“SQL Nedir?” sorusu veri bilimiyle uğraşmak isteyen mühendisler tarafından sıkça sorulmaktadır.
SQL, yaygın bir dil olduğu için, bilgisayar programlamayla ilgilenen veya bilgi toplamak ve düzenlemek için veritabanlarını kullanan kullanıcılar için oldukça değerlidir. Peki, veritabanı nedir? Bir veritabanı hakkında bilgi vermeden önce veri nedir onu açıklamak gerekir.
İçindekiler
Veri Nedir?
Veri, gözlem yoluyla toplanan ve çoğunlukla sayısal özellikler içeren bilgilerdir. Veri, nesneler veya kişiler hakkında nicel veya nitel bilgilerin değerini ifade eder.
Veri ve bilgi kelimeleri birbirlerinin yerine kullanılsa da farklı anlamlara sahiptir. Akademik incelemelere göre veri bir bilgi birimidir.
Veri ölçülebilir, toplanabilir ve raporlanabilir. Veri; grafikler, görüntüler veya diğer analiz araçları kullanılarak görselleştirilebilme özelliğine sahiptir. Veri, mevcut bilgilerin daha iyi kullanım veya işleme için uygun bir biçimde hizmete sunulmasını temsil eder. Veri işleme aşamalar halinde gerçekleşir ve veriler belirli programlama dilleri tarafından kullanıma hazır hale getirilir.
Veritabanı nedir?
Veritabanı, sistematik bir veri koleksiyonudur. Verilerin elektronik olarak depolanmasını ve değiştirilmesine olanak sağlar. Veritabanları veri yönetimini kolaylaştırır ve daha hızlı hizmete sunulmasını sağlar.
Örneğin bir telefon rehberi, kişi verilerini, telefon numaralarını ve diğer iletişim bilgilerini depolamak için belirli veritabanları kullanır. Şirketler, müşteriyle ilgili sorunları yönetmek ve arıza verilerini yönetebilmek için yine bir veritabanı hizmetine başvurur.
Veritabanı Yönetim Sistemi (DBMS) Nedir?
Veritabanı Yönetim Sistemi, kullanıcıların veritabanına erişebilmesini, verileri değiştirebilmesini, verilerin raporlanabilmesini ve temsilini sağlayan bir programlar topluluğudur. Veritabanına erişimi kontrol etmeye yardımcı olur. DBMS yazılımı esas olarak son kullanıcı ile veri tabanı arasında bir arayüz olarak işlev görür. Veritabanı motorunu ve veritabanı şemasını yönetmekle görevlidir. Veritabanı Yönetim Sistemleri ilk olarak 1960’larda uygulanmaya başlamıştır. Charles Bachman’ın Entegre Veri Deposu (IDS) tarihteki ilk Veritabanı Yönetim Sistemidir.
DBMS Türleri
DBMS ailesi gelişimini sürekli devam ettirmiştir. 4 ana DBMS türü vardır. Bunları kısa bir şekilde inceleyelim.
Hiyerarşik Veritabanı Yönetim Sistemi: Bu Veritabanı Yönetim Sistemi verileri depolaraken “ebeveyn-çocuk” ilişkisini kullanır. Bu tür bir Veritabanı Yönetim Sistemi çok sık kullanılmamaktadır. Yapısı, düğümleri olan bir ağaç gibidir. Windows XP’de kullanılan Windows kayıt defteri, hiyerarşik bir veritabanı örneği olarak verilebilir.
Ağ Veritabanı Yönetim Sistemi: Çoktan çoğa ilişkileri destekler. Genellikle karmaşık veritabanı yapılarının oluşmasına neden olur. RDM Sunucusu, ağ modelini uygulayan bir Veritabanı Yönetim Sistemine örnek verilebilir.
İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemi: İlişkiler olarak da bilinen tablolar biçiminde veritabanı ilişkilerini tanımlar. Ağ DBMS’nin aksine, RDBMS her ilişkiyi desteklemez. Piyasadaki en popüler DBMS türüdür. İlişkisel veritabanı yönetim sistemlerinin örnekleri arasında MySQL ve Oracle veritabanı verilebilir.
Nesne Tabanlı Veritabanı Yönetim Sistemi: Yeni veri türlerinin depolanmasını destekleyen bir DBMS türüdür. Depolanan veriler nesne biçimindedir. PostgreSQL, nesne yönelimli ilişkisel DBMS’nin bir örneği olarak verilebilir.
