İçindekiler
RAM Nedir?
Rastgele erişimli hafıza (İng. Random Access Memory) ya da kısaca RAM, anlık olarak kullanılan verilerin ve çok yakın sürede kullanılacak olan bilgilerin depolanmasından sorumlu bilgisayar bileşenidir. Bir diğer anlamıyla bilgisayarın kısa süreli belleği olan RAM, uzun süreli depolama yapan sabit disklerden farklı olarak fazlasıyla hızlıdır. RAM nedir sorusunun cevabı kısaca böyle verilebilir.
Bilgisayarlarımızda, tabletlerimizde, telefonlarımızda hatta akıllı televizyonlarımızda bile bulunan RAM, sistemlerin en önemli bileşenlerinden biridir.
Bilgisayarda RAM Ne İşe Yarar?
Daha önce de belirttiğimiz gibi RAM, bilgisayarın kısa süreli belleğidir. Aynı insanlarda olduğu gibi, uzun süreli bellek yani sabit disk, verileri depolar ve saklar. Kısa süreli bellek ise anlık yapılması gereken işleri halletmeye yardımcı olur ve daha sonra kendisini yenileyerek yeni işlere yardım eder. Güç yok olduğunda ise RAM tamamen verilerden arınır ancak sabit disk verileri saklamaya devam eder.
Biraz daha terimlerle konuşacak olursak, RAM bilgisayarda tarayıcı açma, oyun oynama, resim veya video düzenleme, yazı yazma gibi çeşitli işlemlerle ilgilenirken yaptığımız tüm eylemleri hafızasına atar ve bünyesinde tutar. Bu sayede bilgisayarın hızlı çalışmasına katkı sağlar.
Böylece işlemciye yeni bir komut verdiğimizde (örneğin tarayıcı açmak gibi) bu komutu sabit disklere götürüp işlemi yavaşlatmaz ve RAM ile kolayca halleder. Bir oyun oynarken karşımıza çıkan yükleme ekranı sırasında, oyun içerisindeki karakterler, haritalar gibi çeşitli veriler de RAM’e kopyalanmaktadır. Bu sayede oyun daha akıcı bir hal alır.
Telefonda RAM Ne İşe Yarar?
Peki akıllı telefonlarımızdaki RAM ne işe yarar? RAM’in görevi akıllı telefonlarda, tabletlerde de bilgisayarda olduğu gibidir. Kullanılabilecek bütün uygulamaları hafızasında tutar ve siz istediğiniz zaman kolayca açılmasını sağlar. Aynı şekilde uygulama açık kaldığı sürece, yapılan işlemlerin devam etmesini sağlar.
Arka planda çalışan uygulamalar telefonun belleğinde yer kaplar. Bu nedenle telefonunun hızının yavaşlamasına yol açabilir. Arka planda çalışmakta olan uygulamaları kontrol etmek ve gerekmeyenleri kapatmak telefonunuzu hızlandıracaktır.
DDR Ne Anlama Gelir? RAM Çeşitleri Nedir?
Temelde iki çeşit RAM olduğundan bahsedebiliriz. Bunlar SRAM ve DRAM’dir.
Dinamik rastgele erişimli hafıza ya da DRAM, bilgisayarlarda bahsettiğimiz sıradan bellek türüdür. Sabit disklerin aksine, bu belleğin veri depolaması için bilgisayarın güç alması yanına açık olması gerekmektedir. Verileri içinde bulunduran bir devreye sahip DRAM, kendini sürekli olarak yeniler ve verilerini tazeler.
Statik rastgele erişimli hafıza ya da SRAM ise, farklı bir tür bellektir ve çalışmak için yine güce ihtiyacı vardır. Ancak DRAM’den farklı olarak kendini yenilemesi gerekmez, veriler sabit kalabilir. Genellikle işlemcilerin ön belleğinde görülür. DRAM’den hem daha hızlıdır hem de daha güvenilirdir ancak fiyatı da DRAM’den yüksektir.
DDR ise DRAM’in alt kategorilerinden biridir diyebilmek mümkündür. Çift veri hızlı DRAM (İng. Double Data Rate Synchronous Dynamic Random-Access Memory ya da DDR SDRAM), devreleri çift katı hızla ve eş zamanlı olarak çalışan bir RAM türüdür. Tüm DDR türleri birlerinden farklı bir yapıya sahiptir bu nedenle anakart ile geriye dönük uyumluluk göstermez. En son, 2020 Temmuz ayında DDR5 modeli çıkmıştır ve DDR4’ten iki kat hızlı olduğu söylenmektedir.
Ne Tür Bir RAM Almalıyım? RAM Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu sorunun cevabı, yapacağınız işlemler etrafında şekillenmektedir. Ancak ortalama bir kullanıcıdan bahsedecek olursak, günümüzde bilgisayarlarımızdaki uygulamaların harcadığı bellek kapasitesi oldukça yükselmiştir. Bu nedenle 4 GB altındaki bir bellek kesinlikle tavsiye edilmemektedir. Mümkün oldukça 8 GB, 16 GB ve 32 GB arasındaki bellek türleri işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.
Kullanıcının tercihine ve sistem yeterliliğine göre 32 GB üstü bellekler de tercih edilebilir. Bu tercihin bilgisayarı hızlandıracağı kesindir; ancak ortalama bir kullanıcının bu kadar belleğe ihtiyacı var mıdır? Bu konu elbette tartışmaya açık.
Bir başka önemli konu ise, hatta en önemlisi, anakart ile uyumluluktur. Daha önce de belirttiğimiz gibi tüm DDR modelleri birbirinden farklı yapılara sahiptir ve bu nedenle tüm anakartlar ile uyumlu değildirler. RAM almayı planlıyorsanız, anakartınız ile uyumlu olan modele yönelmeniz gerekmektedir. Frekans değeri de anakartta yazan değerden daha yüksek olmamalıdır.
Eğer sisteminizde mevcut bir RAM takılıysa ve siz buna bir ekleme yapmak istiyorsanız, mümkünse aynı RAM’den almanız yararınıza olacaktır. Eğer bu mümkün değilse frekans, voltaj özelliklerinde aynı değere sahip bir bellek almanız en iyi tercihtir.
Frekans değerini ya da DDR modelini öğrenmek için çeşitli yollar bulunmaktadır. Bunlardan birisi Görev Yöneticisini açıp (kısayolu ctrl+shift+esc) Performans sekmesinden bakmaktır.
Bir başka yol ise harici bir uygulama indirerek gerçekleşmektedir. Windows ve Android cihazlar için kullanılan CPU-Z uygulaması ile sistemdeki donanımlar hakkında bilgi edinmek mümkündür. Bu bilgileri Mac üzerinde öğrenmek için ise, menüden Bu Mac Hakkında’yı seçmek yeterli olacaktır.
