İnternet hayatımızın artık vazgeçilmez konularından birisi. Hatta öyle ki taşınırken bile internet altyapısının nasıl olduğunu sorgulamaya başladık. Telefonlar, bilgisayarlar, tabletler derken artık elektrik süpürgemizden oyun konsolumuza, aydınlatma sisteminden güvenlik kamerasına kadar her şey internete bağlı. Bu bağlamda karşımıza çıkan sorulardan birisi de “fiber internet nedir” oluyor.
Tabii hal böyle olunca iyi bir internet altyapısı arıyoruz. Bu noktada da fiber internet imdadımıza yetişiyor. Peki nedir bu fiber internet? Ve neden daha hızlı çalışıyor? Özelliği ne? Kaç Mbps internet sağlıyor? Hangi firma iyi? Türkiye’de fiber internet altyapısı ne durumda? Aklınıza gelen tüm soruları sizler için cevaplandırdık.
Ülkemize fiber internet 2010’lu yılların başında hizmet vermeye başladı. O dönemlerde bir çok kullanıcı standart ADSL internet kullanıyordu. Fakat fiber internetin hayatımıza girmesi ile artık aradaki farkı net bir şekilde gördük.
Bunun sonucunda da yavaş yavaş fiber internet altyapısı olan firmalarla çalışmaya başladık. Aslına bakarsanız hala altyapı tamamlanmış durumda değil. Bir çok yerde ADSL internet kullanılıyor. Fakat fırsatı olan herkes fiber internete de geçiş yapıyor.
İçindekiler
Fiber İnternet Nedir?
Fiber internet, ADSL internete göre daha hızlı olan, farklı kablo yapısına sahip yüksek hızlı internettir. Bildiğiniz üzere ADSL internet alt altyapıda bakır kablolar kullanılıyor. Fakat fiber internet söz konusu olunca bakır kablolar geçerliliğini yitiriyor.
Bu noktada devreye fiber optik kablolar giriyor. Yapısı standart bakır kablolara göre çok farklı. İçerisinde cam bulunuyor. Bu sayede içinden geçen ışığa rahatça yön verebiliyor.
Bakır kablolar elektriği iletirken fiber optik kablolar ışığı iletiyor. Bu sayede sınırı olmayan bir ileti sistemine sahip. Bir başka deyişle “ışık hızında” iletime sahip. Fakat anlık bant genişliği adı verilen sınırlama yöntemine de sahiptir.
Fiber optik kablolar düşük gecikme hızına sahiptir. Dünya genelinde ortalama 1 Gbps internet hızında veri aktarılırken ülkemizde anlık bant genişliğini üst sınırı 100 Mbps olarak belirlenmiştir. Yani bir bakıma dünya fiber interneti gerçek anlamda kullanırken biz çok küçük bir kısmından faydalanıyoruz. Fakat yine de fiber internet, ADSL internete göre çok daha hızlı bir seçenek.
Veri Aktarımı Nasıl Oluyor?
Aslında yukarıda biraz bundan bahsettik. Fakat detaylandırmak daha iyi olacak. Yukarıda da bahsettiğimiz üzere bakır kablolar verileri elektrik yolu ile aktarıyor. Fiber optik kablolar ise ışık yolu ile aktarıyor.
Bir fiber optik kablo birden fazla veriyi aynı anda taşıyabilme özelliğine sahiptir. Bu arada bir fiber optik kablo 125 mikrometre boyutundadır. Böyle denilince çok bir şey anlaşılmıyor. Bu nedenle şöyle bir örnek verelim size. Bir fiber optik kablo ile bir saç teli neredeyse aynı kalınlığa sahiptir. Yani saç telimiz kalınlığındaki kablolar verileri bize iletebiliyor.
Bu veriler evimizde veya iş yerimizde gördüğümüz binaların girişinde bulunan kutulara kadar gelir. Bu kutulara Optik Ağ Terminali adı verilir. Optik ağ terminaline gelen veriler tekrar elektrik formuna dönüştürülür. Bu sayede cihazlarda verileri algılayabilir ve bize aktarabilir.
Optik ağ terminaline gelen verilen ufak da olsa bir hız kaybına uğrar. Zamanla gelişen teknoloji sayesinde bu durum da ortadan kalkmaya başladı. Artık saf fiber bağlantısı adı verilen sistem sayesinde gelen veriler optik ağ terminali kullanılmadan direkt olarak kullanıcılara aktarılıyor. Bu sayede o ufacık hız kaybı da ortadan kaldırılıyor. Fakat şu an için ülkemizde kullanımda değil.
Sadece Fiber İnternet, Hızı Belirlemiyor
Fiber optik kablolar verileri ışık hızında bizlere ulaştırırken bir engele daha takılıyor. Buna anlık bant genişliği deniyor. Bunu anlık indirme platformları belirliyor.
