da hizmet veren THSR 700T isimli yüksek hızlı tren tanıdık isimler tarafından tasarlandı. Hitachi, Kawasaki ve Nippon Sharyo birlikte tasarladı. 5 Ocak 2007 yılında hizmete başladı. Rekor denemesinde 336 km/h hıza ulaştı. Fakat genel olarak güvenlikten dolayı 300 km/h ile hareket ediyor.
İngiltere – Train Eurostar
Eurostar treni üç farklı Avrupa ülkesini birbirine bağlıyor. Brüksel (Belçika), Paris (Fransa) ve Londra (İngiltere) arasında sefer yapan bu tren aynı anda 750 yolcuyu taşıyabiliyor. Ülkemizdeki yüksek hızlı tren ile karşılaştırmak gerekirse neredeyse iki katı diyebiliriz. Çünkü yüksek hızlı trenlerimiz şu an için 419 yolcuyu aynı anda taşıyabiliyor. Eurostar treninin hız rekoru saatte 335 km. Fakat seyahat sırasındaki azami hızı 300 km/h olarak belirlenmiş.
Peki YHT Maksimum Kaç Kilometre Hızla Gidiyor?
Ülkemizde Yüksek Hızlı Tren (YHT) bölgelere göre hız sınırı uyguluyor. Ankara – İstanbul arasındaki seferlerde maksimum 254 km/h hız ile ilerliyor. Polatlı – Konya arasında ise maksimum 300 km/h hız ile ilerleyebiliyor.
Türkiye’de 14 Eylül 2007’de test sürüşü sırasında maksimum hızı 300 km/h olarak belirlenen ETR 500 Y2 isimli İtalya’dan alınan yüksek hızlı tren 303 km/h hıza ulaştı. Ayrıca bu hız Türkiye rekoru olarak da kayıtlardaki yerini aldı.
Yüksek Hızlı Trenler Güvenilir mi?
Yüksek hızlı trenler hangi ülkede kullanılırsa kullanılsın can güvenliği büyük ölçüde önem taşıyor. Her ne kadar daha yüksek hızlar hedeflense de can güvenliği her şeyden önce geliyor. Maalesef ki ülkemizde bununla ilgili acı bir tecrübeyi yaşadı. Tarihler 13 Aralık 2018’i gösterdiğinde Türkiye bu acı tecrübe ile baş başa kaldı.
Ankara Garı’ndan Konya yönüne hareket eden yüksek hızlı tren Marşandiz Tren İstasyonunda bir kaza yaşadı. Saat 06:30’da yol kontrolü yapan kılavuz lokomotifle çarpışması bu büyük kazaya sebep oldu. Kaza esnasında trende 206 yolcu bulunuyordu. Bu yolculardan 47 kişi yaralandı ve maalesef 9 kişi hayatını kaybetti.
Ülkemiz dışında gerçekleşen birçok yüksek hızlı tren kazası da maalesef mevcut. Bu aslında bize yüksek hızlı trenlerin çok tehlikeli olabileceğini gösteriyor. Fakat gerekli önlemler alınmazsa. Çünkü gerekli önlemler alındığı takdirde bu tür kazalar daha az yaşanacaktır. Umarız ülkemizde ve dünyada buna benzer kazalar meydana gelmez.
Dünyanın En Hızlı Treni: Sonuç
Teknolojinin gün geçtikçe ilerlemesi bizlerin hayatını aslında daha da kolay hale getiriyor. Örneğin yüksek hızlı trenler bize ulaşım konusunda kolaylık sağlarken aynı zamanda günlük hayatta zamandan da tasarruf etmemizi sağlıyor. Hal böyle olunca teknolojinin bu yönde ilerlemesi de aslında bizler için heyecan verici bir durum oluşturuyor. Çünkü teknoloji böyle gelişmeler yaşandıkça güzelleşiyor.
Maglev trenlerinin getirdiği teknoloji şu an için bir çok yerde maliyetlerden kaynaklı kullanılmıyor. Fakat ilerleyen zamanlarda, teknoloji ilerledikçe bunlara da çözümler bulunacaktır. Ve o zaman maglev trenleri gibi gerçek yüksek hızlı trenleri günlük ulaşımlarda kullanabiliriz. “Demir ağlarla örülen” güzel ülkemizin en kısa zamanda yüksek teknolojiye sahip hızlı ve en önemlisi güvenlikli trenleri kullanabileceği günleri görmek dileğiyle.
