Andrew Grove: Intel’in Kilit İsmi

Andrew Grove, Intel Corporation’un mikro işletim üreticisine dönüşmesinde kilit işlev taşıyan iş adamı, mühendis ve akademisyen.

Andrew Grove’un yaşamı hiç kolay olmuyor. Bu yüzden, onun yaşamı zor şartlarda başarıyı elde eden insanların başarı öykülerine çarpıcı bir örnek teşkil ediyor. O, henüz 20 yaşındayken ailesinin yanından ayrılıp bir başına Amerika’ya gidiyor.

Eğitim hayatının ardından gösterdiği gayretler sonucunda başarılı bir iş hayatına imza atıyor. Intel şirketinin kalkınmasında aktif roller üstlenen bu adam, işlemci endüstrisinin parmakla gösterilen kişileri arasında yer alıyor.

1997 yılında Times Dergisi tarafından “Yılın İnsanı” seçiliyor. Böylelikle, 20. yüzyıla damga vuran büyük iş liderleri arasında yerini alıyor.

2000 yılından Parkinson tanısı konan başarılı iş adamı, 2016’da hayata veda ediyor. O, ölümünün ardından adından yalnızca kariyer yaşamındaki başarılarıyla söz ettirmiyor. Aynı zamanda insanlar onu pek çok hayır kurumuna yaptığı bağışlarla da anıyor.

Aynı zamanda, onun hayatı 1993 yılında Grove’la Intel’de sunum yaptığı bir sırada tanışan Prof. Richard S. Tedlow tarafından, Andy Grove: Bir Amerikalının Yaşamı ve Zamanları adlı kitapta kaleme alınıyor.

Andrew Grove’un Yaşamına Kısa Bir Bakış

Andrew Grove’un esas adı Andrâs Istvân Grôf. Onun isim değişikliğinin arkasında yatan neden ise Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmesi. Andrew Grove, Mâria Grôv ve György Grôv’un oğulları olarak, Macaristan’ın başkenti olan Budapeşte’de dünyaya geliyor. O, 2 Eylül 1936 yılında yaşama gözlerini açıyor.

Grove’un henüz 4 yaşlarındayken ölümcül bir rahatsızlık geçirdiği bilgisi kayıtlarda yer alıyor. Kızıl hastalık adıyla bilinen ölümcül hastalığı ucuz atlatıyor.

Grove, 8 yaşına geldiğinde ise Macaristan, Naziler tarafından işgale uğruyor. Neyse ki, Grôf ailesi tarihin acımasız dönemlerinden birine denk geldiğinin ve bu durumun ciddiyetinin farkında. Çünkü aile, Macaristan henüz Almanlar tarafından işgal edilmeden önce bir arkadaşlarının yardımıyla kimliklerini değiştiriyorlar.

Harvard Üniversitesi’nde profesörlük yapan ve Grove’un biyografisini kaleme alan Richard S. Tedlow, verdiği röportajda Grove ve ailesi için şunları söylüyor:

1945’e kadar anti-Semitizm, Grove’un fiziksel olarak hayatta kalmasını riske attı. Babasının annesi Auschwitz’de öldürüldü ve onun (ve eşinin) geniş ailesinin diğer üyeleri, Holokost’ta ve II. Dünya Savaşı’ndaki çatışmalar nedeniyle hayatlarını kaybettiler. 1944’te ve özellikle 1945’in başlarında, genç Andy avlanan bir çocuktu.

Almanların Sovyetler tarafından yenilgiye uğratılmasının ardından gelen Komünist rejim altındaki yaşam, Grove’da nefret uyandırdı. Komünist Macaristan ile ilgili her şey, gerçeğin aksine yalanı yükseltti.

Hem Nazi hem de Komünist dönemlerde, gerçekte neler olup bittiğini bilmek – gerçeği bulmak – Grove ailesi için ölüm kalım meselesiydi. Bunu düşünün. Grove’un iş dünyasındaki gerçeği arayışının bu kadar yoğun ve tutkulu olmasına şaşmamalı.

