Öncü buluşları, yenilikçi ürünleri ile Sony, dünyanın en iyi teknoloji şirketlerinden biri olarak bilinmektedir. Ürünlerin çoğu Japonya’dan ihraç edilen yıldız bir marka konumundadır. Öte yandan kurulduğu dönemde Sony, II. Dünya Savaşı sonrası zor zamanlar geçirmiştir. Ancak gelişimi ve yenilikleri ile Japon ekonomik büyümesinde önemli rol oynamayı başarmıştır. Peki popüler marka Sony Corporation’ın kurucusunu merak ediyor musunuz? Sony Corporation’ın kurucu ortağı Masaru Ibuka’dır. Peki Masaru Ibuka kimdir?
Masaru Ibuka, Japon girişimci ve mühendislik dehası olarak tanınmaktadır. Japon Elektronik mühendisi olan Ibuka, elektronik alanda öncü bir rol oynamaktadır. Sony, geleceğin kapısını aralayan çeşitli alanlarda yeni ürünler geliştirmiştir. Bunlardan en önemlisi ise askeri alanda kullanılan transistördür. Transistör ticari alana dönüştürülerek tüketici elektroniği ürünlerinde kullanılmıştır. Böylece askeri dışında kullanımlar için transistör teknolojisini ilk kullanan şirket Sony olmuştur.
Çeşitli onur ve başarı ödülleri ile taçlandırılan Masaru Ibuka kimdir? Sony Corporation’ın hikâyesi nasıl başladı? Sony tam olarak nedir? Eğer bu soruların cevaplarını ve Ibuka’nın hikayesini merak ediyorsanız bu içeriğimiz tam size göre olacaktır. Şimdi ‘Masaru Ibuka Kimdir?’ sorusunun cevabı ile başlayalım.
İçindekiler
Masaru Ibuka Kimdir?
Masaru Ibuka, Japon iş insanıdır. Aynı zamanda bir Japon elektronik sanayicisi olarak yer almaktadır. Ibuka, Sony’nin kurucu ortağıdır. 89 yaşında hayatını kaybeden Ibuka’nın asıl tanınırlığı orijinal adı ile Tokio Telecommunications Engineering olan Sony ile ortaya çıkmıştır. Peki bunlar dışında Masaru Ibuka kimdir? Ibuka’nın hayat hikayesi nedir? Sony nasıl kuruldu? Gelin bu soruların yanıtlarını inceleyelim.
Masaru Ibuka, 11 Nisan 1908 doğumludur. Ibuka, Japonya’da Nikkō City’de dünyaya gelmiştir. Ibuka’nın ölümü ise Tokyo’da 19 Aralık 1997 tarihindedir. 1997’de Ibuka, kalp krizi geçirerek hayatını kaybetmiştir. Masaru Ibuka, 1936’da Sekiko Maeda ile evlenmiştir. Ancak daha sonra evliliklerini sonlandırmışlardır. Bu evlilikten Ibuka’nın iki kız ve bir erkek çocuğu vardır. Daha sonra 1962’de Yoshiko Kurosawa ile evlenmiştir.
Ibuka’nın babası mimari teknoloji uzmanı Tasuku Ibuka’dır. Ayrıca Ibuka’nın ailesinin ataları Aizu bölgesinde baş hizmetliler olarak bilinmektedir. Bu sebeple akrabaları arasında önemli isimler yer almaktadır. Tasuku Ibuka, Masaru henüz iki yaşındayken hayatını kaybetmiştir. Bu nedenle Ibuka’yı büyükbabası büyütmüştür. Meraklı ve deney yapmayı çok sevdiği bir çocukluk dönemi geçirmiştir. Sonraki yıllarda annesinin evlenmesi üzerinde Kobe bölgesine taşınmıştır.
Kobe’ye taşınmasının ardında Ibuka, lise eğitimini Hyogo Prefectural Kobe Boys School’da tamamlamıştır. Üniversite dönemini 1933 yılında bitiren Ibuka, Waseda Üniversitesi Fen ve Mühendislik Fakültesi’nden mezundur. Hatta üniversite yıllarında çevresi tarafından ‘Kaptan Amerika’ takma adıyla anılmıştır. Ancak bu takma ada sahip olmasının nedeni bilinmemektedir. Ek olarak üniversite döneminde tezi üzerine bir takım deneyler gerçekleştirmiştir.
