Token Nedir?

Günümüzde kripto dünyası, oldukça popüler bir hal almıştır. Kripto varlıklar içerisinde ‘Token’ ise sıklıkla duyduğumuz bir kavram olarak öne çıkıyor. Hatta Bitcoin’in de ‘kripto token’ olarak tanımlandığını biliyor olabilirsiniz. Bu anlamda teknik açıdan tüm kripto varlıklar, token olarak tanımlanabilmektedir. Peki token tam olarak nedir?

Token’lar günümüzde büyük bir piyasa hacmi ve kullanım alanına sahip varlıklar olarak karşımıza çıkıyor. Öte yandan kripto para, coin, token, dijital para ve altcoin gibi çeşitli kavramları sıkça duymuş olabilirsiniz. Ancak bu kavramlar her ne kadar aynı ekosistem içinde bulunsa da birbirinden farklılık gösteriyor. Aslında bakıldığında hem token hem de coin bir kripto para olarak bilinmektedir. Token, blockchain ekosistemi üzerinde yer alan dijital varlıkları tanımlamaktadır. Ancak coin ve token iki farklı kripto para türüdür.

Kripto para sektörünün en yaygın türlerinden biri olan token’lar, bir varlığı ve belirli bir kullanımı temsil etmektedir. Bir blok zincir üzerinden varlığını sürdüren token’lardan alabilmek için bir sanal cüzdan oluşturmak gerekiyor. Sanal cüzdan kullanımı ise kripto para borsalarında geçerli oluyor.

Peki 2020 yılından bu yana popülerleşen kripto dünyasındaki kavramlar neler? Token ne anlam ifade ediyor? Oldukça popüler olan token sistemi nasıl çalışır? Token çeşitleri nelerdir ve neden önemlidir? Token ve coin arasındaki fark nedir? Eğer sizde bu soruların cevaplarını arıyor ve Token ne demek merak ediyorsanız bu içeriğimiz tam size göre! Şimdi ‘Token Nedir?’ sorusunun cevabı ile başlayalım.

Token Nedir?

Teknik anlamı ile ‘token’ kavramı ‘kripto para’ ya da ‘kripto varlık’ ile aynı anlamları taşımaktadır. Ancak ayrı olarak spesifik anlamları da barındırmaktadır. Bu nedenle de token nedir, kripto paradan farklı mıdır gibi sorular öne çıkıyor. Token, var olan bir blok zincirde bulunan birim değer olarak ifade edilebilir. Değeri ise puan, oyun içi öğeler ve madeni para gibi şekillerde olabilmektedir. Peki token tam olarak nedir? Token çeşitleri nelerdir? Token nedir ve neden önemlidir? Gelin token ile ilgili bu soruların yanıtlarına hep beraber bakalım.

Token’ın yaratıcısı, Rus bir bilim adamı olan Michael Egorov’dur. Token, tüm kripto para birimlerini ifade etmektedir. Ancak bunlar içinde Bitcoin ve Ethererum ayrılmaktadır. Bunun sebebi ise Bitcoin ve Ethereum’un en büyük iki kripto para birimi olarak tanımlanmasından kaynaklıdır. Öte yandan Bitcoin ve Ethereum da teknik açıdan bir tokendır.

Spesifik olarak token nedir sorusunun cevabı ise diğer bir kripto para biriminin blok zinciri üzerinde çalışan kripto varlıkları tanımlayan kavramdır. Yani bağımsız blok zincirleri üzerinde inşa edilmeyen kripto paralardır. Bu nedenle mevcut olan blok zincirlere entegre edilerek oluşturulurlar. Aynı zamanda birçok merkezsiz finans yani DeFi’nin yaptığını yapmaktadır. Bitcoin gibi bir kripto para birimi ise kendi özel blok zincirine sahiptir. Ancak DeFi token’ları var olan diğer blok zinciri üzerinden çalışmaktadır.

Tüm bunlara ek olarak en çok bilinen birkaç farklı token türü mevcuttur. Bunlar; NFT‘ler, DeFi Tokenları, Metaverse Tokenları gibi token türleridir. En çok bilinen ve en yüksek piyasa değerine sahip token ise Tether(USDT)’dir. ABD dolar endeksli Tether(USDT), stablecoindir. Ayrıca Ethereum ile Bitcoin blok zincirinde yer almaktadır. Aynı zamanda bu kategorilere giren Decentraland (MANA), Compound (COMP), Chainlink (LINK), The Sandbox (SAND), DogeCoin (DOGE) ve Shiba Inu (SHIB) gibi tokenlar da en bilinenler arasındadır.

Token Sistemi Nasıl Çalışır?

Token nedir sorusunun ardından sorulacak önemli sorulardan biri ise token sisteminin nasıl çalışacağı olacaktır. Tokenlar birim değere sahiptirler. Ayrıca değeri, hizmeti ya da ürünü temsil edebilmektedir. Dolayısıyla bu değerleri üzerinden alım satım yapılmaktadır.

