Ağ üzerinde çalışan birçok mekanizma bulunmaktadır. Bu mekanizmalar ağ kalitesine katkı sağlamaktadır. Hizmeti daha verimli hale getiren teknolojiler hayatımızın birçok alanında yer almaktadır. QoS da bunlardan birisidir. Peki QoS nedir?
İnternet üzerinden girdiğiniz herhangi bir sitelerde ya da platformlarda birtakım sorunlar yaşama ihtimaliniz vardır. Örneğin ağ gecikmesi, kesintiler ya da yavaş veri akışıyla karşılaşanlarınız olmuştur. Bu tür sorunları gidermek için ise ilgili siteler ya da platformlar bazı teknolojilerden yararlanmaktadır. QoS da bu konuda en yardımcı teknolojilerin arasında yer almaktadır. Biz de bu yazımızda QoS nedir sorusunu yanıtlayacağız.
İçindekiler
QoS Nedir?
Hizmet kalitesi olarak geçen QoS, trafiği kontrol etmek için kullanılmaktadır. Ayrıca bu teknoloji, sınırlı ağ kapasitesine sahip uygulamaların performansını sağlamak için ağ üzerinde çalışan mekanizmaları ve teknolojileri kullanmaktadır. Aynı zamanda QoS, bazı yüksek performanslı uygulamalara öncelik vererek genel ağ trafiğini ayarlamış olur.
QoS, paket kaybı, gecikme gibi sorunları da azaltmak için vardır. Bunun için de ağ kaynaklarının kontrolünü ve denetimini sağlamış olur. Bunun yanında QoS, bant genişliğinin oluşturduğu trafik olarak IP ağları arasında dolaşan farklı veri kategorileri için sınırları ve öncelikleri de belirler.
QoS, çoğunlukla kaynağı yoğun olan sistemler için trafik taşıyan ağlara uygulanır. Gerekli olduğu yaygın hizmetler arasında ise; internet protokolü televizyonu (IPTV), çevrimiçi oyun, video konferansı, medya akışı, isteğe bağlı video (VOD) ve IP üzerinden ses (VoIP) yer alır.
Ağ oluşturmada QoS kullanan şirketler, ağlarındaki birçok uygulamanın performansını optimize etme imkanına sahipler. Buna ek olarak, ağların bit hızı, gecikme, sapma ve veri paketi hızıyla ilgili iyileştirmelere de sahip olmaktadırlar.
Bu imkan, ağların trafiğini düzenleme ve iletişim gecikmesini önlemek için veri paketlerinin internete ve diğer ağlara yönlendirilme şeklini değiştirmelerini sağlar. Aynı zamanda şirketin, uygulamalar için istenilen hizmet kalitesine ulaşmasını ve beklenen kullanıcı deneyimlerini sunmasına da imkan verir.
QoS’un temel amacı, ağların ve kurumların özel bant genişliği ve daha düşük gecikme sunmayı içeren trafiğe öncelik vermesini sağlamaktır. Bunu sağlamak için kullanılan teknolojiler, iş uygulamalarının, geniş alan ağlarının (WAN) ve servis sağlayıcı ağlarının performansını artırmak için önem taşımaktadır.
QoS Neden Önemlidir?
Yazımızda QoS nedir sorusunun yanıtını verdikten sonra bu ağ servisinin önemi hakkında da açıklama yapmamız yararlı olacaktır. QoS prensibi, bir ağ üzerinde aynı anda işleyen veri paketlerinin yönetimidir. Bunun yanında QoS, daha iyi ağ yöneticilerinin bazı uygulamaları temel iş gereksinimlerinin önceliğine göre izin vermek için geliştirilmiştir. Ayrıca QoS, belirli bir veri akış türlerine, diğerlerine göre daha fazla önem vermektedir.
