Günlük, kişisel ve profesyonel hayatımızdaki işlerimizin büyük bir kısmında FinTech yer almaktadır. Farkında olmasak bile FinTech, hayatımızın önemli bir parçasını oluşturuyor. Gündelik rutinlerimiz haline gelen birçok para transferi veya ödeme çözümleri gibi birçok işlemde FinTech kullanılmaktadır. Ancak tam olarak ne olduğunu bilmeyen kişiler, FinTech nedir diye merak etmektedir.
FinTech, yeni teknolojik gelişmelerin finans alanındaki ürün ve hizmetlere olan yansımasıdır. Birçok teknoloji sektöründe olduğu gibi FinTech alanı da gelişmekte olan bir platform ve hizmet olduğundan bu kavram bazı kişiler için belirsiz olabilmektedir. Bu yüzden Fintech nedir diye soruyorsanız, bu içeriğimizde sorunuzun cevabını alabileceksiniz.
Geleneksel finans hizmetlerini dijitalleştirmeyi kapsayan bu alan; yazılım, algoritma ve uygulamaları içermektedir. Bankacılık sektöründe FinTech, arka plandaki süreçler ve tüketiciye yönelik çözümler için kullanılmaktadır. Ancak tüm bunların yanı sıra diğer birçok teknoloji destekli işlemler için de FinTech kullanılmaktadır.
Bu içeriğimizde FinTech kavramını yakından inceleyeceğiz. Buna ek olarak FinTech girişimlerinin en aktif olduğu alanlardan bahsedeceğiz. Aynı zamanda Fintech alanındaki Türk girişim örneklerine yer vereceğiz. Şimdi FinTech tam olarak nedir sorusunun yanıtı ile başlayalım.
İçindekiler
FinTech Nedir?
FinTech, ‘finans’ ve ‘teknoloji’ kavramlarının birleşiminden oluşmaktadır. Kavram, finansal hizmetlerin sunumunda girişimler ya da şirketler tarafından geliştirilen modern teknolojileri ifade etmektedir. Otomatikleştirilmiş modern teknolojiler, hızlı ve yenilikçilerdir. Hem işletmelerin hem de tüketicilerin çıkarlarına uygun çeşitli koşullarda hizmet vermektedir. Bu anlamda hızla büyüme gösteren bir endüstriyi kapsamaktadır.
FinTech terimi, e-ticaret gibi iş modellerinin ortaya çıktığı 1990 yıllarında gelişim göstermeye başlamıştır. Yani bu kavram, yeni gelişen bir kavram değildir. Ancak çok hızlı gelişim gösteren bir alandır. Teknoloji her zaman bir noktaya kadar finans dünyasının bir parçası olmuştur. Daha sonrasında bankacılık tamamen dijitalleşmiştir.
En yeni gelişmeler ise makine öğrenimi ve algoritmalar, blockchain(blok zincir teknolojisi), kripto varlıkları ve veri bilimini kullanıyor olmasıdır. Hatta fintech alanındaki sektörlerin düzenleme sorunları için tasarlanmış ‘regtech’ kavramı ile bir alt zinciri söz konusudur.
2008 Küresel Finans Krizinden sonra geleneksel bankacılığa olan güven pek çok kişi için azalmaya başlamıştır. Bu dönüşüm döneminden sonra FinTech şirketlerinin en önemli hedefi, uzun vadeli hizmetler olarak gelişmiştir. Bu sayede FinTech, bankacılık sektörünü daha erişilebilir ve hızlı hale getirmiştir.
Aynı zamanda teknolojik yenilikler, erişimleri etkilemiştir. Bireyler internete erişim sağlayarak farklı finansal hizmetlerden yararlanmak için mobil bankacılık uygulamaları ve Apple Pay gibi dijital cüzdanları kullanmaya başladılar.