Aynı zamanda yalnızca bir değeri değil, bir ürünü ya da bir hizmeti temsil etme olasılıkları da mevcuttur. Bu nedenle de token oluşturmak mevcut bir blok zincir üzerinden oluşturulduğundan coin oluşturmaya kıyasla kolaydır. Diğer taraftan günümüzde çoğu token, Ethereum blok zinciri üzerinden inşa edilmiştir.

Token’lar, merkezsiz takasları olanaklı hale getirmeye yardımcı olmaktadır. Öte yandan video oyunlarından öğe satmaya kadar çeşitli potansiyel işlevleri vardır. Aynı zamanda herhangi bir kripto para ile takas edilebilmekte ve saklanabilmektedir. ICO ya da IPO’da bir şirket hissesi satın alımı gibi satın alınan token’lar şirketteki payı temsil etmektedir. Bu sebeple de token nedir sorusunun cevabı kripto para varlıkları, kripto varlıkları ya da özkaynakları ile karşılık bulur.

Kripto para borsaları üzerinden token sahibi olunabilmektedir. Kripto para borsalarında yerli ve yabancı kaynaklar bulunmaktadır. Ayrıca tüm kripto varlıklar gibi token’lar da aynı mantık üzerinden çalışmaktadır. Ancak token’ların işlem ücreti ve hızı coin’lere göre daha hızlıdır.

Genellikle token’lar borsada ICO ya da IPO kitle satışında fon toplamak için kullanılmaktadır. ICO, ‘Initial Coin Offering’ yani Türkçe karşılığı ile ‘İlk Koin Arzı’ demektir. IPO ise ‘Initial Public Offering’ Türkçe karşılığı ile ‘İlk Halka Arz’ anlamına gelmektedir.

Son olarak token’lar, genellikle ERC20 standartına sahiptir. Ancak Token standartları arasında üç farklı standart bulunmaktadır. Bunlar; ERC-20, ERC-223 ve ERC-721’dir. ERC-20, en yaygın olarak kullanılandır. Öte yandan ERC-721 ise Ethereum platformunda non-fungible token’ların oluşturulmasını sağlayan önemli bir standarttır.

Token Neden Önemlidir? Çeşitleri Nelerdir?

Token nedir ve nasıl çalışır sorusunun ardından sorulabilecek başlıca sorulardan biri ise token’ların neden önemli ve çeşitlerinin ne olduğu olacaktır. Bu genel tanımların yanı sıra token olarak adlandırılan kripto varlık kategorileri yer almaktadır. Token kavramı ile ilişkili ve araştırma aşamasındaysanız bu kategorileri de bilmenizde yarar var. Peki token olarak çeşitlendirilen bu kategoriler nelerdir?

Blockchain teknolojisi üzerinde üç ana token çeşidi yer almaktadır. Bunlar; Hizmet Token, Menkul Kıymet Token ve Hisse Senedi Token’dır. Hizmet Token’ı dijital içerik gibi hizmetlere ya da ürünlere erişim imkanı sunmaktadır. Menkul Kıymet Token’ı gerçek hayattaki fiziksel varlıkları temsil etmektedir.

Hisse Senedi Token’ı ise şirkette kısmi sahipliğe karşılık gelmektedir. Tokenlar işlevlerine göre dört gruba ayrılabilmektedir. Bunlar; Credit token, Utility token, Equity token ve governance token’dır. Öte yandan token çeşitleri, herhangi bir ürünü ya da hizmeti temsil etmek amacı ile de üretilmekte ve gruplara ayrılmaktadır. Peki bu token çeşitleri nelerdir?

• DeFi Token: Geleneksel finans sisteminin işlevlerini tekrar yaratmayı hedefleyen yeni bir kripto tabanlı protokoller dünyasıdır. Bu protokoller, çok çeşitli işlevler gerçekleştirmektedir. Bu nedenle herhangi bir kripto para gibi takas edilebilen ya da saklanabilen token üretmektedir.
• Yönetişim Token: Token, sahiplerine merkezsidir. Aynı zamanda yönetim kurulu ya da diğer herhangi bir merkezi otoriteye sahip olmayan protokol ya da uygulamanın geleceğinde söz hakkına sahiptir.
• Eşsiz Token (NFT): NFT, benzersiz bir dijital varlıktır. Gerçek varlığın mülkiyet haklarını temsil etmektedir. Dijital eserlerin kopyalanmasını zorlaştırmak adına önemli olabilir. Öte yandan sınırlı sayıda dijital sanat eseri yaratmak ve benzersiz sanal varlıkları satmak için kullanılmaktadır.
• Menkul Kıymet Token: Hisse senetleri ve tahviller gibi geleneksel menkul kıymetlerin benzeri yeni bir varlıktır. Token, bir şirkette ya da diğer girişimlerde hisse satmak üzere kullanılmaktadır.
• Credit Token: Kredi verme amacıyla üretilen bir tokendır. Yatırımcı ve girişimci arasında köprü görevi görmektedir. Ayrıca girişimciler yatırımcılardan borç alabilmektedir.
• Utility Token: Hizmet amaçlı üretilen fayda tokenı olarak bilinmektedir. Yatırım amaçlı kullanılmazlar.
• Equity Token: İlk token arzı(ICO) kavramını kapsamaktadır. Hisse senedinde halka arz ile benzerlik göstermektedir. Aynı zamanda ilk kuruluş ve piyasaya çıkış aşamasından halka arz edilmektedir. Yatırımcılar da ilk aşamada destek vermektedir.
• Governance Token: Yönetişim tokenı olarak bilinmektedir. Ayrıca sahiplerine belirli bir hizmetin ya da projenin yönetişimin de söz hakkı tanınmaktadır.

