Kaygı bozuklukları, fobiler, endişe ve stres birçok insanın hayatında büyük bir rol oynuyor. Araştırmalara göre, sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık beş kişiden biri bu tarz psikolojik koşullar ile başa çıkmaya çalışıyor. Sanal gerçeklik terapisi ise bu koşullara ilaç gerektirmeyen çözümler yaratmakta.
İçindekiler
Sanal Gerçeklik Terapisi Nedir?
VR (Sanal gerçeklik), hem sürükleyici hem de etkileşimli bir dünya yaratarak gerçekliği yansıtmayı amaçlamaktadır. VR’ın başarısı, gerçek dünya ortamını simüle etme becerisinin getirdiği dijital deneyime göre değerlendirilir. Bu kadar gerçekçi olan sanal gerçeklik ortamları, insanların çeşitli durumlara verdikleri fizyolojik ve psikolojik tepkileri çözümlemekte ve tedavi etmekte kullanılabilir.
Sanal gerçekliğin terapilerdeki potansiyeli oldukça heyecan vericidir. Geleneksel psikolojik rahatsızlık tedavileri, güvenli ve kontrollü son teknoloji ile birleştirilerek daha geçerli hale getirilebilir.
Sosyal etkileşimleri simüle etme potansiyeli sınırsız olan sanal gerçeklik bu aşamada; kaygı, stres ve diğer karmaşık duyguların güvenli bir şekilde yeniden yaratılması için uygun ortamı sunar. VR teknolojisi, terapötik amaçlarla kullanıldığında kullanıcı deneyimi üzerinde tam kontrol sağlar.
Sanal gerçeklik terapisi, terapistler tarafından onlarca yıldır tedavi sürecinde bir araç olarak kullanılmaktadır. Günümüzde maliyet ve teknoloji sınırlandırmalarının kalkmasıyla VR terapisi daha da yaygınlaşmış durumdadır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavisi
Sanal gerçeklik terapisi, 1990’lardan beri travma sonrası stres bozukluğu tedavisi için çoğunlukla asker ve savaş gazileri üzerinde uygulanmaktadır.
Terapi sırasında ilk olarak hastanın ihtiyaçları değerlendirilir. Daha sonra, VR ortamı kişiye ve gereksinimlere uygun hale getirilir. Örneğin, savaş ile alakalı travmalar için kullanılan bir sistem genellikle; kontrol edilebilen ve özelleştirilebilen VR ortamı, patlamalar ile ilişkili hisler sağlayan titreşimler, barut kokusu vb. bileşenlerden oluşur.
Konuyla ilgili yapılan bir araştırmaya göre terör saldırılarına maruz kalan insanları tedavi etmek için sanal gerçeklik kullanıldığında kaygı ve stres seviyesinde önemli bir azalma gözlemlenmiştir.
Fobi ve Anksiyete Bozuklukları Tedavisi
Fobiler ve anksiyete bozuklukları birçok insanda sıklıkla görülür. Ayrıca, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltır. VR terapisi, bu alanlarda da klinik uygulama olarak yıllardır kullanılmaktadır.
Son yıllarda yayınlanan klinik çalışmalar sanal gerçeklik terapisinin fobi ve anksiyete üzerinde oldukça etkili olduğunu göstermekte.
Örneğin, Virtually Better, VirtualRet ve CleVR gibi şirketler; uçma, örümcek ve yükseklik fobisi, topluluk önünde konuşma korkusu gibi durumların tedavilerini mümkün kılan yazılımlar geliştirmekte.
Meditasyon ve Stres Giderme
Birçoğumuz günlük hayatımızda değişen seviyelerde stres ve endişe yaşarız. Meditasyon, ruh halinin iyileştirilmesi ve stresin azaltılması için harika bir yoldur. Birçok şirket, VR yoluyla meditasyonu hayata katarak stres seviyesini azaltmayı hedefliyor.
Örneğin, geçtiğimiz yıllarda çıkan VR oyunu DEEP de bu amaca hizmet ediyor. Oyunda su altını keşfederken yapmanız gereken tek şey nefes almak!
Oyunda bulunan sistem derin nefes almayı algılamak için diyafram genişlemesini ölçüyor. Bu bilgi, oyuncuya çeşitli görsel ipuçlarıyla nefesini ilişkilendirerek gönderiliyor. Ortamın düzeni, oyuncuyu nefesini yavaşlatması ve rahatlayarak daha derine dalması konusunda teşvik ediyor.
Meditasyonun temelinde yer alan doğru nefes alma teknikleri de bu sayede oyuncuya kazandırılmış oluyor.
Sanal Gerçeklik Terapisinin Faydaları
- Hastanın tedavisi sırasında ortam üzerinde doğrudan kontrol sağlanabilir.
- Hastanın geçmişinden nesneler, sesler ve kokular çok kolay bir şekilde tedavi ortamına aktarılabilir.
- Uyaranlar kademeli olarak uygulanabilir ve gerektiğinde kaldırılabilir. Örneğin, yükseklik korkusu için tedavi gören hasta bunu sanal ortamda adım adım deneyimleyerek aşabilir.
- Tedavi oturumları tekrar tekrar oynatılabilir ve değerlendirme için sonuçlar kaydedilebilir.
- Yazılımı gittikçe daha kolay hale gelen sanal gerçeklik terapileri, hastanın ve terapistin özel ihtiyaçlarına göre şekillendirilebilir.
Sanal gerçeklik terapisi alanında çalışan şirketlerin çoğu, profesyonel terapistler tarafından kullanılan klinik araçlar geliştirmeye odaklanıyor. Peki, gelecekte VR teknolojisi tüm tedaviyi tek başına üstlenebilecek mi? Teknolojinin durdurulamaz ilerleyişini göz önüne alacak olursak bu soruya ‘’Neden olmasın?’’ şeklinde cevap verebiliriz. Siz de görüşlerinizi yorumlar kısmından bizimle paylaşabilirsiniz.
