Demis Hassabis, ünlü yapay zeka (AI) araştırma merkezi DeepMind’in 45 yaşındaki kurucu ortağı. Bunun yanı sıra Hassabis, dünya çapında alanında en zeki isimlerden birisi olarak da bilinmektedir. Zeki adamın Cambridge Üniversitesi bilgisayar bilimi ve Londra Üniversitesi bilişsel sinirbilim alanlarında dereceleri var. Demis Hassabis, eski bir çocuk satranç dâhisi olarak da kayıtlarda yer alıyor.
Hassabis, kendi video oyunları şirketini ve 2010’da DeepMind’ı kurmadan çok daha öncesinde henüz 17 yaşındayken video oyunu “Theme Park”ın da ortak yaratıcısıydı.
Ocak 2014’te Hassabis, DeepMind’ı Google’a 400 milyon £ karşılığında satmıştır. Böylelikle, bu satın alım Google’ın bugüne kadarki en büyük Avrupa satın alımı olarak kayıtlara geçmiştir. DeepMind, 2016 yılında geliştirdiği AlphaGo ile dünyanın en zor masa oyunlarından Go’da bir dünya şampiyonunu mağlup etti. Böylelikle, tarihe adını yazdırdı. Hatta çok yakın zamanda film tadında olan AlphaGo adlı bir belgesel de çekildi. Eğer belgeselin içeriğini merak ediyorsanız, yapay zeka filmleri içeriğimize göz atabilirsiniz.
Bugün DeepMind algoritmalarını insanlığa fayda sağlayabilecek alanlara da uyguluyor. Bu alanlar arasına sağlık ve iklim değişikliği başı çekiyor.
İçindekiler
Özel Yaşamı
Demis Hassabis, 27 Temmuz 1976’da dünyaya gözlerini açtı. O, Londra’da Kıbrıslı Rum bir baba ve Çinli Singapurlu bir annenin üç çocuğu arasından en büyüğü.
Anne ve babasının öğretmen olduğu bilinen Demis Hassabis’in iki kardeşi var. Ancak arşivlerde yer alan bilgiler, Hassabis’in kardeşlerinin ondan çok daha farklı alanlarda yer aldıklarını gösteriyor. Elde edilen bilgilere göre, kız kardeşi piyanist ve besteci, erkek kardeşi ise yaratıcı yazarlık alanında boy gösteriyor.
Demis Hassabis’in Çocukluğu
Zeki adam, çok küçük yaşlarda masa oyunlarına karşı adeta doğal bir yetenek gösteriyor. Onun üstün performans gösterdiği masa oyunlarından öne çıkanı ise satranç. Rivayete göre, o henüz 4 yaşındayken babası ve amcası arasında geçen satranç maçını izliyor. İzledikten sonra gerekli bilgileri hafızasına kaydediyor. İki haftanın ardından ise satranç maçlarında birçok yetişkini yendiği bilinmektedir.
Onun satranca olan ilgisi ve doğal yatkınlığı, 5 yaşında ulusal çapta yarışmalara katılmasıyla sonuçlandı. Ardından, 6 yaşındayken, Londra’da sekiz yaş altı kategorisinde şampiyon oluyor. Üstelik bu kadarla da kalmıyor. 6 sene sonra, 11 yaş altı İngiltere satranç takımının kaptanı oluyor. “Satranç dâhisi” diyebileceğimiz Hassabis, ilk bilgisayarını sekiz yaşındayken alıyor. Bu bilgisayarı satranç maçından kazandığı 200 £ ile alıyor.
Böyle olmakla birlikte o, becerilerini yalnızca satranç oyununda göstermekle kalmadı. Hassabis, aynı zamanda okul hayatında da oldukça başarılı ve parlak bir öğrenciydi. Hassabis, İngiltere’nin en zor ulusal sınavını (GCSE) başarıyla geçiyor. Bu sınav İngiltere eğitim sisteminde 16 yaşındaki öğrencilere uygulanıyor. Sınav, bilim ve mühendislik ile alakalı konularda düzenleniyor. Hassabis, bu konuda da üstün bir başarı gösteriyor.