Ibuka’nın Kariyeri
Üniversitesi eğitiminin hemen ardından Masaru Ibuka, çalışmaya başlamıştır. Kariyerinin ilk adımı sinema filmi üzerine üretim tesisi olan Photo-Chemical Laboratory’dir. Bu tesiste ses kaydı teknolojisi araştırması ile meşgul olmuştur. 1937’den 1940’lara kadar ise Tokya’da Nippon Ko-On Industrial Co.’da sesli film ekipmanlarının geliştirilmesi üzerine görev almıştır.
1945’e kadar ise Japan Measuring Instrument Co.,Ltd.’de kıdemli genel müdür olarak faaliyet göstermiştir. Ibuka’nın son çalışma ortamı tam bir yıl sonra kurulacak olan Sony’nin hikayesini oluşturacaktır. Masaru Ibuka, II. Dünya Savaşı bittikten sonra Japon Donanması’ndan ayrılmıştır. Ardından Tokyo Nihonbashi’de bir radyo tamir dükkanı açmıştır.
1946 yılında ise iki kurucu ortak olan Ibuka ve Akio Morita, Sony şirketini kurmuştur. Masaru Ibuka, 1971 yılına kadar Sony Corporation Yönetim Kurulu Başkanı olarak yer almıştır. Bu başkanlık ile çeşitli yenilikçi yönetim fikirlerine katkı sağlamıştır.
Yeni kuruldukları dönemde genel müdürlük görevini üstlenen Ibuka, 1950’de başkan olarak seçilmiştir. 1976 yılında ise Sony şirketindeki görevinden ayrılmıştır. 1977’de de onursal başkan olmuştur. Ancak 1997’deki ölümüne kadar Ibuka, Sony şirketine bulunduğu tavsiyeler ile destek vermeye devam etmiştir.
Ayrıca Ibuka, 1995 yılına kadar Nippon izcileri olarak bilinen Japonya’nın en büyük izcilik organizasyonu Japonya İzci Birliği’nde faaliyet göstermiştir. Nippon İzcileri’nin Ulusal Yönetim Kurulu başkanı olarak görev almıştır. Aynı zamanda Ibuka, IEEE üyesi ve başkan yardımcısı olarak yer almıştır.
Dahası Japonya Televizyon Mühendisleri Enstitüsü’nün eski başkanıdır. Öte yandan Japonya’da birçok hükümet ya da sivil toplum kuruluşunun yetkilisi olarak faaliyet göstermiştir. Ayrıca Japonya Ses Topluluğu’nun 1979 ve 1992 yılları arasında başkanlığını yapmıştır. Hatta Japonya Ekonomik Kalkınma Komitesi’nde Ömür Boyu Mütevelli Heyetin’de yer almıştır.
Tüm bunlara ek olarak Masaru Ibuka’nın yazmış olduğu bir kitap bulunmaktadır. Ibuka, 1971’de ‘Kindergarten is Too Late‘ isimli bir kitap yayınlamıştır. Bu kitap, en önemli insan öğreniminin doğumdan, üç yaşına kadar olduğu iddialarına yer verdiği üzerinedir. Dolayısıyla bu iddiası doğrultusunda yeni yollar ve araçlar önermektedir.
Dahası kitabın önsözü kısmında, ebeveynlere çocuk beyin gelişimi hakkında verdiği eğitimler ile öne çıkan Glenn Doman’ın sözleri yer almaktadır. Son olarak ise 1970’de Ibuka, Honda Motor Company kurucusu arkadaşı Soichiro Honda’nın biyografisini ‘The Zero-Year Child’ adı ile yayınlamıştır.
Masaru Ibuka’nın Ödülleri
Masaru Ibuka’nın başarılı hayat hikayesi tabii ki çeşitli ödüller ve başarılar ile dolu. 1960’dan 1994 yılına kadar aldığı çeşitli ödüller mevcut. Ibuka’nın farklı yıllar içinde farklı organizasyonlar aracılığı ile sahip olduğu bu başarılara gelin yakından bakalım.
- 1937 Yılı – Paris Uluslararası Fuarı’nda ‘Dancing Neon’ buluşu ile Mükemmel Buluş Ödülü
- 1960 Yılı – Mavi Kurdele İle Şeref Madalyası, Bunlar Japonya Hükümeti tarafından verilen onur madalyaları olarak bilinmektedir. Değerli işleri olan ve kendi alanında mükemmelliğe ulaşmış kişilere verilmektedir. Mavi kurdeler ise kamu hizmeti ve refahı için katkıda bulunan kişilere verilmektedir.
