Sanal dünyanın hızla gelişmesi, çeşitli kavramların teknoloji kullanıcılarının hayatlarına girmesine sebep oluyor. Bu kavramlardan en eski ve popüler olanlarından birisi de torrent kavramı diyebiliriz. Torrent teknolojisi, ülkemizde de çok fazla kullanılıyor. Fakat tabii ki bu teknolojinin ne olduğunu bilmeyen kişiler de var. Bundan dolayı torrent nedir, ne işe yarar gibi sorular fazlaca merak ediliyor.
Bizler de bu yazımızda sizler için torrent nedir, ne işe yarar sorularına cevap vermeye çalışacağız. Bunun yanı sıra torrent ile en çok merak edilen konulardan birisi olan torrent yasal mıdır sorusunu da yanıtlayacağız. Ayrıca sizler için en iyi torrent programları önerilerinde de bulunacağız. Fakat tabii ki bu konulara değinmeden önce torrent nedir sorusuna cevap vermek daha doğru olacaktır. Gelin hep birlikte ilk olarak torrent nedir, ne işe yarar daha yakından inceleyelim.
İçindekiler
Torrent Nedir?
Hatırlarsanız önceden yüksek boyutlu dosyaları indirmek istediğimiz zaman web sitelere giriş yapar ardından indirmek istediğimiz dosyayı bulur ve indirmeye başlardık. Fakat indirme bitene kadar bilgisayarı kapatmadan başında beklemek zorunda kalıyorduk. Torrent ile bu durum ortadan kalkıyor. Peki ama nasıl?
Öncelikle terim olarak torrent nedir ondan bahsedelim. Torrent aslında bir dosya türüdür. Hatta uzantısı da .torrent olarak geçer. Fakat bu dosya türü, bizim asıl indirmek istediğimiz büyük boyutlu dosya değil o dosyaya ulaşabilmek için oluşturulmuş bir kaynaktır.
Asıl indirmek istediğiniz dosyanın boyutu ne kadar büyük olursa olsun “.torrent” uzantılı dosyanız sadece birkaç kilobayt boyutundadır. Torrent dosyaları genel olarak büyük boyutlu dosyaların indirilmesi için oluşturulur. Örneğin diziler, filmler, oyunlar ya da başka kaynaklar. Boyutu kaç GB olursa olsun torrent aracılığı ile çeşitli dosya türleri rahatlıkla indirilebiliyorlar.
Torrent uygulamasını ortaya atan kişi Bram Cohen’dir. Kendisi aynı zamanda BitTorrent adında bir de yazılımın sahibidir. Cohen, 2000’li yılların başında Torrent’i ve BitTorrent’i bulmuş olması aslında hayatımızı baya bir kolaylaştırdı. Çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi büyük boyutlu dosyaları indirirken saatlerce cihazın başında beklemek zorunda kalmıyoruz. Şimdi isterseniz gelin Torrent sistemi nasıl çalışıyor, detaylı olarak ona değinelim.
Torrent Sistemi Nasıl İşler?
Boyutları büyük olan dosyaları torrent olarak indirmek için bu dosyalar, Torrent sisteminde birçok bite ayrılıyor. Daha sonra bu bitler de Torrent yazılımları (istemcileri) üzerinde birleştiriliyor. Dosyaları indirmek isteyen kullanıcılar, bu yazılımlar üzerinden Torrent dosyalarına erişim sağlıyorlar.
Burada çok önemli bir nokta var. Bu dosya paylaşım türünde sabit bir sunucuya ihtiyacınız kalmıyor. Çünkü o anda var olan tüm kullanıcılardan bu bitler çekilerek birleştiriliyor. Bu sayede daha hızlı bir aktarım söz konusu oluyor. Biraz karışık gibi olduğunun farkındayız fakat bunu bir örnekle daha rahat bir şekilde anlamanızı sağlayabiliriz.
Örneğin 20 GB’lık bir veri dosyasına erişim sağlamak istiyorsunuz. Bunun için önce indirmek istemiş olduğunuz dosyanın “.torrent” uzantılı dosyasını indirmeniz gerekiyor. Daha sonra torrent indirmek için oluşturulan bir yazılım aracılığı ile dosya aktarımına başlıyorsunuz. Bu esnada aynı dosyaya sizin gibi erişmek isteyen birçok kullanıcı mevcut.
Yazılım hangi kullanıcının ne kadarlık dosya indirdiğine bakmadan herkesten dosyaları bit olarak çekiyor ve karşı tarafa aktarıyor. Yani siz 20 GB’lık veri dosyasını indirirken tek bir sunucudan dosyayı çekmiyorsunuz. O anda aktif olan kullanıcılardan parça parça dosyaları otomatik olarak çekiyorsunuz. Torrent yazılımınız da bu dosyaları birleştiriyor. Tabii bu esnada dosyanın tamamını indirmemiş olsanız bile sizin de indirdiğiniz kadarını yazılım, karşı tarafa bit bit gönderiyor. Yani bir nevi aslında torrent sisteminde bir alışveriş söz konusu.