Demis Hassabis, 15 yaşındayken üst düzey matematik dersleri, ardından 16 yaşında ise ileri matematik, fizik ve kimya dersleri alıyor. Liseden akranlarından önce mezun olan Hassabbis, Cambridge Üniversitesi’ne başvuruyor. Ancak Cambridge tarafından başvurusu reddediliyor. Çünkü Demis henüz 16 yaşındaydı. Bu nedenle okul hayatına bir yıl ara vermek durumunda kaldı.
Video Oyun Kariyeri
Hasabbis, Amiga Power dergisinde bir iş yarışmasını kazandıktan sonra, İngiltere’deki Bullfrog Productions stüdyosunda video oyunları kariyerine giriş yaptı. Bullfrog’da oyuncuları başarılı bir tema parkı inşa etmeye teşvik eden “Theme Park”ın tasarımında ve yönetiminde aktif rol aldı. O, burada Bullfrog Productions’ın kurucusu olan efsanevi oyun tasarımcısı Peter Molyneux ile çalıştı.
1994 yılında “Theme Park” piyasaya çıktı. hemen ardından, oyun milyonlarca kopya satmaya başladı. Demis Hassabis bu sırada henüz 17 yaşındaydı.
Bu başarının ardından Hassabis, Cambridge’de bilgisayar bilimi okumak için 1994 yılında Bullfrog Productions’tan ayrılmak zorunda kaldı. Cambridge’te lisans öğrencilerine belirli görevlerin nasıl gerçekleştirileceğini öğrenebilen “dar yapay zeka”nın nasıl geliştirileceği öğretiliyordu. Fakat Hassabis’in hedefleri yüksekti. O, ilgisini “genel yapay zeka” geliştirmeye yöneltti.
Demis Hassabis, Cambridge’ten 1997 yılında birinci sınıf onur derecesi ile mezun oldu. Ardından, Molyneux altında Lionhead Studios ile çalışmaya başladı. O, burada ikonik tanrı oyunu “Black & White” için AI’nın erken bir prototip versiyonu üzerine çalışmalar yürüttü. Hemen hemen bir yılın ardından, kendi video oyun şirketini kurmak için Lionhead’den ayrıldı.
Hassabis, 1998 yılında Vivendi Universal ve Microsoft gibi küresel yayıncılara ödüllü oyunlar üreten Elixir Studios’u kurdu. Onun önderliğinde şirket, Republic: The Revolution ve Evil Genius adlarıyla bilinen yapay zeka simülasyon oyunlarına imza attı. Ardından Hassabis, Elixir’deki %5 hissesini Tomb Raider serisini yaratan Eidos’a sattı.
Video oyunları alanında geçirdiği on yılın ardından ise 2005’te University College London’da (UCL) akademi dünyasına geri döndü. O, bilişsel sinirbilim alanında dört yıllık doktora programını tamamladı. Hassabis, doktora serüveni boyunca yeni AI algoritmaları için insan beyninden ilham aldığını belirtiyor.
Programın sonunda, hafıza ve hayal gücü üzerine araştırmalar yapıyor. Araştırması 2007 yılında Science tarafından yılın en iyi 10 bilimsel buluşu arasında yer aldı. 2009’da UCL, onun araştırmasına bir yıl daha devam etmesi için Hassabis’i Henry Wellcome doktora sonrası araştırma bursuyla ödüllendirdi.
DeepMind’in Kurucuları
Takvimler 2010’u gösterdiğinde Hassabis, bugüne kadar sahip olduğu en büyük şirket olan DeepMind’ın kurucu ortaklarından biri oldu. DeepMind’ın kurulmasında ona eşlik eden isimler arasında çocukluk arkadaşı Mustafa Suleyman ve UCL’nin Gatsby Hesaplamalı Sinirbilim Birimi’nde doktor olan Yeni Zelendalı Shane Legg vardı.
