Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Üretimi: 2030 Yılı Hedefi

9 Mayıs 2018’de kurulan SHURA Enerji Merkezi, Türkiye’deki enerji sektörünün karbonsuzlaştırılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. SHURA, geçerli analizler ve en güncel verileri baz alarak enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklı bir sistem oluşturulmasına yönelik tartışmalara destek sunmaktadır. Avrupa İklim Vakfı (ECF), Agora Energiewende ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (IPC) tarafından kurulan SHURA, geçtiğimiz günlerde ‘’2030 Yılına Doğru Türkiye’nin Optimum Elektrik Üretim Kapasitesi’’ başlıklı raporu yayımladı. Raporda Türkiye’de yenilenebilir enerji üretimi konusunda öngörüler mevcut.

2030 Yılı Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Üretimi Hedefleri

Raporda verilen bilgilere göre Türkiye’nin elektrik güç kapasitesi 2019 yılı sonu 91.000 MW seviyesine ulaşmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının bu kapasite içindeki payı 44.000 MW civarındadır. Elektrik üretimi açısından değerlendirildiğinde 2019 yılı yenilenebilir enerji üretimi açısından çok verimli bir yıl olmuştur. Barajlardaki su miktarı, güneş ve rüzgar enerjisiyle; yenilenebilir enerjinin toplam enerji üretimi içindeki payı %44’lük bir seviyeye ulaşarak rekora imza atmıştır. Fakat bunun asıl sebebinin barajlardaki su miktarının olağanüstü artışından dolayı gerçekleştiğini de söyleyebiliriz. 2019 yılında barajlı hidro kapasite faktörü %36 olmuştur. Ortalama bir yılda barajlı hidro kapasite faktörünün %27-28 olması da ilerleyen yıllarda, 2019 senesindeki bu yenilenebilir enerji oranının korunması için rüzgar ve güneş enerjisine daha çok yatırım yapılması gerektiğini göstermektedir.

Bu bağlamda beş farklı senaryodan bahsedilen raporda, bütün senaryolarda rüzgar ve güneşin enerji üretim payının 2019 yılındaki %10 seviyesinden, 2030 yılında %24 ile %30 civarına yükselmesi beklenmekte. Yenilenebilir enerji kaynaklarına verilen bu doğrudan teşvik karbon salınımlarını azaltacak ve çeşitli bir enerji üretim sistemi oluşturulmasını sağlayacak. Birçok ülke dışa bağımlılığı minimum seviyeye indirecek olan güneş enerjisi, jeotermal enerji, rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yöneliyor. Bu alanda yapılan enerji üretim stratejisi planlandığı gibi gittiği takdirde Türkiye’de, enerji üretimi açısından rüzgar ve güneşin toplam payının artmasıyla da 2030 yılı hedefinde karbon emisyonu büyük oranda azaltılmış olacak.

Peki Güneş ve Rüzgardan Enerji Üretimi Nasıl Gerçekleşir?

Güneşin çekirdeğinde gerçekleşen hidrojen gazının helyuma dönüşmesi (füzyon) olayı sırasında açığa bir ışıma enerjisi çıkar. İşte bu ışıma enerjisi güneş enerjisi olarak adlandırılıyor. Güneş enerjisinin Dünya’ya ulaşan küçük bir bölümü bile insanlığının şu andaki mevcut enerji tüketiminin çok üstünde. Öncelikle güneş enerjisinden ısı elde edilir. Bu ısı doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik üretimi için de kullanılabilir. Güneş enerjisinden elektrik elde etme yöntemi solar panel sistemleriyle gerçekleşir. Solar paneller güneş ışınlarına en çok maruz kalan bölgelere yerleştirilir. Bu panellere gelen fotonlar, paneller tarafından elektrik enerjisine çevrilip kullanılır.

Rüzgar enerjisi ise uygun alanlara kurulmuş rüzgar türbinleri ile elde edilir. Sistem çalışmaya başladıktan sonra rüzgar hızının uygun seviyeye çıkmasıyla pervaneler dönmeye başlar. Bu dönme hareketi ile birlikte kinetik enerji açığa çıkmış olur. Bu enerji de özel sistemler sayesinde elektrik enerjisine dönüştürülür. 

Güneş enerjisi aslında bütün dünyanın enerji ihtiyacını karşılayacak kapasitede olsa da teknik, ekonomik ve kurumsal etkenler yüzünden bu enerjinin bu kadar geniş kullanılması zorlaşmaktadır fakat yine de Türkiye’nin potansiyelinin yüksek olduğu görülmektedir. Rüzgar enerjisi konusunda ise Türkiye her geçen yıl artan türbin sayıları ve yatırımları ile dikkat çekmektedir. Bu şekilde gidildiği ve yeni hedefler de gerçekleştirildiği takdirde Türkiye’nin ilerleyen yıllarda enerji ihtiyacının büyük bir kısmını yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılayabilecek konuma gelmesi beklenmektedir.