İnternet Nedir? Nasıl Çalışır?

İnternet, gün içinde saatlerce vakit harcadığımız yer. Oyunlar oynadığımız, arkadaşlarımızla mesajlaştığımız ve hatta şu anda bu yazıyı okuduğunuz yer. Peki bu internet nedir? Nasıl çalışır? Bir yazı veya bir video nasıl sizin ekranınıza yansır? İstediğiniz siteye nasıl rahatlıkla girebilirsiniz?

İnternetin Tarihi

İnternetin tarihini anlatarak başlayalım. İnternetin tarihi soğuk savaş dönemine dayanıyor. İlk oluşturulduğunda internetin amacı orduların hızlıca iletişim kurmasını sağlamaktı. Soğuk savaş döneminde Rusya uzaya yolladığı ilk yapay uydu Sputnik 1 ile Dünya üzerinde istediği bir noktaya kolayca nükleer saldırı yapabilirdi.

Amerika buna cevap olarak bir teknoloji örgütü kurdu ve bu örgüt 1966’da ilk internet olan ARPANET’i geliştirdi. ARPANET birçok bilgisayara bağlandı ve sistem 1969 yılında test edildi. Sistemde bağlı bilgisayarlara yollanacak ilk kelime “login”(“giriş”) idi fakat ilk iki harf girildikten sonra sistem çöktüğü için internet tarihinde ilk girilen bilgi “lo” oldu. İnternet 1989’a kadar durgun bir hal ile giderken Tim Berners-Lee‘nin world wide web’i ile ilk miladını yaşadı.

Artık web siteleri vardı ve insanlar bu sitelere girebiliyordu. Fakat ilerleyen süreçte web sayfalarının artması ile bir sıkıntı daha doğdu. Çok fazla web sayfası vardı ama insanlar bunlara ulaşamıyordu. Kullanıcılar sadece kulaktan kulağa duydukları ya da kendilerine mail yoluyla ulaşan sayfalara girebiliyordu. 1990’da Alan Emtage tarafından ilk arama motoru Archie kuruldu ve internet ikinci miladını gördü. Bunun ardından aynı işlevi gören Veronica ve Jughead arama motorları halka sunuldu. Fakat bu arama motorlarında hala eksiklikler vardı. 1994’te ilk tam metin arama motoru olan WebCrawler piyasaya çıktı. WebCrawler’ın ardından bir çok tam metin arama motoru çıktı fakat o dönem kullanıcılar tarafından en popüler olanı David Filo ve Jerry Yang’ın kurduğu Yahoo! arama motoruydu. 1998 yılına gelindiğinde ise Larry Page ve Sergey Brin’in Google’ı piyasaya sürüldü ve yavaş yavaş piyasanın kralı ünvanını kazandı.

İnternet Nasıl Çalışır ?

Şöyle bir varsayım ile başlayalım. Evinizde arkadaşınız ile birbirinize dosya aktarmak istiyorsunuz ve kolay bir şekilde herhangi bir CAT6 ya da CAT5 kablosu ile bilgisayarlarınızı birbirine bağladınız. Tebrikler şu an bir networkunuz (ağınız) var. Varsayalım komşunuzda kendi ağını oluşturdu ve siz ondan bir dosya almak istiyorsunuz. Bunun için kendi ağınızı onun ağına bağlıyorsunuz ve böylelikle küçük bir interconnected network yani internet oluşturuyorsunuz. Normalde kullandığımız internet de bu şekilde çalışmakta.

İnternete bağlı tüm bilgisayarlar birbirlerine kilometrelerce uzunlukta fiber optik kablolarla bağlı. Youtube’dan bir video izlemek istediğinizde cihazınız Google’ın kilometrelerce uzaklıktaki veri merkezine bağlanır ve ordan paketler halinde videoyu alır. Tabi ki de bunu ikili sayı sistemi yani 1 ve 0’lar aracılığı ile yapar. Aşağıda gösterildiği gibi videonun içindeki kareler 1 ve 0 olarak temsil edilir ve parça parça aktarılır. Burdaki 1 ve 0’ı açık, kapalı olarak da adlandırabiliriz. Eğer fiber optik kablodan ışık geliyorsa 1 gelmiyorsa 0’dır.

IP Adresi Nedir ?

Cihazlarımızın web sitelerinin veri merkezlerine bağlandığını söylemiştik. Peki cihazlarımız bunu nasıl yapıyor? Öncelikle internetteki her cihazın bir İnternet Protokolü adresi yani IP adresi vardır. IP adreslerini evimizin adresi gibi düşünebiliriz. IP adresleriniz internet sağlayıcınız tarafından belirlenir.

Veri merkezindeki sunucuların IP adresi ile birlikte domain name’leri yani alan adları da vardır. Biz günlük yaşamımızda Facebook’a 69.63.176.13 yazıp girmiyoruz. Bunun için internet sağlayıcınızın telefon rehberi işlevini gören bir DNS sunucusu var. DNS sunucusunda domain name’ler isimleri IP address’ler ise numaraları temsil etmekte. Siz bir site ismi yazdığınızda DNS server o sitenin IP adresini bulur ve sizi oraya bağlar. Ardından bahsettiğimiz gibi sunuculardan sistemize parça parça veri akar. Bu küçük parçalar paket olarak isimlendirilir ve her paket içindeki bilgi dışında bazı verileri tutar. Bunlar gönderen cihazın IP adresi, alıcı cihazın IP adresi ve paket sırası.

Eğer mektup yollarken bilgileri doğru girmez iseniz büyük bir karışıklık çıkar, mektubunuz yanlış yere gidebilir. İnternette de paket aktarılırken herhangi bir sorun çıkmaması için HTTP gibi belli protokoller kullanılır. Bunlar verinin paketler halinde bölünmesi, iletim yolunun belirlenmesi ve paket vardığında aynı veri olup olmadığını denetleyen ağ protokollerdir.

Veri merkezlerinden gelen paketler modeminize aktarılır, modeminiz bu gelen ışık titreşimlerini elektrik titreşimine çevirir ve ethernet kablosu aracılığı ile bize aktarır. Mobil veride paketler yine fiber optik kablolarla baz istasyonuna aktarılır ve orada elektro manyetik dalgalara dönüştürülerek telefonumuza aktarılır.

Aslında her gün saatlerce vakit harcadığımız internet yoğun bir şekilde gün boyu çalışmaktadır. Evimizde rahatça internete girelim diye kablolar aracılığıyla her saniyede kilometrelerce uzaktan veri aktarımı yapılmaktadır. İnternet görevini son derece titiz bir şekilde yapmakta. Bize düşen ise interneti doğru kullanmak. Neil Smith’in de dediği gibi:

“Sahip olduğumuz tek umut internet. Onu özgür tutmak için çabalamalıyız.”