Örneğin saf fiber bağlantısı ile 1 Gbps internet kullandığımızı düşünelim. Steam’den 10 GB boyutunda bir oyunu indirmemiz bu hız ile 10 saniye sürmeli.
Fakat durum öyle olmuyor. Steam’in sunucuları anlık bant genişliğini 50 Mbps’de sınırlı tutuyor. Yani internet hızımız ne kadar yüksek olursa olsun biz indirme platformunun sunucusu ne kadar limit belirlerse o limitle indirebiliriz.
Fiber Optik Kablonun Avantajları Nedir?
Daha Düşük Maliyete Sahip
Fiber optik kablolar ADSL internette kullanılan bakır kablolara göre daha düşük maliyetlidir. Yani aynı boyda olan fiber optik kablo ile bakır kablo arasında ciddi bir maliyet farkı vardır. Bu anlamda bakıldığı zaman hem kullanıcılar için hem de firmalar için daha avantajlıdır.
Kablo Boyutları Daha Küçük
Fiber optik kablolar bakır kablolara göre daha incedir. Yukarıda da bahsetmiştik, bir fiber optik kablo yaklaşık olarak bir insan saçının kalınlığına eşittir. Topraktan geçen alan olarak baktığımız zaman da daha az yer kaplamaktadır.
Veri Taşıma Hızı Daha Fazla
Bakır kablolar elektrik formunda veri taşır. Fiber optik kablolar ise ışık formunda veri taşır. Bir anlamda ışık hızında veri taşıdığı için fiber optik kablolar daha hızlı veri taşımaktadır. Aynı zamanda sinyal kaybı da bakır kablolara göre daha azdır.
Düşük Güç Kapasitesi ile Çalışıyor
Fiber optik kablolar daha az sinyal kaybına uğradığı için daha düşük güç kapasitesi ile çalışabilirler. Bakır tellerde ise yüksek voltajlı elektrik vericileri kullanmaktadır. Fiber optik kabloların daha az güç tüketimi sağlaması bu noktada hem kullanıcılar için hem de firmalar için bir anlamda enerji tasarrufu demektir.
Yanıcı Değildir
Bakır kabloların içerisinden elektrik akımı geçtiği için yanıcıdır. Fakat fiber optik kabloların içerisinden elektrik geçmediği için yanıcı değildir. Bu anlamda daha güvenlikli olduklarını söyleyebiliriz.
Esnek Kullanım Alanlarına Sahip
Fiber optik kablolar çok esnek yapıdadır. Aynı zamanda ışığı da gönderip alabildiği için birçok alanda aktif olarak kullanılmaktadır. Örneğin, sağlık alanında; endoskopi, laparaskopi; mekanik alanlarda uçak ve uzay teknolojileri gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
Fiber İnternet Faydaları Nedir?
“Fiber internet nedir” sorusunu açıkladıktan sonra sıra geldi fiber internetin avantajlarına. Bakalım fiber internet avantajları nedir?
Daha Hızlı İnternet Kullanabilirsiniz
Ülkemizde ADSL internet hızına göre fiber internet çok daha hızlı bir şekilde hizmet vermektedir. Hatta ülkemizde ADSL internet paketleri ortalama 16 Mbps hız aktarımı ile çalışırken fiber internet 50-100 Mbps arasında bir hıza sahiptir.
Daha Az Kesinti Yaşarsınız
ADSL internetin en büyük sıkıntısı çok fazla kesinti yaşanması. Bunun da en büyük sebeplerinden birisi ise maalesef bakır kabloların kötü niyetli kişiler tarafından satılmak için çalınması. Fiber optik kablolarda bu durum söz konusu değil. Ve internet kesintisi çok daha az olmaktadır.
Telefon Hattına İhtiyacınız Yok
Normal internet kullanımı için bildiğiniz üzere telefon hatları kullanılıyor. Fakat fiber interneti kullanmak için ekstra bir telefon hattı gerekmiyor. Bu da aslında daha uygun bir fatura bedeli olarak size yansıyor.
Çevreye Daha Duyarlı
Fiber internet için kullanılan fiber optik kablolar bakır kablolara göre daha az enerji tükettiği için doğaya da daha duyarlı bir şekilde hizmet sunuyor.
Daha Uzun Ömürlü
Fiber internet için daha uzun ömürlü dememizin sebebi aslında geleceğin teknolojisi olduğu içindir. Çünkü gün geçtikçe daha çok alanda kullanılmakta ve bu teknoloji daha da gelişmektedir.
Türkiye’de Fiber İnternet Ne Durumda?