Amerika’ya Göç ve Evlilik

Takvimler 1956 yılını gösterdiğinde Andrew Grove, otoriter rejimin baskılarına daha fazla dayanamıyor. Bu nedenle, özgürlükler ülkesi olarak bilinen Amerika’ya göç ediyor.

O dönem İngilizce bilgisi pek de iyi olmayan 20 yaşındaki delikanlı, bir süre çeşitli restoranlarda garsonluk yapıyor. Bir yandan da Hunter College’e kayıt oluyor.

Bu dönem, kendisi gibi Macaristan’dan Amerika’ya göç etmiş olan Eva Kastan isimli kadınla tanışıyor. Andrew ve Eva 1958 yılında hayatlarını birleştirme kararı alıyor. Çiftin evliliklerinden iki çocuğu oluyor.

Grove, 1963 yılında Berkeley Üniversite’sinde eğitim gördüğü doktora programından başarıyla mezun oluyor.

Kariyer Yaşamı

Andrew, doktorasını bitirir bitirmez Fairchild Semiconductor adlı yarı iletken şirketinde çalışmaya başlıyor. O, ilk olarak araştırmacı pozisyonunda çalışıyor. 4 yılın ardından başarılı adam, geliştirme müdür yardımcılığına atanıyor.

1967’de Andrew Grove, mikro bilgisayar devrimine öncülük eden girişimde bulunuyor. Bu çalışmasının detaylarını aynı yıl yayımlanan Yarı İletken Cihazların Fiziği ve Teknoloji kitabında kaleme alıyor.

1968 yılında istifa eden Grove, Robert Noyce ve Gordon Moore ile ortaklığında Intel Corporation’ı kuruyor. Ancak bazılarına göre Andrew Grove şirketin kurucu ortağı değil. O yalnızca şirketin kurulduğu ilk gün Noyce ve Moore’un arasına katılıyor.

Andrew Grove, Intel’de ilk olarak operasyon direktörlüğü pozisyonunda görev alıyor. Bu görevdeyken, üretim konusu onun için ana odak noktası oluyor.

Üretimin yanı sıra, yönetim tarzı konusu da onun için önemliydi. O, 1983 yılında yöntem ve üretim kavramlarını ele alıp açıkladığı bir kitap yayımlıyor: Yüksek Çıktı Yöntemi. Bu sırada, onun diğer bir yandan da Stanford Üniversitesi’nde dersler verdiği bilinmekte.

Andrew Grove 1987 yılında Intel‘in CEO’su oluyor. On yılın ardından ise Intel’in yönetim kurulu başkanlığında görev alıyor. Şirket genişledikçe ve üst pozisyonlara geldikçe, stratejik karar alma süreçlerine daha fazla dahil oluyor.

Örneğin; yeni ürünler için pazarlar oluşturmak, üretim süreçlerini koordine etmek ve daha küçük şirketlerle yeni ortaklıklar geliştirme konularına aktif olarak katılıyor.

Prostat kanserine yakalanan Andrew hastalığı nedeniyle, CEO’luktan ayrılıyor. Ancak 2004 yılına kadar yönetim kurulu başkanlığı görevini devam ettiriyor. Tedlow, onun bu azminden alınacak pek çok ders olduğu şöyle ifade ediyor:

Grove’un kariyeri, bugünün ve yarının şirket yöneticileri için sayısız ders içeriyor. Ama bu derslerden birini seçmem gerekirse, bu “bakış açısı” olurdu. Derinden, duygusal olarak dahil olduğu bir karardan kendini soyutlamak ve sorunu dışarıdan birinin yapacağı gibi görmek için esrarengiz bir yeteneği var.

En zeki kararlarından bazılarını sağlayan, başkaları için klinik seviyede duygularla dolu olacak sorunları görme yeteneğidir. Kendisini anın sıcaklığından kurtarmak için kullandığı araçlar, bugün bir işletmeyi yöneten herkesin işine yarayabilir.

