Dennis Ritchie: C Programlama Dilinin Yaratıcısı

Dennis Ritchie, C programlama dilinin yaratıcısı olarak bilinen Amerikalı bilgisayar mühendisidir. B programlama dili ve Unix işletim sistemini Bell Laboratuvarlarındaki iş arkadaşı Ken Thompson ile birlikte geliştirmişlerdir.

9 Eylül 1941 ve 12 Ekim 2011 tarihleri arasında yaşayan Dennis Ritchie, yaşadığı 70 yıllık hayatı boyunca C programlama dili, B programlama dili ve Unix işletim sistemine olan katkılarının yanı sıra ALTRAN programlama dili, BCPL ve Multics işletim sistemine sağladığı katkılar ile de tanınmaktadır.

Eğitim Hayatı

9 Eylül 1941 tarihinde New York, Amerika’da dünyaya gelen Ritchie, New Jersey’de bulunan, SAS Institute kurucusu Anthony James Barr’ın da mezunu olduğu Summit lisesinden mezun olduktan sonra, 1963 yılında Harvard Üniversitesi fizik bölümünden mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından Harvard Üniversitesinde uygulamalı matematik eğitimine devam etmiştir.

Birçok kaynakta Ritchie’nin 1968 yılında “Program Structure and Computational Complexity” tezi ile doktor ünvanını aldığı belirtilse de, Ritchie öldükten sonra adına düzenlenecek olan bir ödül başvuru dosyası hazırlanırken, Ritchie’nin ailesi Dennis Ritchie’nin doktor ünvanını almaya hak kazanamadığını belirtmiştir. Ritchie özel hayatını pek paylaşmayan birisi olduğundan dolayı, en yakınındakiler bile bu konuyu sonradan öğrenmiştir.

İş Hayatı

1967 yılında babası Alistair E. Ritchie gibi Dennis Ritchie de Bell Laboratuvarlarında iş hayatına başlamıştır. Bell Laboratuvarlarındaki ilk projesi olan Multics işletim sistemi üzerine Ken Thompson ile birlikte çalışmışlardır. Multics işletim sistemi çalışmaları sırasında Ken Thompson’ın sıfırdan bir işletim sistemi geliştirirken Dennis Ritchie de kendisine yardım etmiştir. Bu işletim sisteminin adı 1970 yılında isim babası Brian Kernighan tarafından Unix olarak belirlenmiştir.

1970’li yıllarda Ritchie, ikinci dünya savaşı sırasında kullanılan M-209 adlı mekanik şifreleme makinesi üzerine de çalışmalar gerçekleştirdi. Bu çalışmaların sonuçları başarılı olsa da, ilgili çalışmaların mevcut cihazlar üzerinde de işe yarayabileceği endişesi ile hükümet tarafından yayınlanmadı.

Dennis Ritchie AT&T’de çalıştığı süre içerisinde Plan 9 ve Inferno isimli işletim sistemleri ve Limbo programlama dili üzerine de çalışmalar gerçekleştirdi.

1990’lı yılların ortasında Lucent Technologies firmasına Sistem Yazılımları Araştırma Bölüm Başkanı ünvanı ile transfer olarak, 2007 yılındaki emekliliğine kadar buradaki görevine devam etti.

Unix

Unix, çoklu görev ve çoklu kullanıcı destekleyen bir işletim sistemidir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan MacOS ve Linux işletim sistemleri Unix benzeri işletim sistemleridir.

Unix işletim sistemi Ken Thompson tarafından bir hobi projesi olarak başlamıştır. Thompson bir röportajında oyun oynamaktan çok hoşlandığı ve Unix’i buna hizmet edebilmesi için geliştirmeye başladığını dile getirmiştir. Unix’in orijinal sürümü Assembly programla dili ile yazılmış olmasına rağmen, Thompson ve Ritchie daha yüksek seviyede bir programlama diline ihtiyaç duyduklarından dolayı B programlama dilini BCPL’den türeterek geliştirmeye başladılar.

BCPL veri tipi olmayan bir programlama dili olduğundan ve B programlama dili de BCPL’den türetildiğinden dolayı, B programlama dili veri tipi olmayan bir programlama diliydi. Unix’in sistem yazılımlarının geliştirilmesinde B programlama dilinin veri tiplerine sahip olmaması, zaman içerisinde bir dezavantaja dönüşmeye başlamıştı. Sistem yazılımlarının çoğunu geliştiren Dennis Ritchie B programlama dilini, Assembly’den de esinlenerek C programlama diline dönüştürmeye başlamıştır.

C programala dilinin geliştirilmesinin ardından, Unix işletim sistemi Assembly ve C programlama diliyle geliştirilmiş bir işletim sistemi haline gelmiştir.

C Programlama Dili

C programlama dili, B programlama dilinden türetilmiş yapısal bir programlama dilidir. 1972 yılında Unix’in sistem uygulamalarının daha kolay geliştirilebilmesi için Dennis Ritchie tarafından geliştirilmiştir.