SQL Nedir?
SQL yani Yapılandırılmış Sorgu Dili, veritabanlarını yönetmek ve veriler üzerinde çeşitli işlemler gerçekleştirmek için standartlandırılmış bir dildir. Diğer birçok kod türünden daha eski olmasına rağmen, en sık olarak kullanılan veritabanı dilidir. SQL, verileri yönetmek için kullanılır. Aslında SQL bir programlama dili değildir, veri tabanları tasarlamak ve yönetmek için kullanılan bir alt dildir fakat çoğu kişi tarafından programlama dili olarak kabul edilir.
SQL, ilişkisel veritabanı yönetim sistemlerinde bulunan verileri paylaşmak ve yönetmek için kullanılır. SQL ile verileri sorgulayabilir, güncelleyebilir, yeniden düzenleyebilir, bir veritabanı sisteminin şemasını oluşturabilir ve verilerinize olan erişimleri kontrol edebilirsiniz.
Microsoft Excel gibi bir tabloda da birçok bilgi derlenebilir, ancak SQL, çok daha büyük hacimlerde veri düzenlemek ve yönetmek için tasarlanmıştır. Elektronik tablolar çok fazla veriyi yavaş bir şekilde işlerken, SQL milyonlarca, hatta milyarlarca veri hücresini zorlanmadan işleyebilme kabiliyetine sahiptir.
SQL kullanarak, işletmenizin çalıştığı her müşteri için ayrı ayrı veri depolayabilirsiniz. Örneğin, son on yılda işletmenizden kırmızı ayakkabı alan müşteriler hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz, SQL veritabanı yardımı ile bu bilgilere hızlı bir şekilde ulaşabilirsiniz.
SQL, yalnızca veritabanı yöneticileri tarafından değil, aynı zamanda veri entegrasyon komut dosyaları yazan geliştiriciler ve veri analistleri tarafından da kullanılmaktadır.
SQL çevresinde oluşturulmuş özel ve açık kaynaklı ilişkisel veritabanı yönetim sistemleri, firmalar tarafından kullanılabilmektedir. Microsoft SQL Server, Oracle Database, IBM DB2, SAP HANA, MySQL bu yönetim sistemlerine örnek olarak verilebilir. Bu veritabanı hizmetlerinin çoğu, prosedürel programlama ve standart dile özel uzantılarla SQL dilini desteklemektedir. Örneğin, Microsoft, Transact-SQL adlı bir dizi uzantıyı sunarken, Oracle’ın genişletilmiş sürümü PL / SQL’dir. Satıcılar tarafından sunulan SQL varyantları birbirleriyle tamamen uyumlu değildir.
SQL Tarihi:
“SQL Nedir?” sorusuna cevap vermek için SQL tarihinde de bahsetmek gerekmektedir.
SQL’in tarihi yarım yüzyıldan uzun bir süre öncesine dayanmaktadır. 1969’da Edgar F. Codd, SQL dilinin temeli haline gelen ilişkisel veritabanı modelini tanımlamıştır. Bu model, çeşitli verilerle ilişkilendirebilen ortak bilgi parçaları üzerine kurulmuştur. Örneğin, bir kullanıcı adı gerçek bir yer ve bir telefon numarası ile ilişkilendirilebilir.
Edgar Codd’un bulgularına dayanarak IBM, ilişkisel veritabanı yönetim sistemleri için yeni bir dil üzerinde çalışmalara başladı.
1978 yılında testler başladıktan sonra IBM, SQL / DS ve DB2 gibi ticari ürünler geliştirmeye başladı. Diğer satıcılar da kendi ticari SQL tabanlı hizmetlerini oluşturmaya başladı. Bunlara ilk ürününü 1979’da piyasaya süren Oracle ile Sybase ve Ingres örnek verebiliriz.
SQL, 1970’lerin sonunda ve 1980’lerin başında ortaya çıktıktan sonra ilişkisel veritabanları için fiili standart programlama dili haline geldi. SQL veritabanları olarak da bilinen ilişkisel sistemler, verileri satırlar ve sütunlar halinde içeren bir dizi tablodan oluşmaktadır. Bir tablodaki her sütun bir veri kategorisine karşılık gelir. Örneğin, müşteri adı veya adresi her satırda kesişen sütun için bir veri değeri içermektedir.
Bu yazımızda sizlere “SQL Nedir?” sorusunu açıklamaya çalıştık. SQL hakkındaki düşüncelerinizi yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.
