Ekran kartı bilgisayarınızda bulunması gereken önemli parçalardan birisidir. Fakat bu konuda çok bilgisi olmayan kullanıcılar özellikle hazır sistem bilgisayarlarda bir bilgi ile karşılaşıyorlar. “Paylaşımlı ekran kartı” ya da diğer adı ile “onboard veya integrated ekran kartı”. Peki paylaşımlı ekran kartı nedir? Bilgisayarınızda kullanmak için yeterli olacak mı? Bu sorulara verecek cevabınız yoksa özellikle hazır sistem bir bilgisayar alırken sıkıntı yaşamanız an meselesi.
Biz de sizleri bu konuda bilgilendirecek bir içerik hazırlamak istedik. Bu içeriğimizde paylaşımlı ekran kartı nedir sorusuna yanıt arayacağız. Bunun haricinde çalışma mantığından tutun da olumlu ve olumsuz olan yanlarına da değineceğiz.
Ekran kartı dünyası oldukça derin ve detaylı bir şekilde incelenebilecek bir evren. Bu nedenle kimi zaman kullanıcıların kafası karışabiliyor. Kafa karıştıran en önemli sorulardan birisi de ekran kartının performansı oluyor. İçeriğimizde bu konuya da değindik. Ancak öncelikle paylaşımlı ekran kartı nedir sorusunu cevaplayalım.
İçindekiler
Paylaşımlı Ekran Kartı Nedir?
Bilgisayarımızdan daha iyi görüntü kalitesinde performans alabilmek için olarak ekran kartları kullanıyoruz. Hatta ekran kartı almak isteyenler için her ay güncellenmiş bir şekilde En İyi Ekran Kartları listemizi sizler için yayınlıyoruz. Fakat bu ekran kartlarının yanı sıra bir de paylaşımlı ekran kartları mevcut.
Paylaşımlı ekran kartı bilgisayarınızda takılı olan RAM’leri kullanarak size hizmet eder. Normal ekran kartları (harici ekran kartları) ise kendi içerisinde bulunan RAM bellekleri kullanır.
Tabii bu RAM belleklerin tamamını görüntü sağlamak için kullanmıyor. Çünkü bilgisayarınız diğer işlemler için yine o RAM belleklere ihtiyacı var. Hal böyle olunca görüntü kalitesini arttırmak için var olan RAM kapasitenizin %1’i ile %5’i arasında bir miktarı görüntü işlemesi için kullanıyor.
Bilgisayar içerisinde eğer ki harici bir ekran kartı takılı değilse sisteminiz otomatik olarak paylaşımlı ekran kartı moduna geçiş yapar. Çünkü bir şekilde görüntülerin bir şekilde işlenmesi ve size aktarılması gerekiyor. Yani sizin ekstra bir ayar yapmanıza gerek yok.
Fakat burada asıl önemli olan soru paylaşımlı ekran kartının sizin isteklerinize cevap verebiliyor olması. Paylaşımlı ekran kartı sisteminiz için yeterli olacak mı yoksa olmayacak mı?
Yeterli Seviyede Performans Verecek mi?
Paylaşımlı ekran kartları üst düzey bir performans sergilemez. Hatta az önce de bahsettiğimiz üzere var olan RAM belleğinizin %1’i ile %5’ini kullanır. Yeterli düzeyde bir performans alabilmesi için hem RAM kapasitenizin yüksek olması hem de işlemcinizin iyi olması gerekiyor. Fakat böyle bir durumda bile özellikle üst düzey görüntü kalitesine sahip oyunları iyi ayarlarda oynamanız pek mümkün değil.
Yine de yakın dönemde çıkan işlemcileri buradan ayrı tutmak da fayda var. Çünkü yeni dönemde çıkan işlemcilerin içerisinde daha güçlü GPU’lar bulunuyor. Bu da biraz daha fazla performans almanıza neden olabiliyor.
Paylaşımlı ekran kartı olan bir bilgisayarda Counter Strike: Global Offensive, League of Legends ya da DOTA gibi oyunları rahatlıkla oynayabilirsiniz. Hatta eski sistemlere sahip olanlar için hazırlamış olduğumuz Çöp Bilgisayarlar için Oyunlar listemize göz gezdirebilirsiniz.
Bu listede yer alan birçok oyunu da rahatlıkla oynayabilirsiniz. Fakat GTA V, Red Dead Redeption 2, Assassin’s Creed Valhalla gibi üst düzey performans isteyen oyunları oynamanız maalesef ki çok mümkün olmuyor.
Paylaşımlı Ekran Kartının Avantajları
Peki paylaşımlı ekran kartlarının hiç iyi yanı yok mu? Tabii ki de bazı iyi yanları da var. Güç tüketimi konusunda oldukça iyi performansa sahipler. Az enerji tüketimi sayesinde ekran kartı takılı bir bilgisayara göre daha iyi performans sağlayabiliyor.
