Transmedya nedir? Transmedya; günümüzde daha çok dijital olmak üzere çoklu anlatım platformları kullanarak, tek bir hikaye deneyimi yaşatmayı sağlayan tekniktir. Yazar Henry Jenkins tarafından ortaya atılan bu kavram, yine Jenkins tarafından ‘’tüm medya’’ şeklinde bir karşılıkla nitelendirilir.
Transmedya hikaye anlatımı, çizgi roman, video oyunları, mobil uygulamalar veya romanlar sayesinde her bir medya parçası ile bağımsız, eksiksiz ve tatmin edici bir hikaye deneyimi olarak işlev görür. Dev bir bulmaca gibi medyanın her bir parçası daha büyük bir anlatıma katkıda bulunur. Her parça, karakterler, arka planlar olay örgüsü gibi nitelikler bakımından daha çok ayrıntı ile hikaye dünyasına zenginlik katar.
Sosyal, yaratıcı ve işbirlikçi bir anlatım türü içeren transmedyada seyirci de aktif bir şekilde rol alır ve bu deneyimde paydaş olur. Ortaya çıkan hikaye tasarımı, hikayenin diğer bölümlerini arama, içerik ekleme ve diğer katılımcılarla etkileşim kurma gibi rollerle anlatıma katılımcı da katkıda bulunmuş olur.
Birkaç dijital medya platformunda anlatılan hikayeler, katılımcıların katıldığı karmaşık ve heyecan verici alternatif gerçeklik oyunları ile o hikaye ve gerçek arasındaki duvarı yıkabilir.
İçindekiler
Transmedya Kullanım Örnekleri Nedir?
İzleyiciyi kendisine çeken birçok transmedya örneğine aslında şu ana kadar farkında olmadan şahit olduk, hatta katılımcısı olduk. Bir çizgi romanla başlayıp sonrasında filmini izlediğiniz veya filmini izledikten sonra filmin son çıkan oyununu alıp oynadığınız bütün durumlar transmedyanın bir parçası. İşte bazı yaygın transmedya kullanımı örnekleri:
Star Wars
Kalıcı ve prototip bir transmedya pazarlaması ve hikaye anlatımı örneği, 1977 senesinde orijinal Star Wars filminin başarılı bir şekilde piyasaya sürülmesiyle başladı. Star Wars; hikaye dünyası, oyuncakları, giysileri, aksiyon figürleri, kitapları vb birçok parçası daha düşünüldüğünde transmedyanın en iyi kullanıldığı örneklerden. Tabi bu örneklere sonrasında dijital video oyunlarının ve animasyon dizilerinin de eklenmesi hikayenin anlatımında birçok dijital platformun kullanıldığını bize gösteriyor.
Game of Thrones
Game of Thrones dizisinin dördüncü sezonu yayınlanmadan önce, dizi yapımcıları izleyicilere yoğun bir deneyim yaşatmak için kendi stratejilerini çizebilecekleri bir harita oluşturdu. Bu çok oyunculu çevrimiçi oyun sayesinde transmedya deneyimi izleyicilere yaşatılmış oldu. Bu kampanya ile çok fazla etkileşime ulaşan yapımcılar bir taç giyme töreni etkinliği bile düzenledi.
Medcezir
Ülkemizde transmedya nedir? Ülkemizde de transmedya tekniğinin kullanımı Medcezir dizisinde gerçekleşti. Dizinin Eylül isimli karakteri, dizide bir blog açıyordu. Bu blog diziden çıkarak gerçek dünyaya taşındı. Sonrasında Eylül bir etkinlikte hangi elbiseyi giymesini istediklerini takipçilerine sordu. Ve gerçek dünyadaki blog takipçileri buna karar verdi. Sonraki bölümde ise Eylül izleyicilerin seçtiği bu elbiseyi giydi. Medcezir dizisi, transmedya tekniğini kullanarak izleyici ve dizi arasındaki duvarı yıktı ve onları bu deneyime tamamen dahil etmiş oldu.
Ikea
Ikea, tüketicileriyle mümkün olan her şekilde bağlantı kurabilmek için transmedyayı en çok kullanan şirketlerden birisi. Bunlardan birisi ise bugüne kadar yayınlanan en duygusal reklam olan ‘’Başka Bir Mektup’’. Reklamda ebeveynlerine ne yapmak istedikleri ile ilgili mektup yazan bir grup çocuk ele alınıyordu. Bununla ilgili iki adet reklam filmi yayınlayan şirket daha sonrasında aynı reklamla ilgili bir etkinlik ve bir internet sitesi düzenledi. Blog yazarlarıyla toplantılar yapan Ikea, ‘’Başka Bir Mektup’’ yazmak isteyen çocuklarla bir araya geldi ve tüketiciyi bu medya deneyimine dahil etti. Kampanyanın videosu Youtube’da 5 milyondan fazla izlendi ve 50’den fazla medya kanalında yayınlandı.
Matrix
Matrix dizisinin cazibesinin en önemli parçası, kendini adamış izleyiciler için birden fazla medyada gizlenmiş bilgileri takip etme arzusu yaratması ve filmin dünyasına karşı daha fazla bilgi edinmeleridir. İzleyiciler daha sonra çevrimiçi topluluklarla bu bulguları karşılaştırıp paylaşarak film deneyimine daha çok hakim olabilmekte. Matrix dünyasındaki her içerik parçası yalnızca birbirleriyle bağlantılı olmanın yanında, hepsi bir senkronizasyon içinde. Bu nedenle birçok başka hikaye kendi yönünde ilerlerken aslında hepsi orijinal içerikle de ilgili. Böylece izleyici her hikayeyi farklı farklı ortamlarda deneyimleyerek birleştirip Matrix deneyimine hakim olabiliyor.
Disney
İdeal transmedya hikaye anlatımında, her ortam kendi yaptığı en iyi şeyi yapar. Bir film; televizyon, romanlar ve çizgi romanlar yoluyla genişletilebilir fakat en iyi filmde anlatılabilir. Disney de transmedya tekniğini en iyi kullanan yapım şirketlerinden. Oyuncakları, kitapları, internet siteleri, dijital oyunları ve adına özel eğlence parkları ile izleyicilere sadece ideal film izleme deneyimi yaşatmıyor aynı zamanda onları bu deneyimin tamamen ötesine geçirmeyi başarıyor.