Peki kullanıcıların birbiri ile anlık olarak dosya alışverişi yapmasının dosyayı indirenlere ne gibi bir faydası var? Öncelikle BitTorrent alıcıların indirdiği dosya parçalarını birbirleri ile paylaşmasından dolayı ağ yükünü ciddi anlamda hafifletiyor. Tabii bu da kullanıcılara daha hızlı dosya indirme imkanı sağlıyor. Yani web tabanlı indirme yollarına göre daha sağlıklı sonuçlar elde edebilirsiniz.
Ayrıca eski sistemlerde sadece kaynaklar önem arz ediyor indirenlerin bir rolü olmuyordu. Yani ortada bir anlamlı parça vardı ve herkes bundan bir parça almaya çalışıyordu. Fakat Torrent sisteminde artık dosya indirenler (leecher) de sisteme dahil oluyor. Bu sayede herkes elindeki parçaları birbirine vererek anlamlı bir parça oluşturuyor.
Torrent İndirmek Daha mı Hızlı?
Torrent dosya indirmek tabii ki diğer kaynaklardan dosya indirmeye göre daha hızlı. Bunun en büyük sebeplerinden birisini az önce anlattık. Fakat bir Torrent dosyayı indirirken her zaman sabit bir hız alamazsınız. Çünkü indirme hızınızı etkileyen birçok faktör söz konusu.
Bunlardan ilk akla geleni internet hızı oluyor. Bağlantı hızınız ne kadar iyiyse tabii ki o kadar çok verim alırsınız. Örneğin indirme hızı 4 megabit olan bir kullanıcı ile 100 megabit olan bir kullanıcı arasında gözle görülür bir fark olacaktır. Fakat tek başına internet hızınız, dosya indirmek konusunda bağlayıcı faktör değil.
Torrent dosya indirmek istediğiniz torrent sitelerinde gözünüze çarpan birkaç terim olacaktır. Bunlardan ilki “seed” adı verilen terim olacak. Bir dosya ne kadar popüler ise o kadar çok indirmek isteyen olacaktır. Ne kadar çok kişi o dosyayı indiriyorsa aslında indirme süreniz de o kadar kısalacaktır. Bunun mantığını az önce kısa bir şekilde zaten anlattık.
Herkes parça parça indirmeye başladığı anda eş zamanlı olarak indirdiği dosyaları da karşı taraf ile paylaşıyor. Bu da paylaşımı arttırdığı için indirme süresini kısaltıyor. Yani indirmek istediğiniz dosyayı bulduğunuz zaman “seed” kısmına bakmanızda fayda var. Ne kadar yüksek bir sayı görürseniz sizin için o kadar iyi olacaktır. Eğer ki seed kısmında “0” yazıyorsa o zaman o dosyayı indiremezsiniz. Çünkü sıfır rakamı bize bu dosyayı paylaşan birisi olmadığını gösterir.
İndirmek istediğiniz dosyanın hızlı inip inmemesini belirleyen bir diğer faktör ise dosya boyutudur. Normal indirmeler de dahil dosya boyutu ne kadar büyük ise indirme süresi de o kadar uzayacaktır. Yani 1 GB boyutundaki bir dosyayı indirmek için geçen süre ile 20 GB boyutundaki bir dosyayı indirmek için geçen süre daha farklı olacaktır.
Torrent Güvenilir ve Yasal mıdır?
Torrent indirme yöntemi, diğer indirme yöntemlerine göre daha güvenilir bir yapıdadır. Web tabanlı indirme sitelerinde, karşınıza çıkacak olan pop-up sayfalar ve çeşitli virüsler Torrent ile neredeyse ortadan kalkıyor. Neredeyse diyoruz çünkü bazen virüslü dosyalar ile karşılaşmanız mümkün olabilir. Yani dosyaları indirdikten sonra mutlaka virüs taramasından geçirmeniz gerekiyor. Bu konuda kimse size garanti veremez.
Peki asıl konuya gelelim, Torrent yasal mı? Bu aslında ucu açık bir konu. Genel olarak bakacak olursak yasal demek çok zor. Çünkü genelde Torrent üzerinden dizi, film, oyun gibi telif hakkı olan içerikler indiriliyor. Fakat bunun yanında bir de direkt olarak içerik kaynaklarının herhangi bir hak talep etmeden yüklemiş oldukları Torrent dosyalar olabiliyor. O zaman bunları indirmenizde herhangi bir sakınca olmuyor.