Mobil ödemeler gibi gelişmeler, finansmanı yönetme konusunda yenilikler kazandırdılar. Teknolojiye hâkim olan müşteriler, gelişen banka hizmetleri gibi konularda daha zahmetsiz ve güvenilir yolları tercih etmeye başladılar. Bu noktada hem işletmeler hem de müşteriler için bankacılık önemli ölçüde kolayca erişilebilir hale geldi diyebiliriz. Geleneksel bankacılığın aksine FinTech girşimler, değişen talep durumuna göre yeni hizmetleri uygulama konusunda daha hızlı çalışmaktadırlar.
Özetle finansal teknoloji, finansal hizmetlerin sunulması ve kullanılmasını iyileştirmeyi ve otomatik hale getirmeyi amaçlayan bir teknoloji kavramıdır. Bu teknoloji, temel olarak telefonlarda ve bilgisayarlarda kullanılan yazılımları ve algoritma yapılarını kullanmaktadır. Böylece şirketlerin ve tüketicilerin finansal süreçlerini daha iyi yönetmelerine yardımcı olmaktadır.
FinTech Ne İşe Yarar?
Finansal teknoloji, bir yenilik anlayışıdır. İlk ortaya çıktığı dönemlerde bankaların ve şirketlerin bilgisayar teknolojisinin içinde yer alırken şu anda kişisel yaşam alanlarına da hitap eden çok çeşitli teknolojik yenilikleri içermektedir.
Makine öğrenimi ve yapay zeka gibi yeni teknolojiler, finansal karar alışkanlıklarını da ortadan kaldırmaktadır. Hatta müşterilere temel görevlerde yardımcı olabilmek için personel ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır. Bunun için chatbots (sohbet robotları) ve AI arayüzü gibi otomatik müşteri hizmetleri teknolojisi kullanılmaktadır.
Ayrıca FinTech endüstrisi gelişim gösterdikçe siber güvenlikle ilgili endişeler oluşmaya başlamıştır. Şirketlerin ve pazar yerlerinin büyüme göstermesi, güvenlik açıklarını ortaya çıkartmış ve siber suç saldırıları için aktif hedef haline gelmiştir. Bu yüzden FinTech, ödeme geçmişi hakkındaki bilgilere erişim sağlayarak dolandırıcılıkla mücadele için de kullanılmaktadır.
Tüm bunlara ek olarak FinTech, finansal kapsayıcılığı iyileştirmektedir. Dünyanın bazı bölgelerinde aynı kurumsal desteğin zayıf olduğu bölgelerde banka hesabı olmayan bireylerin ihtiyaçlarını karşılamaktadır. FinTech nedir sorusunu yanıtladıktan sonra akla gelen bir diğer soru FinTech inovasyonunun en aktif olduğu alanlar nelerdir olmaktadır. Şimdi FinTech girişimlerinin aktif olduğu sektörlere bakalım.
FinTech Girişimlerinin En Aktif Olduğu Alanlar Nelerdir?
Günümüzde FinTech’in uygulama alanları oldukça çeşitlidir. Bunlar; blockchain teknolojileri, kripto, mobil ödeme teknolojisi, sigortacılık teknolojileri, sohbet botları ile müşteri destek hattı, temassız ödeme sistemi, yapay zeka ve makine öğrenimi gibi hizmetlerdir. O halde FinTech inovasyonunun aktif olduğu alanlara yakından bakalım.
- Alıcı ve satıcı arasındaki sözleşmeleri otomatikleştirmek için bilgisayar programları aracılığıyla yürütülen (Blockchain) akıllı sözleşmeler
- Açık Bankacılık
- DLT (Dağıtılmış Defter Teknolojisi)
- Blockchain, Kripto Para Birimleri ve Dijital Cüzdan
- Bütçe Uygulamaları
- Regtech (Regulatory Technology, finans sektöründeki süreçlerin teknoloji aracılığıyla düzenlenmesidir.)
- Robo danışmanlar (Erişebilirliğin artması için otomatikleştirilmiş algoritmalar kullanılmaktadır.)