Tabii bu masaüstü sistemlerde çok bir şey ifade etmiyor. Daha çok dizüstü bilgisayarlarda işe yarayan bir durum. Çünkü az enerji tüketimi bilgisayarınızın pilinin daha uzun süre dayanmasını sağlar.
Bunun yanı sıra sisteminize entegre yapıda olmasından dolayı aynı zamanda daha ucuzdur. Ekran kartlarının özellikle son dönemde oldukça fazla fiyat artışı yaşadığını duymuş olabilirsiniz.
Ülkemizde oyuncular tarafından bir dönem ucuz olmasından dolayı en çok tercih edilen ekran kartı 1050 Ti idi. Bundan beş yıl önce, 2016 yılında 700 TL bandından satılan 1050 Ti ekran kartları 2021 yılında ortalama 3.000 TL bandından satılıyor. Tabii bütçe konusunda sıkıntı çeken kullanıcılar da böyle bir dönem içerisinde paylaşımlı ekran kartı içeren sistemlere yöneliyor.
Kısaca, eğer sisteminizin performans ve özellikle oyun performansı konusunda yüksek bir imkan sunmasını istiyorsanız paylaşımlı ekran kartları sizin için pek uygun olmayacaktır. Ancak, günlük işlerinizde kullanmak ve zaman zaman oyun oynamak istiyorsanız paylaşımlı ekran kartına sahip bir cihaz işinizi görme ihtimaline sahiptir.
Bilgisayar Satın Alırken Dikkat!
Yeni bir bilgisayar satın alırken aslında çok dikkat etmelisiniz. Çünkü son dönemlerde internet üzerinden bazı satıcılar artan fiyatları kendi çıkarları için kullanabiliyorlar. Peki bunu nasıl yapıyorlar?
Örneğin bir alışveriş sitesinde bilgisayar fiyatlarını inceliyorsunuz. Fakat bilgisayar donanımları hakkında çok da bir bilginiz yok. Sekmelere birçok bilgisayar modelini açtınız ve genel olarak fiyatlara bakıyorsunuz. Tabii ki burada bütçe çok önemli ama asıl dikkat etmeniz gereken sizin için yeterli mi değil mi? Çünkü genellikle önce sizi fiyatları ile etkilemek istiyorlar.
Uygun fiyatlı bilgisayar modellerini sekmelere açtıktan sonra açıklama kısımlarını okumaya karar verdiniz. Burada genelde “Oyun Bilgisayarı” yazısını görürsünüz. Altında da “en iyi oyunları yüksek ayarlarda bu bilgisayarda rahatlıkla oynayabilirsiniz” şeklinde açıklamalar olur.
Fakat onboard yani paylaşımlı ekran kartları ile maalesef ki yüksek ayarlarda en iyi oyunları oynamanız pek muhtemel değil. Çünkü grafik konusunda bir performans sağlamaya çalışan bilgisayarınız bu sefer işlemci ve RAM belleklerinizin kendi performanslarından bir kısmını harcayacaktır. Bu da doğal olarak tam performans almanızı engeller. Hatta oyun oynarken donmalara bile neden olabilir.
Eğer ki bu tarz paylaşımlı bir ekran kartına sahip bilgisayar satın alırsanız bu sizi korkutmasın. İlerleyen zamanlarda bilgisayarınıza harici bir ekran kartı da takabilirsiniz. Böyle bir durumda da bilgisayarınız otomatik olarak bu işlemler için ekran kartınızı kullanacaktır. Yani paylaşımlı ekran kartınız devre dışı kalacak. Ancak bu durumun dizüstü bilgisayarlar için bir seçenek olmadığını ifade edelim.
Bilgisayarınıza bir ekran kartı satın almak isterseniz bunu da çok iyi araştırıp yapmanız gerekir. Hem darboğaz olmaması hem de dolandırılmamak için çok dikkatli olmalısınız. Ekran kartlarında da ikinci el piyasası oldukça çekici olabiliyor. Fakat yine sizlerle daha önceden İkinci El Ekran Kartı Alınır mı? isimli içeriğimizde nelere dikkat etmeniz gerektiğini paylaşmıştık. Okumadıysanız mutlaka onu da okumanızı tavsiye ederiz.
Paylaşımlı Ekran Kartı Pişmanlık mıdır?
Paylaşımlı ekran kartı nedir sorusunu yanıtladık. Hatta paylaşımlı ekran kartı ile standart ekran kartları arasındaki farkları da anlatmaya çalıştık. Sıra geldi başka bir sorunun cevaplanmasına. Sıradaki sorumuz ise paylaşımlı ekran kartı bir çeşit pişmanlık mı? Yani paylaşımlı ekran kartı tam olarak işimizi görmez mi?