Intel Corporation’a Katkıları

Andrew Grove’un liderliği yönetiminde başlangıçta ana bilgisayarlar için statik bellek yongaları üreten Intel’de yaşanan gelişmeler şöyle:

• İlk olarak Grove’un Intel’i bellek yonga üreticisinden dünyanın en baskın mikro işletim üreticisine dönüştürdüğünü bir kez daha belirtelim.
• Bu gelişmeyle paralel olarak 1970 yılında Intel tarafından en eski dijital saatlerden biri, elektronik bir hesap makinesi, dünyanın ilk genel amaçlı mikro işletimcisi 4-bit 4004 tanıtılıyor.
• 1974 yılında 8-bit 8008 hayatımıza giriyor.
• 1975 yılında Intel tarafından, dünyanın ilk kişisel bilgisayarı olan Altair’in 8080 adlı işlemcisi geliştiriliyor. Hemen ardından ise maliyeti düşürülen 8088 sürümü piyasaya sürülüyor.
• 1985 yılında 32-bit 8036 geliştiriliyor ve en son 8040 piyasaya çıkıyor.
• 1979 yılında 2.672 dolar gelire sahip olan şirket, Grove’un liderliğinde 1997 yılında 20.8 milyar dolar gelir elde ediyor.
• Onun CEO’luk yaptığı dönemde şirket dünyanın en büyük 7 şirketi arasına giriyor.

Ayrıca şunu da belirtmek gerekir ki, Grove yalnızca mikro işlemcinin geliştirilmesi tarafında rol almakla kalmıyor. O aynı zamanda sahada aktif rol oynuyor.

Şöyle ki: Tüm kişisel bilgisayarlarda Intel mikro işlemcilerinin kullanılması için şirketin satış müdürü Earl Whetstone ile beraber görüşmelere katılıyor.

Öyle görünüyor ki Andrew başarı basamaklarını adım adım çıkmış. Fakat onun bu başarı basamaklarını pek de kolay çıkmadığını söylemezsek yanlış olmaz. Onun hayatını kaleme alan Tedlow’un şu cümleleri bunu doğruluyor:

Grove, başka seçeneği olmadığı için teknoloji uzmanlığından, teknoloji uzmanlığa/yöneticiliğe geçiş yaptı. Intel, Temmuz 1968’de kurulduğunda, üç numaralı çalışandı. Bir ve iki numaralı çalışanlar, Bob Noyce ve Gordon Moore, Andy’den daha yaşlıydı. Finansal olarak iyi bir durumdalardı. İkisi de işletme yönetimini hiç sevmiyordu.

Bu nedenle, Intel yönetilecekse (ki yönetilmeseydi berbat bir halde olacaktı), sorumluluk üç numaralı çalışana düşüyordu. Grove, bir işletmeyi yönetmek hakkında hiçbir şey bilmiyordu ve kendi sözleriyle, “Ölümüne korktum. Korkunçtu. Kelimenin tam anlamıyla kabuslar gördüm. Mühendislik bölümünün yöneticisi olmam gerekiyordu, ama o kadar az kişiydik ki beni operasyon müdürü yaptılar.”