Ağlar sadece veri taşıdığında, hız konusunda çok sorun olmuyordu. Ancak şimdi, ses ve video içeriğini barındıran etkileşimli uygulamaların, veri paketi düşüşü ve hız düşmesi olmadan yüksek hızda çalışması gerekiyor. QoS, gerçek zamanlı trafik için yüksek bant genişliğine ihtiyaç duyan uygulamalara, bu konuda yardımcı olmaya çalışmaktadır.
Örneğin şirketlerin video konferansı gibi minimum bant genişliği ihtiyacına ve maksimum gecikme sınırlarına karşı uygulamaların performansına öncelik vermesine yardımcı olmaktadır. QoS, şirketlerin, uygulamanın gecikmesini önleyerek, ihtiyaç duyduğu performansı göstermesini sağlamaktadır.
Bazı nedenlerle akışta ciddi gecikmeler olmaktadır. Bu da video konferansı gibi etkinliklerin ses ve video kalitesinde dalgalanmalara neden olur. Çevrimiçi uygulamalar ve hizmetler, yüksek miktarda bant genişliği ve ağ performansı gerektirir. Dolayısıyla kullanıcılar da ilgili uygulamalardan yüksek performans bekler. Bu nedenle, uygulama geliştiricilerinin, mümkün olan en iyi hizmeti elde etmeleri için iyi bir ağ servisi kullanmaları gereklidir. QoS da bu konuda yardımcı olan bir ağ servisi olmaktadır.
Nesnelerin İnterneti (IoT) gelişmeye devam ettikçe QoS da giderek daha önemli hale geliyor. Örneğin üretim sektöründeki makineler olası sorunlarla ilgili gerçek zamanlı durum güncellemeleri sağlamak için ağlardan yararlanmaktadır. Bu yüzden geri bildirimdeki herhangi bir gecikme, IoT ağlarında maliyetli hatalara neden olabilir. QoS ise veri akışının ağda önceliğe sahip olmasını sağlar. Aynı zamanda QoS, bilgilerin mümkün olduğunca hızlı akmasını sağlar.
QoS Nasıl Çalışmaktadır?
Yazımızda QoS’in öneminden bahsettikten sonra bu ağ servisinin nasıl çalıştığıyla ilgili de açıklama yapalım. QoS ağ servisi, hizmet türlerini belirlemek için yönlendiricileri yapılandırır. Ağ servisi, bu yönlendiricileri her uygulama için ayrı sanal sıralar oluşturacak şekilde yapılandırmış olur.
Sonuç olarak QoS, bant genişliği, öncelikli erişime sahip uygulamalar veya internet siteleri için ayrılmıştır. QoS teknolojisi, ağ trafiğindeki belirli akışlara kapasite sağlar. Bu da her uygulamaya ya da trafik akışına uygun oranda bant genişliği verir.
Site yöneticileri, ağ trafiğini yönetme amacıyla üç model kullanmaktadır. Bu modeller ise tümleşik hizmetler (IntServ), farklılaştırılmış hizmetler (DiffServ) ve en iyi çabayla hizmet şeklindedir. Şimdi bu modeller hakkında açıklama yapalım.
Tümleşik Hizmetler
Entegre ya da tümleşik hizmetler, bir ağdaki belirli bir rotanın bant genişliğini test ederek ve koruyarak çalışan bir QoS modelidir. Bu modelde QoS, gerekli veri paketlerini kabul etmek için ve yeterli alan sağlayarak veri paketleri akışını değerlendirmektedir.
Farklılaştırılmış Hizmetler
Bu model en yaygın kullanılanlar arasında yer almaktadır. DiffServ, her trafik türüne değer atayarak çalışmaktadır. Site yöneticileri, önceliğe göre sınıflandırmak ve trafiği sınıflarına göre kullanmak için bazı teknikler kullanmaktadır.
Bu trafik türü, 0 ile 63 arasında değişen DSCP (Differentiated Services) değerine sahiptir. Ağırlıklı bir DSCP değerine sahip olan veriler, diğer veri kümelerine göre öncelikli olacaklardır. Ayrıca amaçlanan hedeflerine gecikme ve kesinti olmaksızın ulaşım sağlayacaklardır.