“Fiber İnternet Nedir? Neden Daha Hızlı Çalışır?” isimli içeriğimizde buraya kadar olan kısımda fiber internetin çalışma prensibinden ve avantajlarından bahsettik. Sıra geldi Türkiye’de fiber internetin durumunu öğrenmeye.
Maalesef ülkemizde hala daha internet altyapısı oldukça sıkıntılı. Hatta fiber internet kullanım oranı da oldukça az. Hatta bu senenin başında bununla ilgili durumlar mecliste dahi konuşulur olmuştu.
2019 yılının verilerine göre Türkiye’de fiber uzunluğu 413 bin kilometre olarak ölçüldü. Bilmeyenler için söyleyelim, ülkemizin yüzölçümü 783 bin 562 kilometrekare. Yani fiber internet için oldukça az bir altyapıya sahibiz.
BTK 2019 yılında il bazında fiber internet altyapı durumunu paylaştı. Yukarıdaki görselden bunu görebilirsiniz. Fakat en büyük dört ilimizin durumuna bakacak olursak şu şekilde:
- İstanbul: Türkiye’nin en fazla nüfus yoğunluğuna sahip olan İstanbul’da 2019 yılının verilerine göre 15.519.267 kişi yaşıyordu. Fiber internet altyapı uzunluğu ise 52.762 kilometre. Yani kişi başına düşen altyapı uzunluğu 3.3 metre.
- Ankara: Ülkemizin başkenti Ankara’da ise aynı yılda 5.639.076 kişi yaşıyordu. Fiber altyapı uzunluğu 25.387 kilometre. Kişi başına düşen fiber altyapı uzunluğu ise 4.5 metre.
- İzmir: Ege’nin en büyük illerinden birisi olan İzmir’de de durum çok farklı değil. 2019 yılında 4.367.251 kişinin yaşadığı şehirde altyapı uzunluğu 19.187 kilometreydi. Yani kişi başı 4.3 metre.
- Bursa: Son olarak Bursa karşımıza çıkıyor. Nüfusun 3.056.120 olduğu şehirde altyapı uzunluğu 10.900 kilometre. Yani kişi başı 3.5 metre.
Bunların haricinde 2019 yılında kişi başına düşen internet altyapısı metre olarak en fazla olan il Tunceli. 1.357 kilometre kablo uzunluğu olan Tunceli’de kişi başına düşen internet at yapısı 16 metre.
Bir de en az olan ilimize bakalım. En az olan ilimiz ise Şanlıurfa. 4.908 kilometre kablo uzunluğu olan Şanlıurfa’da kişi başına düşen internet alt yapısı 2.3 metre.
Yukarıdaki örnekte gördüğünüz üzere kablonun uzunluğunun yanı sıra nüfus yoğunluğu da oldukça önemli bir faktör.
OECD’nin Gerisinde Kalıyoruz
2021 senesinin hemen başında CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel’in yapmış olduğu çalışma bize başka bilgileri de sunuyor. Bu bilgilere göre ülkemizde nüfusa göre sabit geniş bant yaygınlık oranı %19 olarak ölçüldü. Bu oran OECD’de (Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü) ise %31. Yani OECD’nin gerisinde kalıyoruz.
Çalışmada son olarak ülkemizde fiber internet abone sayısının 3.8 milyon olduğunu görüyoruz. Toplamda 15,8 milyon abonenin olduğunu düşünürsek yine oldukça az bir oran ile karşı karşıyayız. Yani %22’lik bir kısım demek oluyor. Bu oran listenin ilk sırasında bulunan Güney Kore’de %82. Onu %79 ile Japonya, ardından %75 ile Litvanya ve %71 ile İsviçre takip ediyor.
Son 4 yıllık gelişim kapasitesine de bakacak olursak listenin başında yine Güney Kore’yi görüyoruz. %74’ten %82’ye çıkarmışlar. Türkiye’de ise artış oranı son 4 yılda %4 olarak gözüküyor.
Son Olarak
Türkiye’de fiber internet kullanıcı sayısının artması için firmaların biraz daha altyapı çalışması yapması gerekiyor. Normal ADSL hatlarının yanı sıra fiber altyapının da sağlanması elbette ki firmaları zor durumda bırakıyor olabilir. Sonuçta yapılacak her hamle bir maddi yeterlilik gerektiriyor.
Fakat biz inanıyoruz ki fiber internet altyapısı ne kadar artarsa kullanıcı sayısı da o derece artacaktır. Bu sayede firmalar hem daha iyi hizmet verebilir hem de daha fazla kazanabilirler. Umarız en kısa zaman içerisinde bu çalışmalar daha da hızlanır ve ülkemizin tamamında fiber internet kullanımı başlar.