- Sigorta Endüstrisi (Insurtech)
- Siber Güvenlik
- Yatırım ve Tasarruf
- Kitle Fonlaması Platformları
- Makine Öğrenimi ve Ticaret
- Ödemeler
- Dezavantajlı ya da düşük gelirli bireylere geleneksel bankalar tarafından verilen yetersiz hizmetler ele alınmaktadır.
Türkiye’de FinTech Girişimler
FinTech nedir sorusunu detaylıca inceledik. Şimdi de Türkiye’de yer alan FinTech girişim sektörlerine yakından bakalım. Yeni düzenlemeler ile birlikte FinTech girişimler için fırsatlar her geçen gün artış göstermektedir. Türkiye’de yer alan FinTech girişimlere baktığımızda, 2021 yılında hazırlanan raporlara göre 520 aktif ve 84 pasif olmak üzere toplam 604 tane girişim bulunmaktadır.
Girişimlerinin alanları ise belli bir dağılım gösteriyor. FinTech alanları incelendiğinde ilk olarak karşımıza Ödeme sistemleri çıkıyor. Ödeme alanında 216 tane şirket yer alırken, devam eden sırada 70 tane bankacılık ve 64 tane ise Blokzinciri ve Kripto varlıklar başı çekmektedir. O halde Türk girişimcilerin kurucusu olduğu bazı FinTech girişimcilik örneklerine yakından bakalım.
Ödeme Çözümleri Sunan FinTech Girişimler
Alneo
Daha hızlı ve kolay bir işlem için yeni nesil bir dijital ödeme uygulaması olan Alneo, POS cihazlarına gerek duyulmadan ödeme işlemlerini almaya yarayan bir mobil uygulamadır. Türkiye’nin ilk yapay zeka destekli girişimlerinden birisi olan Alneo, Albaraka Türk’ün KOBİ ve müşteriler için oluşturduğu bir platformdur.
Bakiyem
Hızlı ve düşük maliyetli ödeme çözümleri sunan Bakiyem, işletmelere online destek sağlamaktadır. Girişim, Türk girişimciler Umut Yalçın, Selin Şahin ve Serkan Şahin tarafından 2017 yılında hayata geçirilmiştir. Girişim, firmaların sektörel ihtiyaçlarına uygun beş ödeme çözümü sağlamaktadır. Bu çözümler: Bakiyem Pos, Bayi Bakiyem, Saha Bakiyem, Sosyal Bakiyem ve Pazar Bakiyem’dir.
Birleşik Ödeme
Türkiye’nin elektronik para kuruluşlarından biri olan Birleşik Ödeme, 2010 yılında kurulduktan sonra ödeme hizmetleri lisansını satın alıp Türkiye’de hizmetine devam etmiştir. Kart saklama altyapısı, kartlı ödeme, 7/24 banka hesabı ve sanal pos ile online çözümler sağlamaktadır. Aynı zamanda fiziksel fatura ve kredi tahsilatı gibi çözümler sunan akılllı ödeme teknolojisi olarak karşımıza çıkmaktadır.
İninal
2012 yılında Türk girişimciler Bülent Tekmen ve Çelik Ören tarafından kurulmuştur. Türkiye’nin ilk yeni nesil ön ödemeli alışveriş kart markası olan İninal, internetten rahatça alışveriş yapma imkanı sunmaktadır. Ön ödemeli kart hizmeti sunan İninal, Türkiye’nin yenilikçi FinTech girişimlerinden biridir.
NakitBasit
2020 yılında Insha Ventures tarafından geliştirilen NakitBasit, nakit ihtiyacını çekebileceğin alternatif noktaları sunan bir FinTech girişimidir. ATM’ye gerek duyulmadan perakende satış noktalarından ya da fatura ödeme merkezlerinden cep telefonları aracılığıyla para çekebileceğiniz bir uygulamadır.