Aslında burada bilgisayarınızı ne amaçla kullanacağınız çok önemli. Yukarıda genel olarak oyun performanslarından bahsettik. Fakat bir de oyun harici kullanımlar söz konusu. Sonuçta herkes oyun oynamıyor.
Eğer ki bilgisayarınızı video izlemek, Office programlarını kullanmak, internet üzerinde gezinmek için alıyorsanız paylaşımlı ekran kartı sizin için yeterli olacaktır. Hatta bunlara basit programları ve oyunları da dahil edebiliriz. Biraz daha örnek vermek daha faydalı olacaktır.
Örneğin öğrencisiniz ve okulların daha çok online eğitime yanaştığı şu günlerde eğitim amacıyla bir bilgisayar istiyorsunuz. İşte o zaman bilgisayarınızda bulunan paylaşımlı ekran kartı sizin için yeterli olacaktır. Çünkü bu çok fazla performans harcamayan bir işlem. Aynı zamanda okuldaki dersleriniz için Office uygulamalarını kullanıyorsanız yine yeterli olacaktır.
Gün boyu derslere katıldınız, ödevlerinizi, projelerinizi tamamladınız. Artık dinlenme vakti. Eğer ki oyun oynamayı sevmiyor, daha çok dizi ve film izlemeyi seviyorsanız o zaman yine sizin için yeterli olacaktır. Hatta tüm bunları bir dizüstü bilgisayar üzerinden yapıyorsanız daha da verimli olacaktır. Yani böyle bir durumda pişmanlık yaşamanız mümkün değil.
Fakat tam tersi bir senaryoyu ele alırsak o zaman pişmanlıklar devreye girebilir. Bilgisayarınızda aktif olarak Photoshop, After Effects gibi performans isteyen uygulamaları kullanıyorsanız paylaşımlı ekran kartı sizi biraz üzebilir. Hatta bunun üzerine yüksek kaliteli ve çok performans isteyen oyunları oynuyorsanız o zaman pişmanlık yaşamanız çok muhtemel. Çünkü size ekstradan bir de ekran kartı gerekecek.
Gördüğünüz gibi farklı senaryolarda farklı sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle kesinlikle pişman olursunuz ya da asla pişman olmazsınız gibi bir yargıya varmak çok da kolay değil. Önemli olan bütçeyi net bir şekilde belirleyebilmek. Daha da önemlisi, bilgisayarı ne amaçla kullanacağınıza karar vermek.
Son Olarak
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz senaryolardan size uygun olan hangisi ise ona göer hareket etmeniz daha sağlıklı olacaktır. Fakat içerikte bahsettiğimiz gibi bir bilgisayarda paylaşımlı ekran kartı olması tek başına yeterli değil. Aynı zamanda işlemci ve RAM belleklerinizin de iyi olması gerekiyor.
Paylaşımlı ekran kartları özellikle dizüstü bilgisayarlarda az enerji tüketimi sağladığından dolayı uzun süreli bilgisayar kullanımlarında sizi üzmeyecektir. Masaüstü bilgisayarlarda ise böyle bir durumun avantajından bahsedemeyiz. Burada masaüstü bilgisayarlarda karşımıza çıkan tek iyi yanı paylaşımlı ekran kartına sahip olan bilgisayarların diğer bilgisayarlara göre daha ucuz olması.
İlk aşamada bütçeniz çok fazla el vermiyorsa o zaman paylaşımlı bir ekran kartına sahip bilgisayar alarak idare edebilirsiniz. Daha sonrasında imkanınız olursa o zaman bir ekran kartı takviyesi ile sisteminizi güncelleyebilirsiniz. Yani bütçe durumunuza göre rahatlıkla hareket edebilirsiniz.
Bizim size bu konudaki önerimiz eğer ki bütçeniz el veriyorsa mutlaka standart ekran kartına sahip olan bir bilgisayarı satın almanız yönünde olacaktır. Ayrıca bilgisayar alırken mutlaka bir uzmana ya da bilene danışın. Çünkü özellikle internet üzerinden yapılan satışlarda çok fazla bilgisi olmayan alıcılar hedef alınıyor.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi paylaşımlı ekran kartına sahip olan bir bilgisayarda son çıkan ve yüksek performans isteyen oyunları oynamanız mümkün değil. Bu nedenle bu tarz bilgisayarın olduğu ilanda “performans canavarı”, “son çıkan oyunları oynayın”, “oyun bilgisayarı”, “oyun canavarı” gibi ibareleri görüyorsanız sekmeyi gönül rahatlığı ile kapatabilirsiniz.
Teknoloji.org olarak sizler için “paylaşımlı ekran kartı nedir” sorusuna cevap vermeye çalıştık. Bilgisayar donanımlarına dair diğer içeriklerimize de mutlaka göz atmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca, paylaşımlı ekran kartı hakkındaki sorularınızı ve içerikle ilgili görüşlerinizi aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizimle paylaşmayı unutmayın!