- 1964 Yılı – Japonya Elektrik Haberleşme Mühendisleri Enstitüsü’nden Seçkin Hizmetler Ödülü
- 1976 Yılı – Tokyo Sophia Üniversitesi Fahri Doktora
- 1978 Yılı – Kutsal Hazine Düzeni Grand Cordon, Kutsal Hazine Düzeni Meji Düzeni olarak kurulan Japon düzenidir. Araştırma alanlarında, ticari endüstrilerde, sağlık, sosyal, eyalet ve yerel yönetim alanlarında seçkin başarılar kazanan kişilere verilmektedir.
- 1979 Yılı – Tokyo Waseda Üniversitesi’nden Fahri Doktora
- 1981 Yılı – Aspen İnsancıl Araştırmalar Enstitüsü’nden Hümanizm ve Teknoloji Ödülü
- 1986 Yılı – Eduard Rhein Vakfı tarafından Eduard Rhein Onur Yüzüğü
- 1986 Yılı – Yükselen Güneş Düzeni Gordon Cordon, Japon kültürünün tanıtımında, kendi alanlarında gelişimlerinde, refahın sağlanmasında ya da çevrenin korunmasında özel başarılar elde eden kişilere verilmektedir.
- 1989 Yılı – Japonya İzci Birliği tarafından Altın Sülün Ödülü, yetişkin liderler için verilen en yüksek ödüldür.
- 1989 Yılı – MEXT ya da Monka-shō tarafından Kültürel Nitelikli Kişi seçildi.
- 1991 Yılı – Illinois Üniversitesi tarafından Başkanlık Ödülü ve Madalyon
- 1989 Yılı – Kültürel Liyakat Kişisi
- 1991 Yılı – Dünya İzci Hareketi Örgütü tarafından Bronz Kurt
- 1992 Yılı – Kültür Nişanı
- 1994 Yılı – ABD Brown Üniversitesi Fahri Doktora
Sony Nedir?
Sony, dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden birisidir. Şirket, Ses ve Görüntü Ekipmanı Endüstrisinde yer almaktadır. Sony Group Öncülü, 1946 yılında kurulmuştur. Kurucu ortakları Masaru Ibuka ve Akio Morita’dır. Şirketin kurulma amacı, teknoloji yoluyla Japon kültürüne katkıda bulunmaktır. Böylece özgürlük ve açık fikirlilik özünü vurgulayan bir ideal şirket olmaktır.
1946 yılında kurulan Sony’nin, 1958 yılına kadar orijinal ismi Tokio Telecommunications Engineering Corporation’dır. Daha sonra Sony ismini alan şirketin ‘Sony’ ismi Latince’de ses anlamına gelen ‘Sonus’ kelimesinden türetilmiştir. Aynı zamanda erkek çocuklarına kullanılan ‘Sonny’ Amerikan adından yola çıkılmıştır. Dolayısıyla şirket telaffuzu kolay olan bir marka ismi ile günümüze kadar gelmiştir.
Günümüzde ise tüketici odaklı ve endüstriyel ekipman geliştirmektedir. Bulunan kategoriler; Oyunlar ve Ağ Hizmetleri (PlayStation), Müzik, Tüketici Elektroniği, Resimler (Filmler ve TV), Görüntüleme ve Algılama Çözümleri, Finansal Hizmetler ve Yeni Girişimler yer alıyor.
1980’ler itibari ile Sony, bir elektronik şirketinin aksine küresel bir eğlence şirketi haline dönüştürmüştür. Bu anlamda başlıca rakipleri arasında Matsushita ve Philips gelmektedir. Global alanda öncü yenilikleri ile öne çıkan Sony’nin ilkleri oldukça dikkat çekiyor.
Bu kapsamda dünyanın İlk CD oynatıcısını, 1982 yılının Ekim ayında tasarlamıştır. Aynı zamanda yine 1996’da bir ilk olan Cyber Shot adını verdikleri dijital fotoğraf makinesi yer almaktadır. Böylelikle görüntüleme pazarına giriş yapmıştır. Peki Sony’nin kuruluş hikayesi nedir? Gelin yakından bakalım.
