Oyun sektörü, sürekli yükselen bir ivmeyle en hızlı büyüyen teknolojik sektörlerden biri haline gelmiştir. Gerek konsol, gerek bilgisayar tarafında yatırımlar ve bütçeler sürekli artmaktadır. Bu da oyuncularda sürekli artan bir beklenti yaratmakta, sektörden daima daha fazlası istenmektedir. Artan oyuncu taleplerini karşılamak ve beklentileri karşılayacak projeler üretmek firmaların önceliği haline gelmiştir. Bu projelerden birisi de FreeSync olarak karşımıza çıkıyor. Zira FreeSync ve benzeri teknolojiler, oyunların artan grafik kalitesine yetemeyen donanımlara yazılımsal çözümler getirmek için oluşturulmuştur. Bu teknolojiyi bilmeyen kişiler, FreeSync nedir diye merak etmektedirler.
FreeSync, ekranın yenileme hızı ile içeriğin kare hızı arasındaki farktan doğan kırılma ve FPS düşüşlerini ortadan kaldırmak için üretilen bir yazılımdır. Oyunculara daha akıcı bir oyun deneyimi sunmayı amaçlamaktadır. AMD tarafından üretilen bu yazılım sayesinde oyuncular, ekran kırılması ve benzeri sorunlar yaşamadan oyunları deneyimlemektedir.
İçindekiler
FreeSync Nedir?
Eğer bir oyuncuysanız, muhtemelen “FreeSync” terimini daha önce duymuşsunuzdur. Zira FreeSync ve G-Sync, oyuncular arasında hayli popüler teknolojilerdir. Oyun dünyasındaki pek çok yenilik gibi, artan oyuncu taleplerini karşılamak için üretilmiştir. Oyunculara daha sorunsuz ve akıcı bir deneyim yaşatmak amaçlanmaktadır. Bu teknolojiyi bilmeyen kişiler, FreeSync nedir diye merak edebilmektedirler. FreeSync, AMD tarafından geliştirilen ve monitörünüzün yenileme hızını grafik kartınızın değeriyle senkronize ederek ekran yırtılmasını ortadan kaldıran bir teknolojidir.
Yırtılma ve takılma, oyuncuların en sık karşılaştığı sorunlar arasındadır. Yırtılma sorunu daha önce sektör tarafından “v-sync” teknolojisi ile çözülmeye çalışılmıştır. Ancak v-sync tamamen başarılı sonuçlar doğurmamıştır. Ekran yırtılmasını önlese de FPS değerlerinde ciddi kayıplara yol açmaktadır. Bu nedenle oyuncular kimi zaman v-sync kullanmaktan kaçınmışlardır. Bu da sektörü ekran yırtılması sorununa daha kalıcı ve etkili bir çözüm bulmaya itmiştir. AMD, FreeSync teknolojisini bu ihtiyaç ve arayıştan geliştirmiştir.
FreeSync Teknolojisi Nasıl Çalışır?
FreeSync bir tür değişken yenileme hızı (VRR) teknolojisidir. Geleneksel monitörler sabit bir yenileme hızına sahiptir, yani grafik kartının yeni bir kare göndermeye hazır olup olmadığına bakılmaksızın her belirli sürede yeni bir kare görüntülemektedirler. Bu durum ekranda iki farklı karenin parçalarının aynı anda gösterilmesine, ekran yırtılmasına yol açarak pürüzlü ve dikkat dağıtıcı bir görüntüye neden olabilmektedir. Ayrıca grafik kartı monitörün yenileme hızına ayak uyduramazsa, sonuç görüntünün kareleri atladığı ve hareketin dalgalı hale geldiği takılmalardır.
Bu sorunlar FreeSync teknolojisinin, ve FreeSync uyumlu monitörlerin üretilmesine önayak olmuştur. Zira özellikle yüksek tempolu oyunlarda ekran yırtılması can sıkıcı olabilmektedir. Bu noktada FreeSync teknolojisinin bu sorunları nasıl giderdiğini merak edebilirsiniz.