Suleyman, DeepMind’de uygulamalı AI başkanı ve NHS ile bir dizi proje üzerinde çalışan DeepMind Health bölümünün başkanlığını yapmaktadır. O, 19 yaşındayken Oxford Üniversitesi’nde felsefe ve teoloji bölümlerini terk etmiştir. Bunun yanı sıra, Londra Belediye Başkanı Ken Livingstone’da insan hakları konusunda politika görevlisi olarak çalışmıştır.
Shane Legg ise DeepMind’ın bir numaralı bilim adamı olarak ön plana çıkıyor. Fakat Legg, Suleyman ve Hassabis’e kıyasla ilgi odağının dışında kalmayı tercih etmiştir. Görünür olmayı sevmeyen bu adam, doktora derecesini İsviçre’de yer alan ISDIA’dan almıştır. Danışmanlığını süper akıllı makinelerin teorik modelleri konusunda uzman olan Prof. Marcus Hutter yapmıştır.
Legg, DeepMind’de zamanın çoğunu araştırmalarla geçirmektedir. Aynı zamanda onun DeepMind’in Al güvenliği konusunda aktif roller aldığı bilinmekte. AI güvenliği, insanların istemediği şekilde davranmaya başladıklarında makineleri kapatmak için büyük kırmızı bir düğme geliştirmeyi içeriyor.
DeepMind Nedir?
DeepMind, zekayı çözmek ve onu dünyayı daha iyi bir yer yapmak için kullanmak gibi amaçları olan Londra merkezli bir girişimdir. Ayrıca DeepMind’ın ilk yatırımcıları arasında Tesla milyarderi Elon Musk ve Skype kurucu ortağı Jaan Tallinn gibi isimler yer alıyor.
Şirket, kendisine öğrenilecek bir veri kümesi verildiğinde belirli görevlerde başarılı olabilen karmaşık kendi kendine öğrenme algoritmaları geliştiriyor. Böylelikle, algoritmalar, nörobilim ve makine öğreniminden elde edilen araştırma ve uzmanlık harmanlanarak oluşturuluyor.
Bu algoritmaların, kullanım alanları arasında en bilinenleri ise şöyle: Çin masa oyunu Go’nun en iyi insan oyuncusunu yenmek ve Google’ın devasa elektrik faturasını kesmesine yardımcı olmak. Ayrıca DeepMind algoritmalarının bir dizi NHS projesine de uygulandığı bilgisi kayıtlarda yer almaktadır.
DeepMind, 2013 yılında yalnızca ekrandaki ham pikselleri girdi olarak kullanarak Atari oyunlarını insanüstü düzeyde oynamak için bir yazılım parçası eğiterek bir atılım yaptığını açıkladı.
Ayrıca DeepMind, Google tarafından satın alınmadan önce, şirketin KITSEE adlı yapay zeka destekli bir moda web sitesi olduğu bilinmektedir. KITSEE adlı site, insanlara daha sonra satın alabilecekleri giysiler önerilerinde bulunmaktaydı. Web sitesinde bunun yanı sıra DeepMind yazarlarından oluşan bir ekip tarafından moda hakkında hazırlanmış bir dizi makaleler yer almaktaydı. Ancak DeepMind’ın Google tarafından satın alınmasının ardından KITSEE projesinin terk edildiği söylentiler arasında yer alıyor.
Google ve DeepMind
DeepMind 2014’te Google tarafından yaklaşık 50 çalışanı varken 400 milyon sterlin karşılığında satın alınıyor. Bugün DeepMind, Google’ın ana şirketi Alphabet’in altında yer alıyor. Ancak DeepMind, bağımsız bir kuruluş olarak çalışmalarına devam etmektedir.
