Eğer bir web sayfası sahibi iseniz, sitenizin sıkça ziyaret edilmesini istersiniz. Bu konuda internet kullanıcılarına baktığımızda azımsanmayacak oranda, kabiliyeti kısıtlı bir kitle olduğunu fark edebiliriz. Bu nedenle birkaç adımda sayfanızın herkes tarafından erişilebilir hale getirilmesi hem sizin hem de tüm kullanıcıların yararına olacaktır.
“Web içinde evrenselliği barındırır. Kabiliyet durumuna bakılmaksızın herkesin erişimi temel bir unsurdur. “
— Tim Berners-Lee, W3C Direktörü ve World Wide Web’in mucidi
Yazımızda erişilebilir web hakkında sizleri bilgilendirerek, kişisel sayfanızı nasıl tüm kullanıcılar için standart bir hale getirebileceğinizi aktaracağız.
İçindekiler
Erişilebilir Web Nedir?
Erişilebilir Web kavramı; teknolojinin, web sayfalarının ve de teknolojik araçların, kabiliyeti kısıtlı kullanıcıların da kullanabileceği şekilde tasarlanması demektir.
Kabiliyeti kısıtlı kullanıcılar interneti anlayabilmeli, etkileşime girebilmeli ve de gezinebilmelidir.
Erişilebilir Web belirttiğimiz maluliyetlerin tamamını kapsayacak şekilde tasarlanır. Bunlar:
- İşitsel
- Bilişsel
- Nörolojik
- Fiziksel
- Konuşma
- Görsel
Erişilebilir Web Sayfası Yapmanın 5 Adımı
Yazı İçermeyen İçerikler İçin Alternatif Eklemek
Yazı seçeneği olmayan içeriklerin herkes tarafından anlaşılabilir kılınması gerekir. Resim, gif, ikon, grafik gibi görsel olan ögelerin alternatif anlamı karşılayan metinlerle desteklenmesi gerekir.
Görme kabiliyeti kısıtlı kişilerin kullandığı Ekran Okuyucu programlar yazıları okuyabilmektedir. Fakat henüz resimleri veya resimlerin üzerindeki yazıları okuyamamaktadır. Bu nedenle yazı barındırmayan içeriklere yazı eklemeyi unutmamalısınız.
Multimedya İçin Diğer Alternatifleri Kullanmak
Video veya ses içeriklerini herkes tarafından erişilebilir kılmak için bu adımları uygulayabilirsiniz:
- Ses içeriklerine sahip medyalarda konuşmanın yazı versiyonunu da eklemek.
- Görsel içeriklere sahip medyalarda işitsel açıklamaya yer vermek.
- Ses içeriklerine sahip medyalarda işaret dili tercümesine yer vermek.
Bu adımları uyguladığınız takdirde sunduğunuz içeriğin, herkes tarafından ulaşılabilir olmasını sağlayabilirsiniz.
İçerik Görmek ve Duymak İçin Erişilebilir Olmalı
Sayfanızı ziyaret eden insanların verdiğiniz içeriği tam anlamıyla almalarını istersiniz yoksa istenilen sonuca varmamış olursunuz. Bu istek doğrultusunda ayırt edilebilir ve erişilebilir bir içeriğe sahip olmak adına bu adımları izleyebilirsiniz:
- Varsayılan arka plan ve ön plan renkleri ile yeterli bir kontrast sağlamak.
- Kullanıcıya metni istediği şekilde boyutlandırma imkanı sunmak.
- Bilgi aktarırken sadece renk kullanmamak.
- Kullanıcıların sayfa içerisindeki ses ögelerini durdurup, kapatıp veya ayarlayıp kullanabilmesine elverişli şekilde tasarlamak.
Klavye Erişimi
Birçok insan internet ile etkileşime geçmek için mouse kullanmak yerine, klavye kullanmaktadır. Bu konuda klavyenin mouse’un tüm görevlerini karşılaması gerekmektedir.
Klavye kullanarak gezinmenin en yaygın yolu Tab tuşudur. Bu tuş; bir sayfadaki bağlantılar, düğmeler ve formlar içeren “klavye odağı” olabilecek alanlar arasında atlayacaktır. Bu nedenle, amacınız tüm web içeriğine ve gezinmeye Tab kullanılarak erişilebilmesini sağlamak olmalıdır.
Bunu test etmenin en kolay yolu web sayfanızı mouse olmadan kullanmanız olacak. Eğer bir alanı atladığınızı fark ederseniz, o alana yapacağınız ekleme ile sayfanız klavye erişimi olan bir sayfa olacaktır.
İçerikleriniz Fiziksel Tepkilere Yol Açmamalı
Eğer multimedya içerikleriniz flaş gibi ögeler barındırıyorsa bazı kullanıcılarda nöbet gibi fiziksel tepkilere yol açabilir. Bu konuda ya içeriğinizi düzenlemeli ya da görülebilir bir uyarı ile kullanıcıyı uyarmalısınız.
Kullanıcı mümkünse bu tür içerikleri kapatabilmeli ya da siteyi sıkça ziyaret eden biri ise bir daha ki ziyaretinde göstermeme seçeneği eklemelisiniz.
WCAG (Web İçeriği Erişilebilirlik Kuralları)
Web içeriğinin erişilebilir olmasında tüm ülkelerin standart kurallar izlemesi adına W3C (Dünya Çapında Ağ Birliği) tarafından WCAG oluşturulmuştur. Bu kuruluş interneti düzenli olarak kontrol etmekte ve erişilebilir internet konusunda güncellenen öneriler sunmaktadır.
HTML 4.0 sürümüyle erişebilir olmayı arttırmak adına gelen accesskey özelliğini sitemizden okuyabilirsiniz.
Yazımızı okuduktan sonra web sayfanızın bu standartlara uyup uymadığını merak ettiniz mi? Bu konuyu önceden dikkate alıyor muydunuz? Düşüncelerinizi ve önerilerinizi bizimle paylaşın.