FreeSync, monitörün yenileme hızını grafik kartının değeriyle senkronize ederek bu sorunları giderir. Bu, monitörün ekranı yalnızca yeni bir kare görüntülenmeye hazır olduğunda yenileyeceği anlamına gelir. Yani grafik kartı saniyede 60 kare veriyorsa, monitör tam olarak 60 Hz’de yenilenecektir. Grafik kartı çıkışı 50 FPS’ye düşerse, monitör 50 Hz’de yenilemeye ayarlanarak ekran yırtılmasını ve takılmayı ortadan kaldırır.
Takılmaların ve kırılmaların ortadan kaldırılması, daha düşük FPS değerlerinde bile akıcı bir oyun deneyimi yaşamamızı sağlamaktadır. Modern monitörlerin hızı 240 Hz’ye kadar çıkmışken, FreeSync sayesinde 60-144 Hz aralığındaki monitörlerde de akıcılık sağlanmaktadır.
FreeSync Teknolojisinde Ekran Kartı ve Monitör Arasındaki İletişim Nasıl Sağlanır?
Temel olarak grafik kartı ve monitör, herhangi bir anda en iyi yenileme hızını belirlemek için birbirleriyle iletişim kurmaktadırlar. Bu iletişim DisplayPort Adaptive-Sync protokolü veya HDMI Variable Refresh Rate (VRR) teknolojisi aracılığıyla gerçekleşir. Grafik kartı monitöre yeni bir kare gönderdiğinde, karenin ne zaman oluşturulduğunu gösteren bir damga içerir. Monitör daha sonra ekranı ne zaman yenileyeceğini belirlemek için bu zaman damgasını kullanır ve karenin tam olarak doğru anda görüntülenmesini sağlar.
Bu noktada daha basit bir dille açıklama gereği doğmuş olabilir. Kısaca yazılım, ekran kartının monitöre gönderdiği her karenin zamanlanmasını sağlamaktadır. Bu sayede kareler doğru sıraya konmaktadır. Doğru sıraya konan kareler üst üste binmeden gösterilmektedir. Bu sayede kırılma ve takılma sorunlarının önüne geçilmektedir.
FreeSync Teknolojisinin Dezavantajları Nelerdir?
FreeSync teknolojisi hiç şüphesiz devrimci ve innovatif bir teknolojidir. Yıllardır süregelen sorunlara çözüm getirmiş, oyunculara hayli yardımcı olmuştur. Ancak her yeni teknoloji gibi FreeSync’in de bazı dezavantajları mevcuttur. Bundan dolayı FreeSync teknolojisini kullanmayı düşünüyorsanız bu teknolojinin dezavantajlarını da bilmeniz gerekiyor. FreeSync teknolojisinin önemli dezavantajları şu şekildedir:
Piyasada Bulunabilirlik
FreeSync hayli yeni ve modern bir teknolojidir. AMD tarafından geliştirilen bu teknolojiden faydalanmak için FreeSync destekleyen bir monitöre sahip olmak gerekmektedir. Ancak maalesef her monitör FreeSync destekli olarak üretilmemektedir. Yıllar içerisinde bu teknolojiyi destekleyen monitör sayı giderek artsa da, hâlâ piyasada yeterince FreeSync destekli monitör bulunmamaktadır. Bu durum da teknolojiyi destekleyen monitörlerin fiyatlarının yüksek seyretmesine sebep olmaktadır. Oyuncuların monitörlere rahatça erişim sağlayabilmesi için biraz daha beklemesi gerekecek gibi gözükmektedir.
Desteklenen Ekran Yenileme Hızı Aralığının Düşük Olması
AMD tarafından geliştirilen bu teknolojinin en önemli dezavantajlarından birisi, FreeSync’in yalnızca belirli bir yenileme hızı aralığında çalışmasıdır. Bu aralık, kullanılan monitör ve grafik kartı tarafından belirlenir. Örneğin bir monitör 48-144Hz FreeSync aralığına sahip olabilir. Bu durum da FreeSync’in yalnızca bu yenileme hızı aralığında çalışacağı anlamına gelir. Grafik kartı çıkışı bu aralığın dışında kalırsa FreeSync etkin olmaz ve ekranda yırtılma veya takılma meydana gelebilir.