Token ve Coin Arasındaki Fark Nedir?

Token nedir sorusunun ardından kripto dünyasında token ve coin kavramları sıklıkla karıştırılıyor. Peki gerçekten coin ve token arasındaki fark nedir? En temel farklardan biri coin’in kriptoloji bilimi kullanılarak şifreleme tekniği ile oluşturulmasıdır. Aksine token ise hali hazırda oluşturulmuş olan blok zincir kullanılarak elde edilmektedir.

Zaman içerisinde coin değerine değer katarak ilerlemektedir. Coin, dijital para çeşidini oluşturmaktadır. Kendi blok zincirinde oluşturulan kripto varlıklara verilen kelimedir. Ancak token ise sözleşmenin bir sembolü olarak kabul edilmektedir. Hali hazırda oluşturulmuş blok zincir üzerinden inşa edilen kripto varlıklardan oluşur. Öte yandan coin çeşitleri işlemlerinin her biri için farklı bir blok zinciri oluşturmak ve kullanmak gerekmektedir.

Blok zincir oluşturmaya gerek kalmadığı için token üretmek, coin’e göre oldukça kolaydır. Kendi kripto varlığını yapmak isteyen geliştiriciler için coin üretmek ciddi bir teknik girişimdir. Bu nedenle de token üretmek daha pratik bir yöntem olarak yer alıyor.

Coin için blok zinciri geliştirmek gerekmektedir. Ancak token’lar için bu gerekli değildir. Aksine token’lar mevcut blok zincir üzerinde oluşturulur. Dahası token bir dijital varlıktır. Ancak coin, bir dijital paradır. Coin ile kripto para satın alınabilmektedir. Token ileyse hizmet ya da ürün satın almanız mümkündür.

Token çeşitleri ise farklı projeler ile üretilmektedir. Aynı zamanda ödeme yöntemi olarak kullanılan dijital varlıklar olarak bilinmektedir. Coin ile kripto para satın alınırken, token ile bir hizmet ya da ürün satın alınmaktadır. Coin’ler parçalara bölünerek satın alınabilir ve takas edilebilir. Öte yandan token’lar ise NFT gibi benzersiz projeler için kullanılabilmektedir. NFT ise takas edilemez bir özelliğe sahiptir.

Genel Değerlendirme

Bu içeriğimizde kripto dünyasının önemli kavramlarından biri olan token ile ilgili açıklamalar yapmaya çalıştık. Aynı zamanda token sisteminin nasıl çalıştığından bahsettik. Token’ların neden önemli olduğuna ve çeşitlerine değindik. Ayrıca sıklıkla karıştırılan iki kavram olan coin ve token arasındaki farkları açıkladık.

Şimdilerde kripto dünyası ile ilgili neredeyse herkesin belirli bir düzeyde bilgisi mevcut. Kripto piyasasının ilk ortaya çıkışı 2009 yılında Bitcoin blok zinciri ve kripto para birimi ile karşılık bulmuştu. 2020 yılında token, oldukça popüler bir hal kazandı. Çok kısa bir sürede ise en çok kullanılan yatırım araçlarından biri haline geldi.

Kripto para, token ya da coin gibi kavramlar içinde kripto dünyasında yeni olanlar için kafa karıştırıcı olabilmektedir. Ancak özetle token’lar, Bitcoin ya da Ethereum gibi kripto para birimleri değildir. Ancak blokchain üzerinde verilen aktarılabilir değer birimleridir. Aynı zamanda Token’lar çeşitli özelliklere göre sınıflandırmalara da ayrılmaktadır.

Kripto dünyasının geleceği hakkındaki potansiyeller göze alındığında gerçek dünya varlıkları ve dijital varlıklar arasındaki bağın geleceğini oldukça merak ediyoruz. Öte yandan kripto para birimlerine yatırım yapmak ile ilgileniyorsanız, kripto dünyasındaki kavramları anlamanız iyi olacaktır. Blockchain endüstrisi olgunlaşmaya devam ettikçe dijital varlıkların sayısı da artış göstereceği aşikar.

Peki ya sizler kripto dünyasına ne kadar hakimsiniz? Kripto para, kripto varlık, token ya da coin gibi kavramları daha önce duydunuz mu? Sizler de tokenlar ile ilgili düşüncelerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizler ile paylaşabilirsiniz.