PayTR
Ödeme çözümleri ve sanal pos imkanı sunan PayTR, web sitesini kullanan bireylerin hızlı ve kolay bir şekilde online ödemeler almalarına imkan sağlayan güveli bir hizmettir. 2009 yılında kurulan PayTR, lisanslı bir ödeme girişimdir.
Papara
FinTech alanında faaliyet gösteren Papara, 2016 yılında Ahmed Faruk Karslı ve İlker Diner tarafından kurulmuştur. O yıllarda yetkili lisansını alarak hizmet vermeye başlamıştır. Hesabınızdaki parayı kullanabileceğiniz ön ödemeli alışveriş kartı olarak tanımlanan Papara, dijital bir hesaptır.
Provision
Yerli teknoloji şirketi Provision, temassız ödeme altındaki işlemler için akıllı telefon ya da tabletleri POS terminaline dönüştürmektedir. PIN destekli SoftPOS ürünü, ödemelerin temassız işlem limitine takılmadan hızlı ve güvenli bir şekilde çözüm sağlamaktadır.
Tpayment
Yerli FinTech girişim TPayment, freelancer ve işletmeler için finansal çözümler sağlamaktadır. Mehmet Taş tarafından kurulan TPayment, faturalandırma süreçleri veya uluslararası ödemeler gibi tüm ihtiyaçlarınızı tek bir platform üzerinden gerçekleştirmenize olanak sağlamaktadır.
Sanal Pos ve Pos Çözümleri Sunan FinTech Girişimler
Iyzico
2013 yılında kurulan Iyzico, e-ticaret alanında sanal POS ve yapay zeka destekli ödeme çözümleri sunmaktadır. Basit ve güvenli bir platform olan Iyzico, şirketlerin dijitalleştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Erişilebilir teknolojileri sayesinde internet alışverişlerini hem tüketiciler hem de işletmeler için kolaylaştırmaktadır.
WeePay
Kolay entegrasyon çözümleri ile kredi kartlarına Sanal POS ve taksitli ödeme çözümleri sunan WeePay, dijital ortamlardan ödeme almanıza olanak sağlamaktadır.
Diğer FinTech Girişim Örnekleri
AkıllıBES
Bireysel Emeklilik Sistemlerinde yatırım fonlarının yönetimi için geliştirilen AkıllıBES platformu, Onur Yurtsever ve Abdurrahman Beşinci tarafından kurulmuştur. Akıllı yatırım kararları için akıllı bir algoritma sunmaktadır. (Robo Danışmanlık)
Finartz
FinTech alanında white-label ürünler sunan Finartz, 2016 yılında Bora Gönül, Cihan Demir ve Hüseyin Ergün tarafından kurulmuştur. İnovatif çözümler sunma vizyonuyla kurulan şirket, büyük ölçekli e-ticaret siteleri için ödeme sistemeleri altyapıları veya güvenli doğrulama ya da dijital cüzdan ürün ve hizmetleri geliştirmektedir.
Figopara
Web tabanlı tedarikçi finansman platformu olan Figopara, tedarikçi finansmanına aracılık etmektedir. Vadeli alacaklar için işletmelerin nakite ulaşmasına olanak sağlamaktadır. Böylece daha uzun ömürlü olabilmektedir ve büyüme potansiyeline destek olmaktadır.
Fups
Fups; 7/24 kesitisiz, güvenli, kolay ve ücretsiz finansal işlemleri gerçekleştiren bir platformdur. Yeni bir fintech girişimi olan Fups; para transferleri, e-pin alışverişleri, sanal ödemeler ve uçtan uca bütçe yönetimi gibi birçok işlemde öncü rol oynamaktadır. Aynı zamanda chat özelliği sayesinde konuşma penceresi üzerinden para transfer işlemleri gerçekleştirilebiliyor.
Finfree
Yeni nesil hisse senedi yatırım platformu olan Finfree, Türk girişimciler Adnan Can Türkay, Cem Ünüvar ve Senih Mete Dal tarafından kurulmuştur. Yatırım alanına ait birçok işlemi eğitim, analiz ve portföy takibi gibi ihtiyaçları tek bir platform aracılığıyla sunmaktadır.