Bir monitör doğal olarak 240 Hz hızı desteklese de FreeSync aralığı aynı limitlere ulaşmamaktadır. Piyasadaki çoğu FreeSync monitör, teknolojiyi 144 Hz limitine kadar desteklemektedir. Bu da yüksek frekans değeri arayan oyuncular için bir engel oluşturmaktadır.
Yalnızca AMD Ekran Kartlarıyla Uyumlu Olması
FreeSync’in yalnızca AMD grafik kartlarıyla uyumlu olduğunu da belirtmek gerekir. NVIDIA grafik kartınız varsa, NVIDIA’nın VRR sürümü olan G-Sync adlı farklı bir teknolojiye bakmanız gerekecektir. Bu uyumluluk sorunu, oyuncuları alabilecekleri ekran kartı ve monitör noktasında limitlemektedir.
FreeSync Teknolojisinin Faydaları Nelerdir?
Yazımızın bir önceki kısmında FreeSync nedir sorusuna cevap vermek amacıyla bu teknolojinin dezavantajlarından bahsettik. Bu teknolojinin dezavantajları kadar tabii ki avantajları da mevcut. Şüphesiz teknolojinin faydaları, limitlerine kıyasla çok daha üstün kalmaktadır. Bu üstünlük sebebiyle oyuncular tarafından kabul görmüş ve kullanılmaya başlamıştır.
Eğer bir oyuncuysanız, FreeSync oyun deneyiminizi önemli ölçüde geliştirebilir. FreeSync, ekran yırtılmasını ve takılmayı ortadan kaldırmaktadır. Böylece bu teknoloji daha akıcı ve daha sürükleyici bir oyun deneyimi yaratmaktadır. Bu teknoloji yazılım tabanlı bir çözüm olduğundan, herhangi bir ek donanım gerektirmez. Bundan dolayı bu da teknolojiyi birçok oyuncu için nispeten uygun fiyatlı bir yükseltme haline getirir. Özetle FreeSync’in faydalarını şu şekilde toparlayabiliriz:
- FreeSync teknolojisi, ekran yırtılmasını ve takılmayı ortadan kaldırmaktadır.
- Daha akıcı bir oyun deneyimi yaşamanızın önünü açmaktadır.
- FreeSync teknolojisini kullanabilmek için herhangi bir ek donanıma gerek yoktur.
- AMD tarafından geliştirilen FreeSync oyunlarda performans artışı için nispeten uygun fiyatlı bir teknolojidir.
FreeSync’e Yeni Bir Soluk: FreeSync 2
Hayli yeni bir teknoloji olmasına rağmen, FreeSync yakın zamanda FreeSync 2 isimli daha yeni bir sürüme geçmiştir. AMD, FreeSync’in FreeSync 2 adı verilen daha yeni sürümünü yakın zamanda tanıtmıştır. FreeSync 2, HDR (yüksek dinamik aralık) desteği ve ve başka birkaç küçük ekleme ile oyun deneyimini daha da geliştirmeyi hedeflemektedir. FreeSync 2 monitörler, belirli kalite standartlarını karşıladıklarından emin olmak için daha sıkı bir sertifikasyon sürecinden geçmektedir ki bu da onları ciddi oyuncular için mükemmel bir seçim haline getirmektedir.
Belirtmek gerekir ki, FreeSync 2’nin en kayda değer yeniliği HDR desteğidir. Eğer HDR destekleyecek kalitede bir ekran kartınız yoksa, FreeSync 2’ye geçiş yapmanız çok gerekli olmayabilir. Zira FreeSync, ikinci neslin sunduğu çoğu şeyi hali hazırda sunar bir konumdadır.
