Kömürü kesmek, rüzgar ve güneş enerjisini devreye sokmak veya dünyayı gaza boğan arabaları azaltmak. Birçok ülke daha yeşil ve temiz bir gelecek elde etmek için yeni kararlar alıyor. Fakat küresel ısınmayı yavaşlatmak için bunlardan daha fazlası gerekiyor. Potansiyeli çok yüksek olan karbon yakalama teknolojisi ihtiyaç duyulan çözüm olabilir.
Karbon yakalama teknolojisi, büyük fabrikalar ve enerji santralleri tarafından üretilen karbondioksitin atmosfere ulaşmasını ve küresel ısınmaya katkıda bulunmasını engelleyebilen farklı teknolojiler zincirini ifade etmekte. Burada ilk adım, fabrika bacalarına, karbondioksit kaçmadan önce onu yakalayacak solvent filtreler takmaktır. Yakalanan gaz sonrasında kullanılabileceği veya depolanabileceği bir yere aktarılabilir. Planlara göre çoğu karbondioksit, iklim krizine etki edemeyeceği şekilde depolanmak üzere yerin alt derinliklerine enjekte edilebilir. Bazıları ise plastik yapmak, sera bitkileri yetiştirmek veya gıda sektöründe kullanılabilir.
Dünya atmosferi şu anda insanlık tarihindeki en yüksek karbondioksit yoğunluğa sahip. Karbon yakalama, iklim değişikliğini tersine çeviremez ancak sera gazlarını azaltmak için çok önemli bir adım olabilir.
İçindekiler
Karbon Sorunu
Aşırı miktarda karbondioksit; gezegenin atmosferini ve okyanuslarını ısıtıyor, buzulları eritiyor, okyanuslardaki asidi arttırıyor ve yükselen deniz seviyelerine katkıda bulunuyor. Rüzgar ve güneş enerjisi teknolojilerindeki son gelişmeler, alternatif enerjiyi fosil yakıtlarla rekabet edecek kadar ucuz hale getirse de tamamen temiz enerjiye geçmek zaman alacak bir şey ve karbon yakalama teknolojisi, artan küresel sıcaklıklarla baş etmek için yardımcı olabilir.
Neden Karbon Yakalama Teknolojisine İhtiyacımız Var?
Uluslararası Enerji Ajansı’nın yaptığı açıklamaya göre, karbon yakalama ve depolama yöntemleri küresel karbondioksit emisyonlarını neredeyse beşte bir oranında azaltabilir. Ayrıca iklim kriziyle mücadele maliyetini de %70 oranında düşürebilir. Karbon yakalama teknolojisinin gerekli olmasının temel nedenlerinden biri; çelik fabrikaları ve çimento üreticileri gibi ağır sanayi sektörlerinin daha temiz bir enerjiyle çalışmaya uyum sağlamasının zor olmasıdır.
Dünya çapındaki birçok tesis şu anda karbon yakalama teknolojisini kullanıyor. Bu tesisler fosil yakıtlı enerji santrallerindeki ağır endüstriyel işlem sonucu ortaya çıkan karbondioksitleri yakalıyor ve yer altına gömüyor. Başlangıçta pahalı olan bu sürecin maliyeti son yıllarda önemli ölçüde azaldı. Karbon yakalama, karbondioksitin iklim üzerindeki etkisini azaltabilen önemli bir stratejidir.
Karbon Yakalama Teknolojisi Konusundaki Zorluklar
Enerjiye olan talep hızla artıyor. Çimento, çelik ve elektrik üretim endüstrilerindeki gibi çeşitli endüstriyel işlemlerde yüksek miktarda fosil yakıt tüketilir. Fosil yakıtların bu kadar büyük ölçekte yanması, karbondioksit ve diğer sera gazlarının atmosfere salınmasına neden olmakta. Paris İklim Değişikliği Anlaşması’na göre mevcut karbondioksitin atmosferden uzaklaştırılması gerekiyor. Büyük ölçekli karbon azalımı için ise, karbon yakalama teknolojisi en iyi çözüm gibi görünmektedir. Fakat bu teknolojinin daha çok kullanılması önünde bazı zorluklar bulunuyor.
Karbon Yakalama Teknolojisi Maliyeti
Avrupa hükümetleri karbon yakalama projelerine ciddi miktarda para harcamaya başladı. Hollanda, Norveç ve Birleşik Krallık’ta başlatılan projelerin 2024 yılına kadar hazır olması bekleniyor. Maliyetler gittikçe düşse de bu teknolojinin anlamlı bir ölçekte gerçekleşmesi için çok fazla para ve desteğe ihtiyaç duyulmaktadır.
Depolanan Karbondioksit
Karbon yakalama teknolojisindeki büyük sorun yakalandıktan sonra karbondioksit ile ne yapılacağıdır. Bazıları yakıt veya plastik için kullanılabilir olsa da birçoğunun yeraltında depolanması, sonradan doğacak bazı sorunlara yol açabilir. Özellikle yaşanma ihtimali olan bir sızıntı o civardaki halk için büyük sorun teşkil edecektir.
Çoğu Ülke Geri Kalmış Durumda
Karbon yakalama teknolojisi aslında onlarca yıldır gündemde olan bir konu. Fakat bu konudaki gelişmeler çok az ve yavaş. Amerika Birleşik Devletleri bu teknolojiyi kullanmakta şu anda lider konumda fakat mevcut projelerinin çoğu, yakaladığı karbondioksiti daha fazla petrol ve gaz çıkarmak için kullanıyor.
İklim değişikliği ile ilgili küresel taahhütler destek sağlasa da çoğu ülke yüksek maliyetleri nedeniyle karbon yakalama teknolojisi konusunda kendini geliştiremiyor. Yine de karbon sıfır hedefi koyan Çin gibi bazı ülkelerin önümüzdeki yıllarda bu teknolojiye daha çok yer vereceği düşünülüyor.
