Türkiye’nin gözlem ve haberleşme uyduları hakkında neler biliyoruz? Türkiye’nin uyduları ne işe yarıyor? Bu yazımızda Türkiye’nin uzaydaki gözleri hakkında bilinenleri sizler için derledik. Lafı daha da uzatmadan ilk sorumuzla başlayalım; Türkiye’nin kaç uydusu var?
Türkiye’nin toplamda 7 uydusu mevcut. Bunlardan 4’ü haberleşme diğer 3’ü ise gözlem uydusu olarak biliniyor. Uzayda yer alan, aktif durumda ve çalışan uydular haricinde; Türksat 5B uydusunun bu senenin dördüncü çeyreğinde gökyüzüne fırlatılacağı belirtiliyor.
Haberleşme uyduları Türksat 3A, Türksat 4A, Türksat 4B ve Türksat 5A; gözlem uyduları ise Rasat, Göktürk-1 ve Göktürk-2 olarak belirtiliyor.
İçindekiler
Türk Yapımı İlk Yerli Gözlem Uydusu: Rasat
17 Ağustos 2011’de Rusya’da fırlatılan Rasat’ın en büyük özelliği tamamen yerli üretim olmasıdır. Rusya-Kazakistan sınırındaki Yasny Fırlatma Üssü’nden uzaya gönderilmiştir.
Rasat, dünyanın her yerinden kesintisiz şekilde görüntü alabiliyor ve veri aktarabiliyor. Uzaydan aldığı tüm verileri ve görüntüleri ise TÜBİTAK yer istasyonuna iletiyor.
Rasat sayesinde alınan görüntüler ve veriler işlenerek çeşitli alanlarda kullanılıyor. Haritacılıktan şehircilik planlamalarına, uzay araştırmalarından afet planlama çalışmalarına kadar çok sayıda alanda yapılan araştırmalara ışık tutuyor.
Rasat, fırlatıldığı günden bu zamana kadar uzayda milyonlarca kilometrekare alanı görüntüledi ve verileri gönderdi. Rasat için başlangıçta belirlenen ömür ise yalnızca 3 seneydi.
Ancak, Rasat 10 yıldır sorunsuz çalışmaya devam ediyor. Dünya çevresinde attığı on binlerce tur ile bize yardımcı oluyor.
Göktürk-2
Yerli bir keşif uydusu olan Göktrük-2, TÜBİTAK, TÜBİTAK UZAY ve TUSAŞ ortaklığıyla ortaya çıktı. Uzay konusunda son derce aktif olduğumuz 2010’ların başında, 18 Aralık 2012 tarihinde macerası başladı.
Rasat’tan daha yüksek çözünürlüklü görüntü gönderme özelliğine sahip olan Göktürk 2, Çin’deki Jiuguan Fırlatma Merkezi aracılığı ile uzaya gönderildi.
Göktürk-2 ile alınan veriler tarım ve ormancılık gibi çok sayıda alanda kullanılıyor. Uydunun yönetimi ise Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nda bulunuyor ve yönlendirmeler buradan gerçekleştiriliyor.
9 yıldır çok sayıda görevi başaran ve verileri Türkiye’ye ileten Göktürk-2, Rasat’tan yaklaşık dört kat daha ağır olmasıyla dikkat çekiyor. Daha başarılı sonuçlar vermesi için geliştirilmiş bu uydu 2012’den beri yörüngede yer alıyor.
Göktürk-1
Türkiye’nin bu iki uydu haricinde günümüze çok daha yakın tarihte gönderilmiş bir gözlem uydusu daha bulunuyor. Göktürk-1 isimli uydu 5 Aralık 2016 tarihinde Fransız Guyanası’ndan macerasına başladı.
Göktürk-1’in kullanım amaçları arasında; haritalama ve planlama, jeolojik araştırma, arazi araştırmaları vb. konular yer alıyor. Buna ek olarak gönderdiği yüksek çözünürlüklü görsellerin askeri amaçlarla ve savunma sanayisinde de kullanıldığı biliniyor.