Kronnika
Robotik süreç otomasyonu (RPA) olan Kronnika, firmaları IT alanından bağımsız hale getirmektedir. İnsan davranışlarını masaüstünde tekrarlayan bir yazılım robotu olarak hizmet vermektedir.
KimlikBasit
KimlikBasit, kimlik doğrulama süreçlerinin fiziki ortamdan yürütülmesinin önüne geçmektedir. Personeller ve müşterilerin yüz yüze gelerek işlemlerini sağladığı bazı uygulamalarda dijitalleşmeyi sağlamaktadır. Hizmetlerini bankalara ve finans kuruluşlarına sunmaktadır. Böylece bu yenilikçi teknoloji, müşterilere dijital kanallar üzerinden ulaşarak çağrı merkezi temsilcisi ile görüntülü görüşme sağlayacaktır.
KolayBi
Bulut tabanlı ön muhasebe programı ve online banka entegrasyonu olarak geliştirilen KolayBi, fatura takibi, stok yönetimi gibi bazı uygulamaları yapabilmektedir. E-fatura ve arşivleri sistem içerisinde kullanabilmektedir.
Manibux
Harçlığın dijital adı olan Manibux, anne babaların çocuklarına para yönetimi konusunda açtıkları dijital platformdur. Erken yaşlarda finans bilinci kazanmalarına yardımcı olan bir harçlık sistemi uygulamasıdır. Mobil uygulama aracılığıyla ebeveynlere 7/24 güvenli harçlık yollama kolaylığı sağlamaktadır.
PeP
Elektronik para şirketi olan PeP, dijital cüzdan uygulamasıdır. Güvenli bir internet alışveriş ortamı sağlamaktadır. Banka hesaplarına gerek olmadan online para transferleri, ödemeler gibi çeşitli uygulamaları sunan elektronik para hesabıdır.
Paribu
Paribu, 2017 yılında Yasin Oral tarafından kurulmuştur. Türkiye’de en büyük hacme sahip olan kripto varlık uygulamasıdır. Birçok kripto para alım-satım işlemlerine aracılık etmektedir.
FinTech Nedir? Genel Değerlendirme
Özellikle dünya genelinde yaşanan pandemi sürecinden sonra işletmeler, temassız ödemeler ya da diğer teknoloji destekli işlem özellikleri için FinTech alanına yöneldi. Ancak içeriğimizde de ifade ettiğimiz gibi FinTech alanının popüler olması yeni olduğu anlamına gelmemektedir. Bankalar tarafından onlarca yıl önce geliştirilen teknolojiler, tam da bu inovasyonun en ileri noktası olarak alacağımız bir olguydu.
İçeriğimizde FinTech nedir sorusunu yanıtladık. Aynı zamanda Türkiye’de yer alan bazı FinTech girişim örneklerini yakından inceledik. Görüldüğü üzere FinTech, hayatınızın her alanına etki eden rutin bir teknolojidir.
Çevrimiçi günlük bankacılık işlemleri dışında FinTech hizmetleri ile olan etkileşim kişisel bir karar olmaktadır. İşletmeler de mobil teknoloji uygulamalarına eğilim göstermektedirler. Özetle finans alanındaki zorluklar, ileri teknoloji ile birlikte çok geçmişte kalmıştır.
FinTech alanındaki yatırımlar incelendiğinde özellikle 2021 yılı tüm zamanların en çok yatırım yapılan dönemi olmuştur. Bu nedenle alana yapılan yatırımların artış göstermesi FinTech girişimcilik ekosistemi için gelecekte daha rekabetçi bir ortam oluşacağının göstergesi gibi gözüküyor. Böylece dijitalleşen çeşitli sektörlerin uyumlu ve daha iyi hizmetler sunmaları muhtemel hale gelecektir.
