Tabletler, cep telefonları ve diğer elektronik cihazlar artık günlük hayatımızın öyle bir parçası ki yatmadan önce bile onları bırakmak oldukça zor geliyor. Gece uyurken telefonunuzu yatağınızın yanında hatta yastığınızın altında tutuyor olabilirsiniz. Eğer bunları yapıyorsanız muhtemelen kendinizi verimli bir uykudan uzak tutuyorsunuz. Geceleri biz uyurken yanımızda bulunan teknolojik aletlerin bünyemize oldukça fazla etkisi var. Peki bu teknolojik aletler uyku düzenimizi nasıl etkiliyor?
Uykunun verimliliği, zihinsel ve fiziksel sağlığımız üzerinde çok etkilidir. Biz uyurken beynimiz; hatırlamamıza, sorunları çözmemize, karar vermemize ve yaratıcı olmamıza yardımcı olacak yeni yollar yaratır. Kötü bir uyku ise duygusal kontrolümüzü, davranışlarımızı ve stresle baş etme becerimizi etkiler.
İçindekiler
Teknolojik Aletler ve Uyku
Eğer siz de çoğu insan gibiyseniz, uyumadan önce baktığınız son şey telefonunuz olabilir. Bilimsel araştırmalar, yatağa girdiğimizde cep telefonu, tablet ve bilgisayar tarzı elektronik cihazlar kullanmanın uyku sürecimizi ne kadar çok etkilediğini kanıtlar nitelikte. İşte teknolojinin uykumuzu etkileme yolları.
Melatonin Seviyesi Düşer
Elektronik cihazların ekranlarından yayılan mavi ışık; uyku/uyanma döngünüzü kontrol eden hormon olan melatonin üretimini kısıtlar. Azalan melatonin ise uykuda kalmayı zorlaştıracağı için uykusuzluğa ve gün içinde yaşanacak yorgunluk ve çalkantılı ruh haline sebep olabilir.
Cihazlardan gelen bu mavi ışık, gün ışığını taklit eden yapay bir renktir. Bu, gün boyunca vücut tarafından normal karşılansa da geceleri buna maruz kalmak iç vücut saatinizi etkiler ve sirkadiyen ritminizi bozabilir.
Bunu engellemek için cihazlarınızı gece modunda kullanabilirsiniz. Gece modu ışık seviyesini azaltarak bu etkinin önüne biraz da olsa geçebilir. Fakat yine de yayılan ışığın uykuya mutlaka etkisi olacaktır. En az 30 dakikalık elektronik cihaz molası ile yatağa geçiş süresi ise uykunuz açısından çok daha etkili sonuçlanacaktır.
Uykuya Dalma Süreniz Uzar ve REM Uykunuz Gecikir
Yatmadan önce birkaç e-posta okumak veya arkadaşlarla mesajlaşmak oldukça masum görünebilir. Fakat bu durumlarda teknoloji zihninizi meşgul tutarak beyninizi biraz daha uyanık kalması gerektiğine ikna eder. Beyni gevşetmek yerine uyaran bu cihazlar, zaman zaman bizi uyandıran adrenalin gibi hormonları da harekete geçirebilir. Bu durumu daha da kötüleştiren şey ise, sürekli bağlı olma ve ulaşılabilir olma ihtiyacını hissetmektir.
Doktorlar konuyla ilgili: ‘’Telefonunuzu kontrol etmek beyni uyarır, böylece daha aktif ve uyanık oluruz.’’ diyor.
‘’Hızlı bir kontrol bile beyninizi meşgul edebilir ve uykuya dalma sürenizi uzatabilir.’’
Yatmadan önce telefonunuza bakmanız; dikkatinizi dağıtır, sizi uyanık tutar, beyninizi uyarır. Dolayısıyla uykunun en önemli evresi olan REM uykunuzu geciktirir.
Bütün bir günü teknolojiyle çevrili geçirdikten sonra, zihninizin gevşemek ve rahatça uykuya dalabilmek için zamana ihtiyacı var.
Uykunuzdan Uyanmanıza Sebep Olurlar
Elektronik cihazların gece siz uyurken çok yakınınızda bulunması, gece geç saatlerde gelecek mesajlar, e-postalar ve çağrılar sayesinde uykunuzun bölünmesine sebep olabilir. Yapılan bir araştırmaya göre 6-17 yaş arası çocukların %72’si odalarında elektronik cihazla uyuyor.
Elektronik cihazla uyuyan çocuklar, gece uyandıkları anlar ile birlikte diğer çocuklara kıyasla okul gecelerinde neredeyse bir saat daha az uyuyor.
Ne Yapılabilir?
- Odanızı teknolojiden arındırın. Her ne kadar bunu yapmak günümüzde zor olsa da, uyuduğunuz odadaki elektronik cihazları geceleri kaldırmak işe yarayabilir. Bu hem uykuya dalma sürenizi kısaltacak hem de çok daha verimli bir uyku çekmenize sebep olacaktır.
- Gece elektronik cihazlarınızı şarj edecekseniz bunu başka bir odada yapın. Cihazınızı yatak odasından çıkarıp mutfak gibi başka bir odada şarj ederek uykunuz üzerindeki etkisini azaltabilirsiniz.
- Telefonunuzun alarmını kullanmak yerine bir çalar saat alın. Sabah zamanında uyanmak için telefonunuza ihtiyacınız yok. Eğer illa ki telefonunuza alarm kurmanız gerekiyorsa da uçak veya gece modunu açabilirsiniz.
- Doktorlar yatmadan bir saat önce, maruz kaldığınız ekran süresini kısaltmanızı öneriyor. Buna televizyon da dahil! Gözlerinizin doğrudan mavi ışığa maruz kalmasını azaltmak uykunuzu çok daha verimli kılacaktır.
