Otonom araç ya da kendi kendine gidebilen araç, günümüzde hiçbir insan desteği olmadan veya çok az insan desteği olarak gidebilen araçlar olarak tanımlanmaktadır. Tesla’nın başı çektiği piyasada, büyük markalar tarafından da otonom araçlar üzerine çalışmalar yapılıyor.
Otonom bir araç trafik ışıklarını ve çeşitli trafik kurallarını içindeki bir bilgisayar aracılığıyla anlar. Bunun haricinde yoldaki diğer araçları ve yayaları, hatta hava şartlarını ve çevre durumunu da algılar. Bunu yapabilmesini sağlayan ise üzerindeki kameralardır. Bu kameralar aracın çevresini görmesini sağlar.
Elbette bir bakıma göz görevini üstlenen kameralar ile iş bitmiyor. Otonom araçlar, bilgisayarın mesafe algılamasını sağlayan çeşitli sensörlere ve veri analizi yapmasını sağlayan yapay zeka yazılımına da sahip.
Günümüzde otonom araçlar neden hala tam anlamıyla yollarda değildir? sorusuna yanıt bulmak isterseniz, bağlantıya tıklayarak ilgili içeriğimize göz atabilirsiniz.
Otonom araç tanımı bilim kurgu filmlerindeki araçlar gibi algılansa da, aslında yollarda gördüğümüz çoğu araç kısmi otonom sürüşü sağlamaktadır. Hız sabitleyici, şerit takip sistemi, acil fren desteği gibi özellikler araçları kısmi otonom seviyesine taşımaktadır. Bu sebeple, otonom araçları anlayabilmek için Otonom sürüş seviyelerini anlamak önem kazanmaktadır.
İçindekiler
Otonom Sürüş Seviyeleri
Uluslararası Otomotiv Mühendisleri Topluluğu (İng. Society of Automotive Engineers) ya da SAE International tarafından, otonom sürüş seviyeleri sınıflandırılmıştır. 6 seviyeden oluşan bu sınıflandırmada aracın yeteneklerinden ziyade, sürücünün dikkati ve müdahaleleri üzerine odaklanılmıştır.
İlk üç seviyede, sürücü aracı kesinlikle kullanmalıdır. Gaz, fren ve direksiyon tamamen sürücünün kontrolü altındadır. Otonom sürüş özelliklerinin kullanılmasından kaynaklı olarak sürücünün ayağının pedalda olmadığı veya direksiyonu tutmadığı zamanlarda bile dikkati tamamen yolda olmalı ve olası bir durumda hemen müdahalede bulunmalıdır.
İkinci üç seviyede ise işler biraz değişmektedir. İlk üç seviyenin aksine, otonom sürüş özellikleri devredeyken, kullanıcı sürücü koltuğunda otursa bile, aracı sürmesine gerek yoktur. Çoğunlukla bu şekilde ilerlese de bazı istisnalar bulunmaktadır.
0. Seviye – Otonom Olmayan Sürüş
Adından anlaşılacağı üzere 0. seviye araçlarda sürüşü etkileyecek bir otonom özellik bulunmamaktadır. Sürücü aracı tamamen kendisi kullanmaktadır. Ancak bu sürücünün herhangi bir yardım almadığı anlamına gelmemektedir. Acil fren desteği, kör nokta uyarı sistemi, şeritten ayrılma uyarısı gibi çeşitli özellikler sürücüye bu seviyede yardımcı olmaktadır.
1. Seviye – Sürücü Yardımı
Birinci seviye otonom sürüşte sürücü, 0. seviye sürüşten biraz daha fazla yardım alır. İlk seviyedeki özelliklere ek olarak sürüşü doğrudan etkileyen frenleme ya da yönlendirme yardımları bu seviyede görülür. Bu araçlar adaptif hız sabitleyici (İng. Adaptive Cruise Control) ya da şerit takip sistemi barındırır. Bu sayede sürücüye destek olurlar.
2. Seviye – Kısmi Otonom Sürüş
Bu seviyede araçlar kendi kendilerini sürebilirler. Ancak bu sürüş bir sürücünün gözetimi altında olmak zorundadır. Hem şerit takip sistemi hem de hız sabitleyici bulunduran bu araçlar uzun süre boyunca hiç destek almadan yol alabilirler.
3. Seviye – Şartlı Otonom Sürüş
Otonom araç tanımı bu seviyeden sonra değişmektedir. Elon Musk, Tesla marka araçların otopilot özelliğinin de bu seviyede yer aldığını iddia etmektedir. Öyle gözükse de Tesla resmi kayıtlarda 2. seviye olarak yer almaktadır. Ancak Tesla’nın sürekli aldığı güncellemeler sonucu Musk, aracın 3. seviyede olduğunu ve yakında tam otonom sürüş sağlayacağını söylemektedir.
3. seviyeden sonra sürücü aracın pedallarına dokunmadan ya da direksiyonu çevirmeden bir sürüş deneyimi yaşayabilir. Sık sık yoğun trafiğe giren araçlar için mükemmel bir özelliktir. Araç kendini kaldırabilir, gerektiğinde durabilir ve kendini yönlendirebilir. Ancak bu özellik, gerektiğinde sürüşü sürücüye devredebilir.
Bu seviyede Audi’nin A8 modelinde bulunan otonom sürüş özelliği olması beklenmiş fakat daha sonradan geç kalındığı gerekçesi ile iptal edilmiştir.
4. Seviye – Yüksek Otonom Sürüş
Bu seviye bir önceki seviyenin tüm özelliklerini barındırır ancak bu kadarla kalmamaktadır. Bu seviyedeki araçlarda pedal ve direksiyon bulunmama ihtimali de mevcuttur. Aynı şekilde araçta sürücü de yer alabilir ancak yer alması opsiyoneldir. Bu araçların şartı ise coğrafi bir sınırlama içermesidir. Yerel otonom toplu taşıma araçları ve taksiler bu seviyededir.
5. Seviye – Tam Otonom Sürüş
Son seviye olan 5. seviyede sürücünün herhangi bir teması veya müdahalesi olmadan araç kendi kendine gidebilir. Araçlarda direksiyon ve pedal bulunmasına gerek yoktur. 4. seviyeden farklı olarak ise coğrafi bir sınırlama bulunmamaktadır. Tam otonom araçlar dünyanın her yerinde yollarda olabilirler.
Günümüzde bu pek hayal gibi görünmemektedir. Tesla, Volvo, Audi gibi büyük otomotiv şirketleri, tam otonom sürüşe uygun bir araç üretmek için çalışmaktadırlar. Yakında yollarda otonom araç görmek, bu bağlamda çok sürpriz olmaz.
Peki siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce tam otonom araçlar trafiğe ne zaman çıkacak? Yorumlar kısmında görüşlerinizi paylaşabilirsiniz.
