Korona-virüsün dünyayı etkisi altına alması ile ülkeler araştırmalarını COVID-19’a aşı ve ilaç bulmaya yönlendirdiler. Şu ana kadar bulunmuş kesin bir çözüm yok ama yapılan araştırmalar hızla artış göstermekte. Hayatımızda gün geçtikçe yer edinen yapay zeka ilaç geliştirme süreçlerinde bize yardımcı olabilir gibi görünüyor. Amerika Birleşik Devletleri yapay zeka ile COVID-19 ile mücadeleye başladı bile. Onlar da herhangi bir çözüm bulamadı fakat geliştirdikleri teknikler ilerleyen dönemlerde sadece COVID-19 için değil çoğu hastalığa, hatta kansere bile çare bulmamızda bize yardım edebilir.
Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı’nın dokuz dev süper bilgisayar merkezinden biri olan Argonne Ulusal Laboratuvarı, yakın zamanda COVID-19 ile mücadele için NVIDIA DGX A100 gibi süper bilgisayarlara başvurmuştu. Argonne süper bilgisayarları ilaçların virüse nasıl dokunduğunu, yani ilacın virüsün fonksiyonel bölgesine nasıl temas ettiğini modellemek için kullanmakta. Eğer ilaç virüse düzgün biçimde temas ederse bu ilaç teoride virüsün devası olarak görülebilir.
Argonne yakın zamanda Cerebras adında bir start-up ile yeni bir süper bilgisayar için anlaştığını ve COVID-19 ile mücadele için yeni tür sinir ağı tasarımları geliştirdiklerini açıkladı. Argonne laboratuvar bilgi işlem müdürü Rick Stevens yaptığı açıklamada “Normal şartlarda bir yıl sürecek ilaç geliştirmesini bir iki ayda yapabiliyoruz. Yapay zeka / Makine öğrenmesi yıllardır ilacın virüs üzerindeki etki skorunu tahmin etmek için kullanıldı fakat biz üç farklı sinir ağının skorunu kombinleyen yeni bir derin öğrenme modeli yarattık. Ve bu en ilginç tarafı değil. Çünkü asıl ilginç olan modelin mimarisi değil.” sözlerini kullandı.
Molekülün Resimlerine Göre Tahmin Yapabiliyoruz
Rick Stevens kendisi için modelin en ilginç kısmının molekülün resmine göre tahminde bulunabilmesi olduğunu söyledi. Genelde skorlama moleküllerin “parmak izi” ve “tanımlayıcılar” olarak bilinen kimyasal modelleri ile yapılırdı. Bu çalışma ile ilgili akademik yazılar yazdıklarını belirten Stevens, yapay zeka modellerini hali hazırda bulunan 9.000 ilaçta deneyeceklerini açıkladı. Stevens COVID-19 ile mücadeleye tam sürat devam ettiklerini hatta birçok kanser araştırmacısını COVID-19’a atadıklarını da belirtti. Argonne çalışmalara Chicago Üniversitesi, Michigan Üniversitesi, Texas Üniversitesi ve California Üniversitesi ile devam ediyor.
Umarız ki Argonne en yakın zamanda aşı haberi ile bizleri mutlu eder. Böylelikle hayatımızdaki yeri gün geçtikçe artan yapay zeka ilaç sektöründe de insanlığın elinden tutabilir.