Bu konuda da bir örnek vermek konuyu daha da anlaşılır hale getirecektir. Örneğin “X” firması 2021 yılında bir oyun çıkardı ve bunu Steam, Epic Games gibi sanal ortamlardan ya da mağazalardan bir şekilde satıyor. Böyle bir durumda “X” firması kullanıcılardan vermiş olduğu hizmet için bir ücret talep ediyor. Eğer ki bu oyunu firmaya bir ücret ödemeden Torrent üzerinden indirirseniz o zaman bu korsancılık kapsamına girecektir ve yasal olmaktan çıkacaktır.
Fakat bağımsız bir geliştiricisiniz ve oyunu satmak yerine önce ücretsiz olarak insanlara dağıtmak istediniz. O zaman bu var olan Torrent sitelerine, dosyanızı kendiniz yüklerseniz ve eser sahibinin kendiniz olduğunu açıklayarak herhangi bir hak talep etmeyeceğinizi de belirtirseniz o zaman durum farklı oluyor. Çünkü içerik üreticisi siz olduğunuz ve yüklemeyi de siz yaptığınız için bu dosyayı indirmek herhangi bir yasal zorunluluk taşımaz.
Fakat günümüzde Torrent sitelerinin telif haklarından dolayı sürekli olarak kapatıldığını bilmeniz gerekiyor. Çünkü genelde yasal olmayan şekilde paylaşımlar yapılıyor ve bu durum da emek hırsızlığına giriyor.
Torrent konusunda çok dikkatli olmak gerekiyor. Bir anda kendinizi suçlu konumunda bulabilirsiniz. Ülkemizde her ne kadar böyle bir durum görülmemiş olsa da dünya genelinde örnekleri mevcut. Tabii bu zamana kadar ülkemizde görülmemiş olması bundan sonra görülmeyeceği anlamına da gelmez. O nedenle torrent üzerinden bir şeyler indirecekseniz en az iki kere düşünmenizde fayda var. Çünkü hak talep edilebilecek dosyaları indirerek bir anda masum bir internet kullanıcısıyken adınızın bilgisayar korsanına çıkmasını istemezsiniz.
En İyi Torrent Programları Hangileridir?
Torrent indirmek için çeşitli programları bilgisayarınıza indirmiş olmanız gerekiyor. Çünkü az önce de bahsettiğimiz gibi ilk indirmiş olduğunuz “.torrent” uzantılı dosya, tek başına bir işe yaramayacaktır. Bu sadece sizi kaynaklara ulaştıracak olan bir aracıdır. Dosyayı indirmek için bir programa ihtiyacınız var.
Bu programlardan en popüler olanı şüphesiz ki µTorrent programıdır. Ücretsiz bir program olmasına karşın ücretli versiyonları da mevcut. Program, indirme işlemini yaparken bant genişliğinizi değiştirerek daha fazla verim almanızı sağlar. Ayarlar kısmında indirme işleminin ne zaman başlayıp ne zaman duracağını belirleyebilirsiniz. Eğer ki Pro versiyonunu kullanırsanız o zaman program sizin için virüs kontrolü yapıyor. Bunun yanı sıra daha geniş bir bant genişliği sunuyor ve dosyaların formatlarını değiştirebiliyor. Ayrıca program, Pro sürümünde reklamları da ortadan kaldırıyor.
Sizler için seçtiğimiz ikinci popüler Torrent indirme programı ise qBittorrent oluyor. Programın en büyük özelliklerinden birisi işlemci ve bellek kullanımını azaltması diyebiliriz. Bu sayede siz indirme işlemini yaparken bilgisayarınız daha az yoruluyor. Program, kendi içerisinde medya oynatıcı, arama motoru gibi ek özellikleri barındırıyor. Dilerseniz programın sunduğu IP filtreleme gibi özelliklerinden de yararlanabilirsiniz.
Sizler için son olarak seçtiğimiz program ise eskiden Azureus olarak anılan fakat şimdilerde isim değişikliği ile karşımıza çıkan Vuze programıdır. Kendileri en güçlü BitTorrent istemcisi olduklarını iddia ediyorlar. Programı indirmek istediğiniz zaman karşınıza iki farklı sürümü çıkıyor. Bunlardan birisi Lite sürümü, diğeri ise Pro sürümü oluyor. Programın her iki versiyonu da torrent dosya indirmek için yeterli. Fakat ekstradan virüs koruması ve medya ön izleme işlevini de isterseniz o zaman Pro versiyonunu tercih etmeniz gerekiyor.
Genel Değerlendirme
Sizler için hazırlamış olduğumuz torrent rehberi burada sona eriyor. Bu yazımızda sizler için torrent nedir, güvenilir ve yasal mıdır gibi sorulara cevap vermeye çalıştık. Bunun yanı sıra torrent konusundan bahsetmişken torrent programlarına değinmezsek olmazdı. Piyasada yer alan en başarılı torrent programları önerilerinde bulunduk.
Sizler de torrent hakkındaki sorularınızı ve görüşlerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizlerle paylaşabilirsiniz.