Andrew Grove’un Aldığı Ödüller ve Başarıları

• Franklin Enstitüsü 1975 yılında onu Başarı Belgesi’yle onurlandırıyor.
• Andrew Grove 1985 yılında, City College of New York, 1989 yılında Worcester Polytechnic Institute ve 2000 yılında ise Harvard Üniversitesi’nden fahri dereceler alıyor.
• O, IEEE tarafından 1987 yılında Mühendislik Liderliği Takdir Ödülü’ne layık görülüyor.
• Amerikan Elektronik Derneği  tarafından 1993 yılında Başarı Madalyası almaya hak kazanıyor.
• Başarılı adam 1995 yılında Teknoloji, Ekonomi ve İstihdamda Heinz Ödülü almaya hak kazanıyor.  Vakıf, Grove’un hayatını genç bir göçmenin büyük başarısı olarak yorumluyor. Onun kişisel bilgisayarın geliştirilmesi yolunda attığı adımların çok önemli olduğu vurgulanıyor.
• 1997 yılında, Andrew Grove Time Magazine tarafından Yılın Adamı ilan ediliyor.
• Yine 1997 yılında, IndustryWeek.com tarafından “1997 Yılının Teknoloji Lideri” olarak ilan ediliyor. O, aynı yıl  “Yılın CEO”su olarak gösteriliyor.
• 2000 yılında, başarılı adam IEEE tarafından Onur Madalyası alıyor.
• Takvimler 2001’i gösterdiğinde ise Grove, Stratejik Yönetim Derneği tarafından Yaşam Boyu Başarı Ödülü’yle onurlandırılıyor.
• Andrew Grove 2004 yılında ise Wharton School of Business tarafından “Son 25 Yılın En Etkili İş İnsanı” olarak onurlandırılıyor.
• 25 Ağustos 2009 yılında ise California Valisi Arnold Schwarzenegger, Grove’un California Müzesi’nin yıl boyu sürecek sergisinde Kaliforniya Onur Listesi’ne giren 13 kişiden biri olacağı açıklamasında bulunuyor.

Grove’un Yaptığı Yardımlar

Andrew Grove, 2005 yılında City College of New York’a bugüne kadar aldığı en büyük bağışı yapıyor. 26 milyon dolarlık yardımda bulunan Grove, CCNY Mühendislik Okulu’nu Grove Mühendislik Okulu’na dönüştürüyor.

Öte yandan, hayırsever adam San Francisco Üniversitesi’nin Mission Bay Kampüsü’nün kurulmasında büyük bir katkıda bulunmakta. Bu proje, dünyanın en büyük süregelen biyomedikal inşaat projesi olarak kayıtlara geçiyor.

Şansölye Sam Hawgood’un tarafından, Grove’un yaptığı bu yardımla çığır açan tedavilere ve daha iyi hasta bakımına yönelik araştırmaları hızlandırdıklarını belirtiyor.

Onun fon sağladığı bir başka araştırma tesisi ise UCSF Prostat Kanseri Merkezi. Grove, bu merkezin genel cerrahi girişimlerini destekliyor. Aynı zamanda onun merkezin çeşitli kadın doğum ve jinekoloji araştırma programlarına destek verdiği bilinmekte.

Başarılı adam, ayrıca Uluslararası Kurtarma Komitesi’nin bir üyesiydi. Aynı zamanda o komitenin denetçisi ve yönetim kurulu üyesiydi. Komitenin Pathways to Citizenship programının kurulmasına önayak olmuştu.

Bu nedenle, Andrew Grove 2010 yılında, komite tarafından on seçkin mülteciden biri olarak onurlandırıyor. O, 2000 yılında bir dergiye verdiği röportajda Amerika Birleşik Devletleri’nin farklılıklara hoşgörülü olmasında göçmenlerin büyük bir rolünün olduğunu beliriyor.

Yazdığı Kitaplar

• 1967 yılında, “Yarı İletken Cihazların Fiziği ve Teknolojisi” çıkıyor.
• 1988 yılında, “Andy Grove ile Bire Bir” adlı kitap çıkıyor.
• 1983 yılında, “Yüksek Çıktı Yönetimi” adlı kitap çıkıyor.
• 1996 yılında, “Sadece Paranoyak Hayatta Kalır” adlı kitap çıkıyor.
• 2001 yılında, “Karşısında Yüzme: Bir Anı” adlı kitap çıkıyor.
• 2001 yılında, Robert Burgelman ve Grove ortaklığında kaleme alınan “Strateji Kaderdir: Strateji Oluşturmak Bir Şirketin Geleceğini Nasıl Şekillendirir” isimli kitap çıkıyor.
• 2005 yılında Robert A. Burgelman, Andrew S. Grove ve Philip E. Meza ortaklığında, “Stratejik Dinamikler: Kavramlar ve Durumlar”  adlı kitabı çıkarıyorlar.