Her ne kadar günümüzde C programlama dili, düşük seviye programlama dili olarak adlandırılsa da, 1970’li yıllarda C programlama dili yüksek seviye bir programlama dili olarak görülüyordu.

C programlama dili 2020 Mayıs dönemi itibari ile en çok kullanılan programlama dilidir. Windows, Linux, Unix ve daha bir çok işletim sistemi C programlama dili ile geliştirilmektedir.

C programlama dili, “C Programlama Dili” isimli kitap ile popüler olduktan sonra bir çok programlama diline de ilham kaynağı olmuştur. C programlama dilinin izlerini görebileceğimiz başlıca programlama dilleri:

• C++
• Java
• C#
• Perl
• PHP
• JavaScript
• ASP
• Objective-C
• Go
• Python

Dennis Ritchie’nin Kitapları

Yüzlerce teknik döküman ve makalelerin yanı sıra Dennis Ritchie’nin 2 adet kitabı bulunmaktadır.

Unix Programcı Kılavuzu

Dennis Ritchie, uzun dönem dostu ve çalışma arkadaşı olan Ken Thompson ile birlikte 1971 yılında Unix Programcı Kılavuzu isimli kitabı yayımlamışlardır. Bu kitap adından da belli olduğu gibi Unix işletim sisteminde programlama yapmak isteyen kişilere kılavuz niteliği taşımaktadır. Kitabın ikinci baskısı ise 1972 yılında yayımlanmıştır.

C Programlama Dili (K&R)

Daha sonrasında Dennis Ritchie “C Programlama Dili” kitabını Brian Kernighan ile birlikte, geliştirdiği programlama dilinin kullanma kılavuzu olarak 1978 yılında ilk baskısını yayımlamıştır. Kitabın ikinci baskısı ise ilk basımdan 10 yıl sonra 1988 yılında okuyucuları ile buluşmuştur. C programlama dilinin popülerliği yayımlanan bu kitap ile birlikte hızlı bir şekilde artmıştır.

Kitabın adının programlama diliyle benzerlik göstermesi dolayı, ilgili kitap genellikle K&R olarak anılır. K&R, kitabın yazarlarının soyadlarının baş harflerinden gelmektedir.

Günümüzde her ne kadar C programlama dili ile ilgili bir çok kitap yazılmış olsa da, “K&R C Programlama Dili” kitabı C programlama dilini öğrenmek için en uygun kaynak olarak gösterilmektedir.

Hello, World (Merhaba, Dünya)

Daha önce internette veya basılı bir kaynakta herhangi bir programlama dilini öğrenmeye çalıştınız mı? Bir programlama öğreten bir kitabın ilk 10 sayfasını okumuş olsanız dahi, “Merhaba, Dünya” yazısına denk gelmiş olma ihtimaliniz oldukça yüksek.

“Merhaba, Dünya” veya orijinal şekliyle “Hello, World”, ilk olarak K&R C Programlama Dili kitabında Dennis Ritchie ve Brian Kernighan tarafından kullanılmıştır.

main( ) {
        printf("hello, world\n");
}

Bu örnek o kadar çok sevilmiş ve kabul görmüştür ki, günümüzdeki neredeyse tüm programlama eğitimleri bu örnek ile başlamaktadır.

Dennis Ritchie’nin Ödülleri

Dennis Ritchie ödüllerinin çoğunu Ken Thompson ile Unix ve C Programlama dilinin geliştirilmesinden dolayı ortak olarak almıştır. Bunlardan bazıları:

• 1983 yılında bilişim dünyasının en büyük, bilgisayar dünyasının ise Nobeli olarak kabul gören Turing ödülünü almışlardır.
• 1990 yılında, yılda sadece 3 kişiye verilen “IEEE Richard W. Hamming Medal” ödülünü almışlardır.
• 1997 yılında, bilgisayar tarihi müzesi tarafından Ken Thompson ile birlikte onursal üyelik ödülünü almışlardır.
• 1999 yılında, Ulusal Teknoloji ve Yenilik Madalyası ödülünü dönemim başbakanı Bill Clinton’dan almışlardır.
• 2005 yılında, Endüstriyel Araştırma Enstitüsü tarafından ödüle layık görülmüşlerdir.
• 2011 yılında Japonya Bilgi ve İletişim Ödülünü almışlardır.

Dennis Ritchie’nin Ölümü

Ritchie, prostat kanseri ve kalp rahatsızlığı ile ilgili tedavilerinin ardından 12 Ekim 2011 yılında yalnız yaşadığı evinde ölü bulundu.

Dennis Ritchie Her Yerde

Dennis Ritchie, kişiliği ve geliştirdiği teknolojiler ile dünyaya çok büyük iz bırakmış bir kişidir. Biraz yakından bakarsanız, bugün kullandığımız cep telefonları, her gün ziyaret ettiğimiz web sayfaları ve daha nice teknolojik cihazda Dennis Ritchie’nin izini görebilirsiniz, onun mirası her yerde.

Teşekkürler Dennis Ritchie.