Oldukça gelişmiş olan bu uydunun sistemleri en son yazılımlarla sahip. Bu nedenle de son derece başarılı keşif uyduları arasında yer alıyor.
TUSAŞ, ASELSAN ve İtalyan bir şirket olan Telespazio ortaklığında geliştirilen Göktürk-1 50 cm’ye kadar görüntüleme yapabiliyor.
Türksat 3A
Türkiye’nin gözlem uydularının ardından haberleşme uydularına geçiyoruz.
13 Haziran 2008’de uzaya gönderilen Türksat-3A, Thales Alenia Space şirketi tarafından üretilmiştir. Ancak yapımında Türk mühendisler görev almıştır.
Fırlatıldıktan sonra Türksat 1C uydusundan tüm sinyali devralarak görevine başlamıştır. Ayrıca, uydu için belirlenen ömür 20 yıldır. 2028 yılına kadar aktif hizmet vereceği tahmin ediliyor.
Türksat 4A
Aradan geçen 6 yılın ardından bir başka haberleşme uydusu Türksat 4A, Mitsubishi Electric Corporation tarafından üretilmiştir. 14 Şubat 2014 tarihinde fırlatılan uydu için belirlenen manevra ömrü ise 30 yıldır.
Oldukça geniş bir kapsama alanına sahip uydu, Türksat 3A’dan daha gelişmiş teknolojilere sahiptir. 4 ay boyunca gerekli testleri yapıldıktan sonra Haziran 2014’te hizmet vermeye başlamıştır.
Türksat 4B
Türksat 4B uydusunun üretimine de aynı Türksat 4A gibi yapım aşamasında görev alan Türk mühendislerle Japon Mitsubishi sağladı. Ayrıca Kazakistan’daki, Türksat 4A ile aynı fırlatma rampasından yolculuğuna başladı.
Ağustos 2015’te fırlatılan uydu yörüngesindeki test sürecinin bitmesi ile Ekim 2015’te görev yapmaya başladı. Türksat 4B için belirlenen manevra ömrü ise 30 yıl olarak belirtiliyor.
Türksat 5A ve 5B
Türkiye’nin uzaya gönderdiği son haberleşme uydusu ise Türksat 5A olarak karşımıza çıkıyor. 7 Ocak 2021 tarihinde fırlatılan uydu için belirlenen manevra ömrü 31 yıl.
4 Mayıs tarihinde yapılan bir açıklamaya göre haziran ayı içerisinde Türksat 5A aktif olarak hizmet vermeye başlayacak. Türksat 5B’nin ise 2021 yılının dördüncü çeyreğinde uzaya gideceği ifade ediliyor.
Bunlara ek olarak Türksat 6A’nın da 2022 yılında uzaya gönderileceği belirtiliyor. Böylece Türkiye’nin uyduları daha da artacak.
Ömrünü Tamamlamış Haberleşme Uyduları
Uzayda yer alan bu uydulardan önce Türkiye’nin göndermek için uğraştığı 3 farklı haberleşme uydusu daha bulunuyor. Bunlardan ilki fırlatma aşamasında başarısız olan Türksat 1A oluyor.
Uzaya başarıyla gönderilen ilk uydu ise 10 Ağustos 1994 tarihinde fırlatılan Türksat 1B oluyor. Türksat 1B, 2006 yılına kadar 12 sene boyunca hizmet vermiş bir uydu olarak karşımıza çıkıyor.
Hemen iki sene ardından 10 Temmuz 1996 yılında uzaya gönderilen Türksat 1C ise 23 Eylül 2010 senesinde görevini tamamlıyor.
2001 yılında gönderilen Türksat 2A ise 27 Eylül 2016 tarihinde tamamlanan görevini tam 15 yıl boyunca sürdürmüş bir şekilde bizleri karşılıyor.
