Hayalet uçaklar, ilk olarak Amerikalı mühendisler tarafından hava operasyonlarını engelleyen radarların etkisini ortadan kaldırmak için üretildi. Hayalet uçak özelliği uçakların şeklinin değiştirilmesi ve özel maddelerle kaplanarak dalganın tamamen emilmesi sayesinde savaş uçaklarına entegre ediliyor. Bu sayede uçaklar saldırıya geçeceği ya da gözlem yapacağı bölgenin radarlarına hiç görünmeden ya da kuş gibi görünerek bölgenin alarma geçmesini engelliyor.
İçindekiler
Radarlar Hayalet Uçakları Nasıl Göremiyor?
Radarlar insan gözüyle görünemeyen elektromanyetik dalgaları aktif olduğu bölgeye sürekli bir şekilde yayar. Radarın bölgesine giren herhangi bir hava aracına bu elektromanyetik dalgalar çarpar ve geri radar kaynağına döner. Bu sayede radar kurulu olduğu bölgede, herhangi bir hava aracının bölgeye girişini anında tespit eder. Ancak hayalet uçakların yapısı ve üzerindeki boya elektromanyetik dalgaların geri sekmesine ya da tamamen emilip radar kaynağının dalgaları görememesine sebep olur.
Savunma sanayisinde her teknoloji başka bir teknolojiyi ekarte etmek amacıyla geliştirilir. Örneğin, savaş uçakları savaş meydanında tankların üstünlüğünü azaltmak için geliştirildi. Uçaksavarlar savaş uçaklarını ekarte etmek için ve hayalet uçaklar da radarlara yakalanmamak için geliştirildi. Şimdi de hayalet uçakların saptırdığı elektromanyetik dalgaları yakalaması için çok taraflı bir radar sistemi geliştirme projesi var.
Bu proje hayalet uçakların girdiği bölgede radar sisteminden kaçmasını önlemek için tasarlandı. Bölgenin birden çok konumuna yerleştirilen radarlar sayesinde bir radarın gönderdiği elektromanyetik dalgayı başka bir radar yakalayabilecek. Böylece hayalet uçakların konumu çok ufak sapmalarla tespit edilebilecek. Ancak projenin maliyeti çok yüksek olduğu için şimdilik hayata geçebilecek bir proje gibi görünmüyor.
Hayalet Uçak Çeşitleri
Hayalet uçaklar gelen elektromanyetik dalgayı başka yöne yansıtarak radarda iz bırakmayanlar ve elektromanyetik dalgayı tamamen emen uçaklar olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bunlardan ilki “azaltılmış radar kesitli hayalet uçaklar” ve ikincisi de “tam hayalet uçaklar” şeklinde ele alınır. Azaltılmış radar kesitli hayalet uçakların radara yakalanma olasılığı vardır, ancak normal uçaklara göre çok daha düşük bir olasılıkla radara girerler. Tam hayalet uçaklar ise radara hiçbir şekilde yakalanmayan özel uçaklardır.
Yeni Nesilde Hayalet Uçak
5. nesil savaş uçaklarının üretilmesiyle beraber hayalet (Stealth) uçak tasarımı ülkelerin askeri gücünde önemli bir rol oynamaya başladı. Sadece karasal radarlarda değil, havadaki savaş uçaklarının da radarına yakalanmadan hedef uçağı vurabiliyorlar. Çoğu ülke envanterlerine hayalet uçak ekleyerek bulunduğu coğrafyada hava üstünlüğünü ele almak istiyor. Hayalet uçaklar 4. nesil savaş uçaklarına göre inanılmaz bir avantaja sahip oluyorlar ve neredeyse it dalaşı denilen hava-hava operasyonlarında yenilmez oluyorlar.
Amerika, Rusya ve Çin 5. nesil savaş uçaklarına sahip nadir ülkelerden. Amerika’ya ait “F-22 Raptor”, “B-2 Bomber” ve “F-117 Nighthawk” tam hayalet uçaklar. Ancak bu uçakların hiçbiri 5. nesil değil.
F-35 Amerika’nın hayalet uçak özelliğine sahip 5. nesil savaş uçağı olma özelliğine sahip. Ancak bu uçak henüz Amerika Hava Kuvvetleri’nin envanterine girmedi. Yazılımsal kusurları ve gözden kaçan hataları tam olarak çözüldükten sonra kullanıma girecek.
Türkiye’nin Hayalet Uçağı
Türkiye 2011’de F-16’ların git gide eskimesi sebebiyle yeni bir milli muharip uçağın geliştirme çalışmasına başladı. TAI TF-X adı verilen uçak “stealth” özelliğine sahip 5. nesil bir uçak olacak. Dünyanın en büyük savunma sanayi şirketlerinden biri olan İngiltere merkezli BAE Systems Türkiye ile ortak olarak bu uçağın geliştirilmesinde çalışıyor.
Uçağın birebir boyutlarla yapılmış maket prototipi 2019 Paris havacılık fuarında tanıtılmıştı. Uçağın ilk uçuşunu 2026’da yapması, Türk Hava Kuvvetleri’nin hizmetine de 2030’da girmesi planlanıyor. Bu uçakla beraber Türkiye kendi coğrafyasında hava üstünlüğüne sahip ülke olacak.