En iyi Çabayla Teslimat
Best effort olarak da geçen bu hizmet, diğer hizmetlere göre daha az kullanılmaktadır. Bu hizmet diğerlerine göre oldukça basittir. Best effort, QoS’u öncelikli olarak kullanmaz. Bunun yanında bütün veri paketlerinin ağ üzerinden aynı önceliği alarak eşit değerde olduğu anlamına gelir. Bir diğer anlamıyla best effort, ağların henüz herhangi bir QoS prensibini yapılandırmadığı modeldir.
QoS Ağ Sorunlarını Çözmek için Nasıl Bir Yol İzler?
QoS nedir sorusunun yanıtını, QoS’un önemi ve nasıl çalıştığını açıklayarak vermiş olduk. Ağ servisi olan QoS, çeşitli trafik türlerini tanımlayarak, ağ sorunlarını çözmeye çalışır. Yani bu türler ile QoS, çeşitli ağ trafiklerini yapılandırmaktadır. Şimdi bu konu hakkında açıklama yapalım.
Bant Genişliğini Yapılandırma
QoS türlerinden ilki bant genişliği olarak karşımıza çıkmaktadır. Bant genişliği, bir bağlantının hızıyla doğru orantılıdır. QoS, bir yönlendiriciye, bant genişliğini nasıl kullanacağıyla ilgili yardımcı olmaktadır. Örneğin QoS, farklı trafik türleri için farklı sıralara belirli miktarda bant genişliği atar.
Gecikmeyi Azaltma
Gecikme, bir paketin kaynağından son hedefine gitmesi için gereken süredir. Dolayısıyla bu veri paketlerinin gecikmesi mümkün olduğunca sıfıra yakın olmalıdır. Gecikmenin gerçekleşmesinin nedeni, tıkanıklık zamanında oluşan ve veri paketi iletilmeden önce ağın sırada beklemesinden dolayıdır. QoS ise belirli trafik türleri için öncelikli sıra oluşturarak şirketlerin bundan kaçınmasını sağlar.
Titreşimi Azaltma
Jitter olarak geçen titreşim, veri paketlerinin aktarımı sırasında yaşanan gecikmedir. Bu gecikme düzensiz bir şekilde olmaktadır. Jitter, ses kalitesiyle ses ve video verilerinde bozulmaya neden olur. Düzensiz sinyaller, IP adresleri arasında veri paketlerinin düzensiz dağılımını ve hızını etkilemektedir. QoS da titreşimi azaltarak veri paketlerinin aktarımındaki gecikmeleri önlemeye çalışır.
Veri Paketlerinin Kaybını Önleme
Veri paketlerindeki kayıp, ağdaki tıkanıklık nedeniyle oluşmaktadır. Bu sorun, yönlendiricinin aşırı yüklenme nedeniyle oluşan veri kaybını dikkate almadığı zamanlarda meydana gelmektedir. QoS etkin bir şekilde çalıştığında ise sabit trafik akışı oluşmaya başlar. Dolayısıyla veri paketlerinde kayıplar oluşmamaya başlar.
Aynı zamanda QoS, şirketlerin bu durumda hangi veri paketlerini ne sırayla kullanacağı konusunda da yardımcı olmaktadır. Hangi veri paketinin ne sırayla kullanılacağını belirleyen bu prensip, sıkışık bir ağ içindeki sıkışmaları ortadan kaldırmış olur.
Gelişmiş Güvenlik Sağlama
QoS, istenmeyen ve şüpheli bir veri trafiğini engelleme imkanına sahiptir. Ayrıca bu işlemi daha güvenli bir ağ altyapısı haline getirmek için de güvenlik duvarı görevi görür. Güvenlik politikaları, şifrelenmiş veri paketlerinin daha yüksek sıralanmasını sağlar. Bu da güvenli veri paketlerinin öncelikli olmasına olanak tanır.
QoS’un Avantajları Nelerdir?
