Ticaret filolarının yönetimini kolaylaştırmak için, ExxonMobil ve IBM, kuantum algoritmaları geliştiriyor.
Enerji devi ExxonMobil ve IBM, hemen her gün kullandığımız tüketim ürünlerinin okyanuslar arası taşınmasını sağlayan ticaret gemilerinin yönetim problemini çözebilmek için kuantum algoritması tasarlamaya başladı.
Şimdiye kadar yaptıkları çalışmaları gün yüzüne çıkaran bilim insanları, kuantum cihazlar üzerinde modellenen ticaret yolları yardımıyla, ticari filo yönetimini optimize edebilmeyi hedefleyen farklı yöntemleri sundular.
Teknoloji yardımıyla optimizasyon problemleri çözümünden, yeni materyallerin simüle edilmesine kadar çeşitli alanlarda çalışmaya hevesli olduklarını belirten ExxonMobil, 2019 yılında IBM’in kuantum ağına katıldı. Aynı zamanda, bu ağa katılan ilk enerji firması oldu.
Aktarılan bilgiye göre, enerji firması, belirli bir iş gücünü, ticaret gemilerinin kısa sürede ve kısa mesafede yolculuk rotası hesabını yapabilmesini sağlayacak kuantum hesaplamalarına ayırmış. Dünya geneli düşünüldüğünde, bu hesaplamanın boyutu klasik bilgisayarlar için çok büyük.
Dünyadaki ticaretinin yüzde doksanı, her biri 200.000 konteynır taşıyan 50.000 gemiye dayanıyor. Bu gemiler, günlük 14 trilyon dolarlık ticaret ürünleri taşıyor.
Inside IBM Research’ün Medium üzerinden paylaştığı makaleye göre, taşıma yapacak gemi sayısı arttıkça problem ciddi ölçüde genişliyor. Böylelikle konu sıradan bir gezgin satıcı problemi (traveling salesman problem) olmaktan çıkıyor.
IBM Kuantum Algoritmaları Nasıl Geliştiriliyor?
Eksponansiyel yani üstel bir şekilde artan bu tip bir problemin, eski tip bilgisayarlarda ancak basitleştirme ve yaklaşım yoluyla çözülebileceği belirtiliyor. Öte yandan kuantum bilgisayarlar, bu tarz problemlere çok uygun. Kuantum bilgisayarları, qubit adındaki kuantum bitlerinin ikilik durumlarından verimli bir şekilde faydalanabiliyor. Bu da, onların bir çok hesaplamayı tek seferde yapabilmelerine olanak sağlıyor. Klasik bilgisayarların böyle bir özelliği olmadığından, süreç çok uzun sürebiliyor.
Araştırmacılar, karmaşık optimizasyon problemlerinde, kuantum bilgisayarların daha kısa sürede ve daha verimli sonuç verip vermediğini görmek istediklerini belirttiler. Kuantum bilgisayarlardan arkasındaki teori uzun süredir ortada olsa da, kuantum cihazlarıyla gerçek hayata dair çözümlerin nasıl üretilebileceği hala soru işareti uyandırıyor.
Bunu yapabilmek için; IBM ve ExxonMobil ekibi, geçmişte yapılmış ticari rotalar, limanlar üzerinden gidilebilecek rotalar, belirli bir rota üzerindeki limanlar gibi problemlerle alakalı matematiksel ifadeleri üreterek başladı. Bu denklemi oluşturabilmek için, klasik programlamada da sıkça kullanılan QUBO da (quadratic unconstrained binary optimization) kullanılabiliyor.