Google’ın satın alınmasının ardından Hassabis ve kurucu ortakları, Google’a bir AI etik kurulu kurduruyor. O kurulda kimin oturduğu ise hiçbir zaman kamuoyuna açıklanmadı.
DeepMind ve AlphaGo
Atari oyunlarından sonra Hassabis ve ekibi, ilgilerini yapay zeka topluluğunda yaygın olarak kutsal kâse olarak kabul edilen antik Çin masa oyunu Go’ya çeviriyor. 3000 yıldan daha eski bir tarihe dayanan Go, yüzeyde nispeten basit görünen iki oyunculu bir masa oyundur. Kısaca, her oyuncu sırayla diğer oyuncunun taşlarını çevrelemek amacıyla bir taş bırakır.
AlphaGo, kendisine karşı binlerce oyun oynayarak ve yavaş yavaş hatalarından ders çıkararak öğrenir. Mart 2016’da DeepMind, Go-oynatma algoritması “AlphaGo”yu dünya Go şampiyonu Lee SeDol’a karşı kullandı. Lee Sedol, AlphaGo’nun galibiyeti sonrası oldukça şaşırmıştı. Fakat bu karşılaşmadan sonra o, hiçbir zaman maç kaybetmedi. Yenilgiden beri AlphaGo algoritması üzerinde pratik yaparak oyununu geliştiriyor.
DeepMind, AlphaGo algoritması üzerindeki çalışmaları nedeniyle Ocak 2016’da ikinci kez Nature’ın ön kapağında yer aldı. Ayrıca AlphaGo algoritmasının arkasında yer alan programcı, Cambridge’te Hassabis ile lisans arkadaşı olan David Silver adında biriydi.
DeepMind’ın Aldığı Ödüller
- Altı Nature ön kapak makalesi – 2015,2019,2020,2021
- Kore Baduk Derneği, 2017: Çin Weiqi Derneği tarafından AlphaGo için Onursal 9’dan Go sıralaması – 2016
- AI Ödülünde WIRED İnovasyon – 2016
- City AM Yılın Yenilikçi Şirketi – 2016
- Science Magazine En İyi 10 Bilimsel Buluş (AlphaGo) – 2016
- Science Magazine En İyi 10 Bilimsel Buluş (AlphaFold) – 2020
Kişisel Ödüller
- Science Magazine En İyi 10 Bilimsel Buluş – 2007
- Kraliyet Sanat Topluluğu Üyesi (FRSA) – 2009
- Henry Wellcome doktora sonrası araştırma bursu – 2010
- Mullard Ödülü ait Royal Society – 2014
- London Evening Standard’a göre üçüncü en etkili Londralı – 2014
- Bilgisayar Bilimi Üyesi Hayırsever – 2015
- Financial Times Avrupa’daki En İyi 50 Girişimci – 2015
- Financial Times Yılın Dijital Girişimcisi – 2016
- Onursal Üye, University College London – 2016
- Etkili Londralıların London Evening Standard listesi, 6 numara – 2016
- Kraliyet Mühendislik Akademisi Gümüş Madalyası – 2016
- İnovasyonda WIRED Liderliği – 2016
- Nature’ın ” bu yıl önemli olan on kişiden birisi – 2016
- Time 100: En Etkili 100 Kişi – 2017
- Birleşik Krallık Yapay Zeka Hükümet Ofisi Danışmanı – 2018
- Asya Ödülleri: Bilim ve Teknolojide Üstün Başarı – 2017
- Kraliyet Mühendislik Akademisi (FREng) Üyesi Seçildi – 2017
- American Academy of Achievement: Altın Plak Ödülü – 2017
- Mayıs 2018’de Royal Society (FRS) Üyesi Seçildi – 2018
- British GQ dergisinden İngiltere’deki en etkili 50 kişi – 2020
- Dan David Ödülü – 2020
- Birleşik Krallık’ta COVID-19 pandemisine yanıt olarak Acil Durumlar için Bilimsel Danışma Grubu (SAGE) Katılımcısı – 2020
