Sıkıştırılmış dosya denilince aklımıza gelen Zip, ilk olarak 1989 yılında Phil Katz ve Gary Conway tarafından PKZIP olarak kullanılmıştır. Kayıpsız veri sıkıştırması için kullanılan en iyi dosya formatlarından biridir. Zip, büyük dosya formatlarını daha küçük boyutlara getirebildiğinden dolayı e-posta gönderirken, dosya indirmesi yaparken ve FTP (File Transfer Protocol) işlemi gerçekleştirirken oldukça popüler bir şekilde kullanılmaktadır. Peki zip dosyası tam olarak nedir?
İçindekiler
Zip Dosyası Nedir?
İngilizce “zipper” (fermuar) kelimesinden gelen Zip, dosyaları kayıpsız şekilde sıkıştıran veya arşivleyen bir dosya formatı olarak kabul edilmektedir. Zip dosya formatı, ek bir programa gerek duymadan Windows işletim sistemlerine entegre bir şekilde gelmektedir. Dosya sıkıştırmak dışında farklı amaçlar için de kullanılabilmektedir. Çoğu dosyayı, DEFLATE, BZIP2, WavPack, LZMA gibi yöntemler kullanarak sıkıştırma imkanı da sağlamaktadır.
Zip Dosyası Nasıl Açılır?
Zip dosyalarını açmak için Windows ve MacOS dahil çoğu işletim sisteminde herhangi bir programa gerek yoktur. Sadece indirdiğiniz Zip dosyasına iki kere tıkladıktan sonra dosyaları görmek için izin vermeniz yeterlidir. Tabii ki, Zip dosyalarını açmak için başka programlar da mevcut. PeaZip, Files2Zip ve ezyZip gibi programları örnek olarak sayabiliriz. Ayrıca mobil cihazlarınızda da Zip dosyalarınızı açmak için programlar olduğunu söyleyelim. Örnek vermek gerekirse; iOS için iZip, Android için ise 7Zipper başarılı zip dosyası açma programlarıdır.
Zip Dosyası Nasıl Çalışır?
Zip, dosya formatı yazılım yüklemelerinde daha çok kullanılmaktadır. Bir veya daha fazla dosyayı tek bir klasörde toplayarak kullanıcıyı dosya kalabalığından kurtarır. Tek bir klasördeki bütün dosyaları ise %90’a kadar daha küçük boyutlara gelecek şekilde sıkıştırır (arşivler). Bu sayede kullanıcılar depolama masrafından kurtulmuş olur. Aynı zamanda arşivlenen dosyayı veya dosyaları şifreleme imkanını da biz kullanıcılara sağlar.
Zip Dosyası Nasıl Oluşturulur?
Bilgisayarlarda Zip dosyası oluşturmak oldukça kolaydır. Windows işletim sisteminde sıkıştırmak istediğiniz bir dosyaya sağ tıklayın ve ardından “arşivle” veya “sıkıştır ve gönder” seçeneklerinden birini seçin. Artık seçtiğiniz dosya, Zip dosya formatına dönüşmüş olacaktır. Bu durum MacOS işletim sisteminde de aynı şekilde gerçekleşir.
Zip Şifresi Nasıl Kaldırılır?
Zip dosya formatındaki bir dosyaya şifre koyabilmektesiniz. Dosya ve içindekileri korumak için yaptığınız bu güvenlik hareketi sonucunda eğer parolanızı unuttuysanız, yeniden erişim sağlamak için parola kırıcı programları kullanmanız gerekiyor. Bu programları internette arayarak kolaylıkla bulabilirsiniz. Ancak bu programlar %100 başarı oranına sahip değildir. Şifre kırma işlemleri, şifrenizin ne kadar güçlü olduğu ile doğru orantılı bir şekilde gerçekleşmektedir.
Zip ve RAR Arasındaki Farklar Nelerdir?
Zip dosya formatı en çok kullanılan sıkıştırılmış dosya türüdür. Ancak Zip dosya formatının yanında Rar ve 7-Zip sıkıştırılmış dosya türleri de bulunmaktadır. Aralarında hız, yazılım ve performans anlamında farklar bulunmaktadır. Güvenlik ve hangisinin daha popüler olduğu da önemli farklardandır. Aralarındaki farkları daha rahat görebilmek için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz. İşte Zip ve RAR farkları:
| Zip | RAR | |
|---|---|---|
| Çıkış Yılı | 1986 | 1993 |
| Mucit | Phil Katz | Eugene Roshal |
| Sıkıştırma Hızı | Yavaş | Hızlı |
| Yazılım | Çoğu işletim sisteminde başka bir programa ihtiyaç uymadan açılabilir. | Üçüncü taraf bir yazılma ihtiyaç duyar. RAR dosyalarını açmak için WinRAR kullanılmalıdır. |
| Sıkıştırma Oranı | Daha düşük | Daha yüksek |
| Popülerlik | Zip, RAR formatına göre daha popüler bir konumdadır. | Zip formatından sonra çıkmasından dolayı popülerliği Zip’e göre daha azdır. |
| Güvenlik | Zip dosyalarını şifrelemek oldukça kolaydır. İşletim sistemleri bu imkanı vermektedir. | RAR dosya formatı şifrelemek için WinRAR programını kullanabilirsiniz. |