AMD FreeSync ve Nvidia G-Sync Karşılaştırması
G-Sync ve FreeSync, ekran yırtılmasını ve takılmayı ortadan kaldırmak için oyun monitörlerinde kullanılan iki popüler teknolojidir. Her ikisi de aynı amaca hizmet etse de, ikisi arasında bazı kayda değer farklar vardır. G-Sync NVIDIA tarafından geliştirilen bir teknolojiyken FreeSync AMD tarafından geliştirilmiştir. İki teknoloji arasındaki en büyük fark, G-Sync’in yalnızca NVIDIA grafik kartlarıyla, FreeSync’in ise yalnızca AMD grafik kartlarıyla uyumlu olmasıdır. Bu durum NVIDIA grafik kartınız varsa G-Sync teknolojisine sahip bir monitör, AMD grafik kartınız varsa FreeSync teknolojisine sahip bir monitör aramanız gerektiği anlamına gelmektedir.
İkisi arasındaki bir diğer fark da yenileme hızlarını nasıl işledikleri konusunda ortaya çıkmaktadır. G-Sync, yenileme hızını grafik kartının değeriyle senkronize etmek için monitöre takılan bir modül kullanır. Bu, G-Sync’in DisplayPort Adaptive-Sync veya HDMI VRR protokolü ile sınırlı olan FreeSync’e göre daha geniş bir yenileme hızı aralığında çalışabileceği anlamına gelir. Ancak bu modül, G-Sync monitörleri FreeSync monitörlerden daha pahalı hale getirmektedir.
Öte yandan FreeSync, yenileme hızını grafik kartının çıkışıyla senkronize etmek için DisplayPort Adaptive-Sync veya HDMI VRR protokolünü kullanan yazılım tabanlı bir çözümdür. Bu da FreeSync monitörleri, ek donanım gerektirmedikleri için G-Sync monitörlerden daha uygun fiyatlı hale getirmektedir.
Performans açısından hem G-Sync hem de FreeSync ekran yırtılmasını ve takılmayı ortadan kaldırmada etkilidir. Ancak G-Sync, özellikle düşük kare hızlarında akıcı bir oyun deneyimini sürdürmede biraz daha iyi olarak lanse edilmektedir. Bu da çözümü ararken yazılım kaynaklı yaklaşımlar yerine donanımsal bir yaklaşım kullanmasından kaynaklanmaktadır.
Genel olarak, G-Sync veya FreeSync’i seçmeniz büyük ölçüde sahip olduğunuz grafik kartına ve bütçenize bağlıdır. NVIDIA grafik kartınız varsa ve en iyi performans için yüksek bir ücret ödemekten çekinmiyorsanız, G-Sync harika bir seçimdir. AMD grafik kartınız varsa veya biraz tasarruf etmek istiyorsanız FreeSync daha memnun edici bir alternatif olacaktır.
FreeSync Nedir: Genel Değerlendirme
FreeSync, AMD tarafından geliştirilen ekran yırtılmasını ve takılmayı ortadan kaldırmak için monitörünüzün yenileme hızını grafik kartınızın değeriyle senkronize eden bir teknolojidir. Herhangi bir anda en iyi yenileme hızını belirlemek için grafik kartı ve monitör arasında iletişim kurarak çalışan yazılım tabanlı bir çözümdür. Bu teknoloji yalnızca AMD grafik kartlarıyla uyumludur.
Bunun yanı sıra FreeSync, kullanılan monitöre ve grafik kartına bağlı olarak değişen belirli bir yenileme hızı aralığında çalışır. FreeSync teknolojisine sahip bir monitör seçerken grafik kartınızın uyumluluğunu, FreeSync aralığını ve genellikle oynadığınız oyunları göz önünde bulundurduğunuzdan emin olun.
FreeSync 2, oyun deneyimini daha da iyileştirmek için tasarlanmış HDR ve diğer özellikler için destek ekleyen teknolojinin daha yeni bir sürümüdür. Sizler için hazırlamış olduğumuz FreeSync rehberimiz burada sona eriyor. Bu rehberimizde temel olarak FreeSync nedir sorusuna cevap vermeye çalıştık. Hazırlamış olduğumuz rehberimizi inceleyerek FreeSync hakkında merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
