Tam adı Richard Matthew Stallman olan Stallman 16 mart 1953’te New York’ta Dünyaya gelmiştir. Yazılım dünyasını tekellikten kurtarmak için çalışmış bir özgür yazılım aktivisti ve sistem uzmanıdır. 1983 yılında GNU projesini başlatmıştır. 1985 yılında ise Özgür Yazılım Vakfı’ nı kurmuştur.
Richard Stallman 1971 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü(MIT)‘nin yapay zeka laboratuvarında çalışmaya başladı. Bu sırada Harvard’da öğrenimine devam etmekteydi. MIT’de çalıştığı süre boyunca Java dilini geliştirecek olan James Gosling ile ilk genişletilebilir text editörü Emacs’ı geliştirdi. Bununla birlikte bir Yapay Zeka tekniği olan dependency-directed backtracking(bağımlılığa yönelik geri izleme)’nin geliştirilmesine katkıda bulundu. Fakat bu çalışmaları sırasında yazılımların kaynak kodlarının gizli olması onu rahatsız ediyordu. Bunun insanların kişisel haklarına ters olduğunu düşünen Richard özgür yazılım fikrini ortaya attı.
1974 yılında Harvard Fizik bölümünden mezun olan Richard Stallman bundan 6 yıl sonra 1980’de MIT’nin aldığı lisans kararına karşı çıkıp kadrolu işinden istifa etti fakat küçük bir ofiste çalışmalarına devam etti.
İçindekiler
GNU PROJESİ
Takvimler 1983 yılını gösterdiğinde teknolojiyi daha özgür kılmak isteyen Richard Stallman GNU (GNU Not Unix) projesini başlattığını duyurdu. GNU Ken Thompson ve Dennis Ritchie‘nin ekibinin geliştirdiği Unix benzeri bir işletim sistemi olacak fakat kullanıcılardan herhangi bir ücret talep etmeyecekti. Stallman bu hareketiyle birlikte Özgür Yazılım Hareketini de başlatmış oldu. Richard MIT’de ki görevinden istifa etti ve 5 ocak 1984’ te GNU çalışmalarına başlandı.
1985 yılında Stallman Free Software Foundation yani Özgür Yazılım Derneği’ni kurdu. Aynı sene Stallman Copyright(Telif Hakkı)’a karşı olan Copyleft’i duyurdu. Copyleft gelişticilerin yazılımlarını özgür yazılım haline getirmesi için kullanılan genel bir yöntemdir. Bir programı özgür hale getirmek için telif haklarını kaldırıp onu bir kamu malı haline getirmeniz yeterlidir. Bir kullanıcının özgür yazılımları alıp ufak değişiklikler yapıp ona telif almasını önlemek için yazılımlara Copyleft uygulanır. Copyleft’ in en önemli kuralı:
- Copyleft olan bir yazılımı değiştiren, değiştirmeyen herkesin yazılımı kopyalamak, değiştirmek isteyen kimselere bu özgürlüğü tanımaları gerekir.
Richard Stallman Copyleft’ in ardından avukatlarla birlikte çalışarak GNU General Public Lisansı’nı yazdı.
GNU/Linux Gerginliği
Richard Stallman GNU projesi için kişisel olarak GNU Compiler(Derleyici)’i, GNU Symbolic Debugger’ı ve GNU Emacs’ı gibi bir çok uygulama geliştirdi. GNU’nun herşeyi hazırdı. Çekirdeği dışında. GNU ile uyumlu hazır bir çekirdek arayan Stallman 1991 yılında Linus Torvalds ile tanışıp onun geliştirdiği Linux çekirdeğini GNU’ya entegre etti ve GNU/Linux ortaya çıktı.
Fakat Stallman günümüzde GNU/Linux’un sadece Linux adıyla anılmasında çok fazla rahatsız olduğunu bir çok konuşmasında dile getirdi. Linux’un, işletim sisteminin sadece çekirdeği olduğunu hatırlatan Stallman ayrıca bir konuşmasında eğer özgür yazılımı desteklemek istiyorsanız Linus Torvalds’a karşı durun açıklamasında bulunmuştur.
1999 yılında Stallman özgür ve çevrimiçi bir ansiklopedi fikrini ortaya attı. Bu fikir günümüzün bilgi deposu Vikipedi’ye ilham kaynağı oldu.
Günümüzde hala özgür yazılımı yaygınlaştırmak için çalışan Stallman sık sık seminerler düzenliyor. Ülkemize de yolu düşmüş olan Stallman 2019 yılında MIT’deki konuk akademisyen görevinden ve Özgür Yazılım Vakfı’ndan istifa etti.
Kitapları
- The Right to Read (1997)
- Open Sources: Voices from the Open Source Revolution (1999)
- Free Sowftware, Free Society(2002)
- Free as in Freedom(2.0) (2010)
- Richard Stallman and the Free Software Revolution (2010)
- GNU Kılavuz Kitapları
Kazandığı Ödüller
- Grace Murray Hopper Ödülü (1990)
- MacArthur Bursu (1990)
- EFF Öncü Ödülü (1998)
- Yuri Rubinsky Anma Ödülü (1999)
- ACM Yazılım Sistem Ödülü (2015)
