Nikola Tesla kimdir? Mühendis, mucit, öğretmen ve bir dahi. 10 Temmuz 1856 tarihinde günümüz Hırvatistan’ında dünyaya gelen Nikola Tesla, ailesinin dördüncü çocuğuydu. Annesi Duka Tesla, evde zanaat aletleri ve mekanik aletler yapabilme yeteneğine sahip, şiir yazan becerikli bir kadındı. Küçükken mükemmel bir okuma ve yazma kabiliyeti olan Tesla, okuduklarını ve gördüklerini asla unutmuyordu. Tesla’nın bu yeteneklerini annesinden aldığı düşünülmektedir.
İçindekiler
Nikola Tesla: Eğitim Hayatı
Biraz içine kapanık bir çocuk olan Tesla, ilk icadını henüz 6 yaşındayken yaptı. İlkokulu 1861 yılında Smiljan’da okuyan Tesla, orada din, aritmetik ve Almanca dersleri aldı. 1870 yılında ise liseyi okumak için Karlovac’ın kuzeyine taşındı. Okul derslerini Almanca olarak aldı. Lisede yavaş yavaş elektriğe ilgisi oluşmaya başlayan Tesla, dört yıllık lise eğitimini üç yılda tamamlayarak 1873’te mezun oldu ve Smiljan’a döndü.
Tesla, Smiljan’a döndükten kısa bir süre sonra koleraya yakalandı. Dokuz ay kadar yataktan bile kalkamadı ve defalarca ölümle yüzleşti. Babası, hastalığı ciddi boyutlara ulaştığı bir sırada hastalıktan kurtulduğunda onu en iyi mühendislik okuluna göndereceğine söz verdi.
1874 yılına geldiğinde Tesla’nın askere gitmesi gerekiyordu fakat o bunu istemedi ve Tomingaj’a giderek zorunlu askerlikten kaçındı. Kaçındığı dönemlerde dağları keşfetti, kitaplar okudu ve doğayla olan temasını güçlendirdi. Doğayla iç içe olmanın onu fiziksel ve zihinsel olarak daha güçlü kıldığını düşünüyordu.
1875 yılında Avusturyalı Politeknik okuluna girdi. İlk yılında çok başarılı olan Tesla hep en yüksek notları aldı, bir Sırp kulübü kurdu ve dekanların da övgülerini topladı. Öğretmenleri Tesla’nın çok çalışarak öleceği konusunda endişeler yaşıyordu. İkinci yılın sonunda dikkati dağılmaya başlayan Tesla bursunu kaybetti ve kumar bağımlısı oldu. Üçüncü yılında da aynı sorunlarla boğuşan Tesla’nın yıl sonuna doğru kumarı bıraktığı biliniyor. Fakat sınavlara hazırlıksız olduğu için hiçbirini geçemedi ve okuldan mezun olamadı.
1878’de okuldan ayrılan Tesla ailesine bu gerçeği söylemek istemediği için onlarla olan ilişkilerini kopardı. Bir süre Maribor’da teknik ressam olarak çalıştı. Nisan 1879’da babasının vefadından sonra amcalarının da desteğiyle Charles- Ferdinand Üniversitesi’ne kaydoldu. Fakat okula geç kaydolması sebebiyle birçok dersten geri kaldı ve not alamadı. Derslere sadece izleyici olarak devam etti.
Nikola Tesla: İş Hayatına Geçişi
Başlarda fizik ve matematiğe meraklı olan Tesla, elektrik alanına girince asıl ilgisinin bu olduğunu fark etti. 1881 yılında Budapeşte’ye taşınan Tesla burada ‘’Budapeşte Telefon Borsası’’ adında bir telgraf şirketinde işe başladı. Tesla, birkaç ay içerisinde baş elektrikçi pozisyonuna atanarak burada doğru akım konusunda deneyim kazandı ve Merkez İstasyon teçhizatında birçok geliştirme yaptı.
Nikola Tesla ve Thomas Edison
Tesla, 1882 yılında Paris’teki Continental Edison Company için çalışmaya başladı. Elektrik mühendisliği alanında birçok deneyimi burada kazanan Tesla, aynı zamanda yönetim ve fizik alanında ileri düzeydeki bilgisinin farkına vardı ve kısa süre sonra dinamo motorları ve gelişmiş versiyonlarını tasarladı. Bu dönemde hem Fransa hem de Almanya’daki Edison tesislerinde birçok sorunun giderilmesinde büyük rol oynadı.
