Mors Kodu Nedir? En Eski Dijital İletişim Türü

Mors kodu nedir? Mors kodu, Samuel Morse ve Alfred Vail tarafından orijinalinde telgrafla kullanılmak üzere oluşturulmuş bir iletişim dilidir. Mors alfabesinde her bir harf, telgraf telleri üzerinden bir yerden başka bir yere gönderilirken nokta ve çizgi kombinasyonları şeklinde gönderilir. Mors kodu, en eski dijital iletişim türüdür. Mors kodu ile iletişim, zamanın diğer iletişim kanallarının aksine, kanaldaki ses iletişimini engelleyen gürültüyü tolere edebilir.

Mors kodundaki en ünlü kelime yardım anlamına gelen ‘’SOS’’ kelimesidir. Tehlike sinyali olarak tanımlanan SOS mors koduyla …—… şeklinde ifade ediliyordu ve açıkça bir sinyal veriyordu. 

Yaklaşık olarak 1850 ile 1920 yılları arası Mors alfabesinin en parlak dönemiydi. Mors alfabesiyle çalışan telgraflar her yerdeydi ve önemli işler için de en sık bu telgraflar kullanılıyordu. Dünyanın her yerine çok kısa sürede mesaj göndermek mümkün hale gelmişti. Yetenekli operatörler oldukça iyi ücretler alıyor ve mesajları çok hızlı iletiyorlardı. 

Samuel Morse Mors Kodunu Nasıl Buldu?

Samuel Morse
Samuel Morse

1791 senesinde Massachusetts’de doğan Samuel Morse, profesyonel bir ressam ve amatör bir mucitti. 1832’de Avrupa’dan gemiyle dönerken elektromanyetizma eğitimi almış olan Charles Thomas Jackson ile karşılaştı. Jackson ile yaptığı uzun sohbetler sonrası Morse, tek telli bir telgraf konsepti geliştirdi. 

Sınırlı bilimsel geçmişine rağmen Morse’un elektriğe karşı gerçek bir tutkusu vardı. 1837 senesinde halka açık bir gösteri sırasında inşa ettiği prototip telgrafı sergiledi. Tüm telgraflarda olduğu gibi telle elektrik akımı darbeleri gönderdi. Darbeler de Samuel Morse’un soyadıyla anılacak olan ünlü kodu işledi. 

İlk Mors Kodu ile İletilen Mesaj Nedir?

Mors Kodu ile Gönderilen İlk Mesaj
Mors Kodu ile Gönderilen İlk Mesajın İlk Kelimesi

Morse’un telgrafı, sesleri veya yazılı karakterleri iletemiyordu. Yine de bu elektrik darbelerinden yararlanarak kodlanmış mesajlar göndermenin yolunu bulmuştu. Orijinal Mors kodu ile ilgili günümüze ulaşan belgeler, Morse’un ne kadar zeki olduğunu göstermekte. Bununla birlikte Morse’un yanında, tüm bu sistemi iyileştirmesine ve geliştirmesine yardımcı olan Alfred Vail adında dahi bir ortağı da bulunuyordu. 

Mors kodunda, İngilizcedeki her harfe, noktalama işaretlerine ve sıfırdan dokuza kadar her sayıya denk gelecek kısa ve uzun darbeler dizisi oluşturuldu. Darbeler sonucu kısa çizgiler ve noktalar oluşuyordu. Harflerin ve kelimelerin bağlamına göre darbeler arası boşluklar çeşitlendirildi. 

Çok geçmeden 1843 senesinde ABD Kongresi, Washington’dan başlayacak uzun mesafeli bir telgraf için Morse’a 30.000 dolarlık bir hibe verdi. 24 Mayıs 1844’te tamamlanan telgrafla ilk mesajı yollamak üzere Morse, ABD Kongre Binası’nın Yüksek Mahkeme salonundan, hattın diğer ucunda Baltimore’da bekleyen ortağı Vail’e şifreli bir mesaj gönderdi. Morse’un kendi bulduğu alfabesi ile yolladığı ilk mesaj şuydu: ‘’Tanrı ne yaptı?‘’

Mors Kodunun Gidişatı

Mors Kodu
Mors Kodu

Sonraki 10 yıl içinde uzun mesafeli telgraf hatları, tüm dünyada hızla yayılmaya başladı. Tabi ki Samuel Morse’un bulduğu Mors kodu da. İç Savaş sırasında Abraham Lincoln savaş alanındaki gelişmelerden haberdar olmak için bu iletişim yöntemini kullandı. 

Mors alfabesi diğer ülkelerde yaygınlaştıkça bazı sorunlar ortaya çıktı. Alman telgraf müfettişi Friedrich Clemens Gerke, 1848 senesinde sistemi daha da basitleştirdi. Ekstra uzun çizgileri ortadan kaldırdı, birçok sayı ve harfi ise revize etti. Bazı ek ayarlamalar da yapıldıktan sonra bu yeni geliştirilmiş versiyona ‘’Uluslararası Mors Kodu’’ adı verildi.

Aslında telgraf için tasarlanmış olan Mors kodu, insanlar tarafından başka yollarla da kullanılıyordu. 20. yüzyılın sonlarına kadar kod, gemi sinyallerinden, savaşlar sırasındaki gizli mesajlaşmalara kadar bir birçok alanda kullanıldı. Ancak teknoloji geliştikçe uydu haberleşme sistemleri yaygınlaştı ve Mors kodu ile iletişim gittikçe azaldı. Yine de dünyanın dört bir yanından binlerce üyesi olan Uluslararası Mors Kodu Koruma Topluluğu amatör radyo operatörleri ile bu alfabeyi ayakta tutmaya çalışıyor. 

Teknoloji'den geri kalmamak için e-posta listemize abone olun!

Teknolojik mitleri araştırmayı ve ürün incelemeleri yapmayı çok seven, sanatsever, meraklı bir endüstri ürünleri tasarımı öğrencisi.