QoS ağ servisinden yararlanmak, şirketlerin önemli uygulamaları kullanmalarını sağlamak için önem taşımaktadır. Şirketlerin QoS ağ servisinden yararlanması pek çok açıdan faydalı olacaktır. Şimdi QoS’un avantajları hakkında daha detaylı açıklama yapalım.
QoS’un avantajlarından ilki sınırsız uygulama önceliği tanımaktır. QoS, şirketlerin en önemli uygulamalarının her zaman önceliğe ve yüksek performansa sahip olması için gerekli kaynaklar sağlamaktadır. Bunun yanında QoS, yöneticilerin internet kaynaklarını daha iyi yönetmesini sağlar. Bu aynı zamanda maliyetleri ve bağlantı genişleme yatırımlarına olan ihtiyacı da azaltır.
QoS’un hedefi, gelişmiş kullanıcı deneyimi sunarak şirketlerin önemli uygulamalarında yüksek performans garanti etmelerini sağlamaktır. Kullanıcılar QoS sayesinde yüksek bant genişliğine sahip uygulamalarda yüksek bir performans deneyimi kazanırlar.
Ağ yönetimi oldukça önemlidir. Ancak uçtan uca trafik yönetimi çok daha önemli olmaktadır. QoS ise şirketlerin, veri paketlerinde herhangi bir kayıp yaşamadan internet ile bir uçtan diğer uca teslim etmelerini sağlar. Ağ tıkanıklığı, gevşek bağlantı, zayıf sinyal gibi sorunlardan dolayı veri paketinden kayıplar meydana gelir. QoS ise yüksek performanslı uygulamaların bant genişliğine öncelik vererek veri paketi kaybı riskini azaltır.
QoS Nedir: Genel Değerlendirme
Günümüz işletmelerinin, kullanıcılara minimum kesinti ile güvenilir hizmet sağlaması bekleniyor. Bunun için son yıllarda ses, video, dosya paylaşımı ve veri akışı gibi uygulamalar giderek arttı. Bu uygulamalar da hayatımızın bir parçası haline geldi. Dolayısıyla QoS, her zamankinden daha önemli bir hal aldı.
Uygulama kullanım hacmi, ağa bağlanan cihaz sayısındaki artış ve sosyal medya kullanımının yükselmesiyle oldukça arttı. Kullanım hacmi, ağın sıklıkla sorun yaşamasına neden oldu. Bunun sonucunda da ilgili platformların performansında zaman zaman düşüş yaşandı. Kesintiye uğrayan görüntülü sohbet, düşük ses kalitesi, gecikme ve telefon görüşmelerinde kesintiler buna örnektir. Bu sorunlar da işyerlerindeki günlük verimliliği önemli ölçüde bozmaktadır.
İşletmeler ise QoS kullanarak, VoIP, AoIP ve diğer gerçek zamanlı iletişim hizmetleri için gecikme ve kesinti gibi sorunları önleyebilmektedir. QoS ağ servisi, farklı bant genişliğini sağlamak ve veri iletiminin trafik akışını kesintiye uğratmasını önlemektedir. Ayrıca QoS, veri paketi kayıplarını da önlemektedir. Bu nedenle şirketlerin QoS ağ servisinden faydalanması, belli durumlarda işe yarayacaktır.
QoS, birçok açıdan şirketlere ve ağa fayda sağlasa da bu ağ servisinin yanlış anlaşıldığı bir durum vardır. Bu da bant genişliğini doğrudan artırmakla görevli olduğudur. Örneğin QoS, bir ağın bant genişliği aniden artırmış gibi durabilir. Ancak QoS’nin tek yaptığı, mevcut kaynakları biraz daha verimli kullanmaktır. Dolayısıyla QoS, bant genişliğini artırmak için bir araç olarak kullanılmamalıdır.
Sizler için hazırlamış olduğumuz QoS nedir rehberimiz burada sona eriyor. Sizler de QoS hakkındaki soru ve düşüncelerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizlerle paylaşmayı unutmayın.