Tesla Amerika Birleşik Devletleri’nde
1884 yılında, Edison şirketi müdürü Charles Batchelor’ın Tesla’nın ABD’ye getirilmesini istemesiyle Tesla Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etti. Manhattan’da Machine Works’te çalışmaya başlayan Tesla bu büyük tesisteki sorunları gidermek ve jeneratör geliştirmek gibi konular üzerinde çalışıyordu. Thomas Edison, Tesla’nın çalışkanlığından etkilenmişti ve ona aydınlatma sistemi ve DC dinamolarıyla ilgili görevler vermişti. Machine Works’te 6 ay çalıştıktan sonra şirketten ayrılan Tesla için kimileri, Edison’un verdiği görevleri aylarca çalışıp tamamlayan Tesla’nın karşılığındaki ödemeyi alamamasının buna sebep olduğunu söylemektedir.
Nikola Tesla ve Şirket Kurma Girişimleri
Edison şirketinden ayrılan Tesla orada geliştirdiği aydınlatma sisteminin patentini almak için uğraşırken bir yandan da kurmak istediği ‘’Tesla Electric Light and Manufacturing’’ şirketi için finanse etme konusunda yardım arıyordu. Robert Lane ve Benjamin Vail onun yatırımcıları olmayı kabul etti. Daha sonraki süreçte Tesla geliştirdiği DC jeneratörlerini de kapsayan projelerinin patentini almaya çalıştı. Tesla, 1886 yılı sonuna kadar 18 patent almayı başardı. Kamu hizmetlerinin açılmasıyla rekabet içine fazla girmek istemeyen Tesla işletmenin üretim tarafını kapattı ve sadece bir elektrik tesisi işletmeye karar verdi. Yatırımcıların bu rekabet ortamında Tesla’yı bırakması üzerine Tesla hisse karşılığı şirkete atadığı patentlerinin kontrolünü kaybetmeye başladı ve gerçekten sıkıntılı zamanlara girdi.
1886 yılı sonunda Alfred S. Brown ve Charles F. Peck, Tesla’yı finansal olarak desteklemeye ve patentlerini almaya karar verdiler. Bu üçlü böylece 1887’de birlikte Tesla Electric Company’i kurdular. Manhattan’da Tesla için kurulan laboratuvarda Tesla, yeni elektrik motorları ve jeneratörler gibi cihazlar üzerine yoğunlaştı ve çeşitli çalışmalar yaptı. “Nikola Tesla kimdir?” sorusunun cevabını bu çalışmalar sayesinde tarih kitaplarında bulabilme imkanına sahip olduk.
Rekabet Artıyor
1887 yılında Tesla alternatif akım kullanan bir indüksiyon motoru geliştirdi. 1888’de ise bu basit ve kendiliğinden çalışan tasarımın patentini aldı. Bu icadı bazı şirketlerin dikkatini çekti ve Tesla, ‘’Westinghouse Electric & Manufacturing Company’’ ile lisans anlaşması imzaladı.
Zamanın üç büyük elektrik firması arasındaki rekabet bu dönemde bir hayli artmıştı. Özellikle Edison Electric şirketinin, DC sisteminin AC sisteminden daha iyi olduğunu savunarak başlattığı propaganda çalışmaları büyük bir rekabet ortamı oluşturdu. Bu rekabet de Westinghouse’u Tesla’yı finansal açıdan desteklemek konusunda zor duruma soktu.
Tek Başına Tesla
Tesla’nın bağımsız olarak zenginleşmesi ise kendi hisselerini sürdürmesi için ona fon sağlamıştı. Bu sayede 1889 yılında ortaklarından ayrılan Tesla, Manhattan’da kendine ait bir dizi atölye ve laboratuvar kurdu ve çalışmaya başladı. Tesla en önemli çalışmalarından birçoğunu burada gerçekleştirdi.
Alternatif akım, uzaktan radyo kontrolü, radyo frekans alternatörü, Tesla bobini, uzaktan kumanda, radar ve türbinler gibi icatları olan Tesla aynı zamanda dünya çapında çalışan telsiz buluşu ve iyonosfer konusundaki incelemeleri ile de tüm dünyaya ışık tutacak çalışmalar gerçekleştirmiştir.
Kazandığı bütün parayı yeni deneyleri için kullanan Tesla, son yıllarını maalesef ki borçlarından kaçarak geçirdi. İnanılmaz dahi Tesla, 7 Ocak 1943 tarihinde 86 yaşındayken ise bir otel odasında kalp yetmezliği sebebiyle hayata gözlerini yumdu.
” Nikola Tesla kimdir? ” diye tekrar soracak olursak bunu: ”Tüm dünyanın uzay teknolojisinde, iletişim sistemlerinde ve kablosuz iletişimde bugün bu noktaya gelmesini sağlayan dahi kişidir.” şeklinde cevaplayabiliriz.
“Bırakın doğruları gelecek söylesin ve herkesi eserlerine ve başarılarına göre değerlendirsin. Bugün onların olsun; ama uğrunda çok uğraştığım gelecek, benimdir.”
Nikola Tesla
Bilgi, bilgi ne güzel.