Sony’nin Kuruluşu
İki kurucu ortak olan Masaru Ibuka ve Akio Morita’nın hikayesi savaş zamanı hizmetine dayanıyor. Tochigi Eyaleti’ndeki hizmetleri sırasında tanışan ikili, Tokyo Telekomünikasyon Araştırma Laboratuvarları’nı kurmuştur. 7 Mayıs 1946 tarihinde kurulan şirketin yeri, genel merkezi bombalanmış bir mağaza dükkanıydı. Akio Morita’nın babası yaklaşık 60 bin dolar yatırım ile ikiliyi destekledi.
20 kişilik bir kadro ile yola çıkan kurucular, ürünleri geliştirirken elektronikleri de tamir etmeye başladılar. Savaş sonrası Japonya’da bir gelir kaynağı mevcut değildi. Bu yüzden şirketin ilk ürünü hüsranla sonuçlandı. Ancak fikirler geliştirmeye devam eden ekip asıl başarıyı 1950’de kaydetti. Böylelikle Sony ülkede ilk kayıt cihazı olan Type-G üretti.
1951’de ABD tarafından icat edilen transistör ile Ibuka’nın ilgisi tüketici elektroniğine yönelmiştir. Ibuka, patenti Bell Labs’da bulunan transistörü Sony ürünlerinde kullanmak üzere çaba göstermiştir. 1954 Western Electric Co.’nun Doğu’daki transistör patentinin ilk lisans sahibi olmuştur.
Bu lisans için ise 25 bin dolar ödeme yapmıştır. Kısa bir çalışmanın ardından şirket transistörlü bir radyo yayını alıcısı üretmiştir. Dolayısıyla Sony askeri hedefler dışında transistörü kullanan ilk şirket konumuna gelmiştir. Böylece transistörün potansiyellerinden haberdar olundu.
Tüketici elektroniği endüstrisi alanında zirve yapan şirket, 1960’larda gençlik kültürünün bir simgesi haline gelmişti. 1959’da şirket, dünyanın ilk transistörlü televizyonunu tasarladı. Böylece hantal tüplü televizyon kullanımı sona erdi. 1961’de Video Teyp ortaya çıktı. 1967’de ise pazar lideri konumuna gelen Sony için ortaya çıkan ürün Trinitron renkli televizyon oldu.
1975’de daha da gelişen teknoloji ile birlikte Betamax Ev Video Sistemi piyasaya sürüldü. Günümüze değin pazarda yer almayı başaran Sony, kurulduğu dönemde bir Japon şirketi için alışılamayan yönleri ile başarılı olmuştur.
Masaru Ibuka Kimdir: Genel Değerlendirme
Bu içeriğimizde Japonya endüstrisine önemli bir katkı sağlayan Sony Corporation’ın kurucu ortağı Masaru Ibuka’nın hikayesine değindik. Batının kopyalığının aksine kendi alanında ve kültüründe öncü yenilikleri ile öne çıkan Sony şirketinden bahsettik. Dünyanın ilk transistörlü tüketici teknolojisini kullanan Sony’nin kuruluş hikayesini inceledik.
Masaku Ibuka, birçok elektronik ve manyetik cihazlarda yenilikçi fikirleri ile öne çıktı. Hatta sektördeki atılımları sayesinde olağanüstü bir liderlik sergiledi. Aynı zamanda Ibuka, Japonya’da saygı gören bir girişimci olarak tanınmıştı. Neredeyse ABD’de Thomas Edison ile karşılaştırılabilir bir ulusal halk kahramanı olarak biliniyordu.
Dolayısıyla çeşitli başarılar ile öne çıkan Ibuka ve Sony’nin hikayesi oldukça dikkat çekici. Öte yandan 2003 ve 2005 yılları arasında Sony Corporation’da başkan olarak yer alan Nobuyuki Idei, Ibuka’nın ölümünden sonra yaptığı bir açıklaması mevcut.
Bu açıklamaya göre Sony’nin felsefesinin merkezinde Masaru Ibuka’nın yer aldığı ifadesine yer veriyor. Ürünlerin kullanıcılara neşe ve eğlence getirmesi gerektiğine olan inancı şirketin misyonuna eklediğini ifade ediyor. Ayrıca Ibuka’nın ürünleri geliştirirken insanların hayatlarını ve kültürlerini nasıl geliştirebileceğine odaklandığını ekliyor.
Peki Japon girişimci Masaku Ibuka hakkında sizler ne düşünüyorsunuz? Sony’nin kuruluş hikayesini nasıl buldunuz? Masaku Ibuka hakkındaki düşüncelerinizi aşağıdaki yorum bölümünden bizler ile paylaşabilirsiniz.
