Bluetooth nedir? Kablosuz teknolojilerinin zirve yaptığı bu dönemde Bluetooth gün geçtikçe vazgeçilmez bir yapı haline gelmektedir. Bilgisayar, telefon ya da televizyon kullanırken işlerimizi kolaylaştıran Bluetooth’un ne olduğunu pek çok kişi bilmemektedir. Bu nedenle Bluetooth ne demek sorusunu yanıtlayacak bir içerik hazırlamaya karar verdik.
Eskiden bir ses, dosya ya da görüntü aktarmak için kablolardan faydalanmak zorundaydık. Ancak teknolojinin gelişmesi bu “engeli” ortadan kaldırmamıza yardımcı oldu. Artık ses aktarmak ya da dosya paylaşmak için kablosuz hizmetlere de başvurabiliyoruz.
Bu kablosuz teknolojilerin en önemlilerinden biri ise şüphesiz Bluetooth oluyor. Bu içeriğimizde Bluetooth nedir sorusuna ek olarak ne işe yarar gibi önemli bir sorunun da cevabını sizler ile paylaştık. Ayrıca geçmişten günümüze Bluetooth sürümlerini ve bu standart hakkındaki sıkça sorulan soruları da yanıtladık. Şimdi lafı uzatmadan Bluetooth nedir sorusunun yanıtıyla içeriğimize başlayalım.
İçindekiler
Bluetooth Nedir?
Bluetooth, kısa mesafelerde bulunan cihazlar arasında kablo kullanmadan veri aktarımı yapmak için tasarlanmış bir kablosuz teknoloji standardıdır. Verileri aktarmak için kullandığı yöntem ise radyo frekanslarıdır. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi bu frekansları çok uzağa göndermez. Bu yönüyle diğer radyo frekanslarından ayrılır.
Günümüzde Bluetooth teknolojisinin maksimum 10 metre yakındaki cihazlar ile bağlantı kurduğu belirtilmektedir. Tabii ki bu duruma etki eden farklı faktörler de bulunmaktadır. Kablosuz ağ teknolojisinde olduğu gibi Bluetooth frekansları da kapı, duvar ve benzeri engellere takılmaktadır. Bu unsurların varlığı frekansları baltalayabilir.
1999 yılında ilk olarak bir cihazda ortaya çıkan Bluetooth teknolojisinin RS-232 kablolarının yerine geçmek için tasarlandığı belirtilmiştir. Ancak bu teknolojinin ilk olarak Ericsson Mobile CTO’su Nils Rydbeck tarafından 1989 yılında başlatıldığı belirtilmektedir. 1998 yılında ise Bluetooth SIG isimli beş üyeden oluşan kuruluş ortaya çıkmıştır. Bu üyeler ise Ericsson, Intel, Nokia, Toshiba ve IBM olarak belirtilmektedir.
1999 yılında gerçekleşen COMDEX etkinliğinde ödül kazanan Bluetooth destekli ilk cihazın bir kablosuz mobil kulaklık olduğu ifade edilmektedir. Bluetooth teknolojisinden faydalanan ilk telefon ise Ericsson T39 modeli olarak bilinmektedir. Bu telefonun çıkış tarihi ise 2001 yılında gerçekleşmiştir. Aynı yıl IBM tarafından geliştirilen bir ThinkPad A30 da Bluetooth destekli ilk bilgisayar olarak bilinmektedir.
Bluetooth, 2.4 GHz frekansında çalışan lisanssız bir kablosuz bağlantı standardıdır. Ayrıca genel kullanımı 10 metre ya da altında olsa da 100-400 metreye kadar çıkabilen Bluetooth bağlantıları olduğu da ifade edilmektedir. Bluetooth SIG kuruluşunun günümüzde 35.000’in üstünde üyesi olduğu belirtilmektedir.
Bir cihaza Bluetooth eklemek için Bluetooth SIG standartlarına uygunluğu da test edilmektedir. 2021 yılında 4.7 milyar Bluetooth destekli cihazın satıldığı bilinmektedir. Bu da günümüzde Bluetooth teknolojisinin ne kadar önemli olduğunun bir işaretidir.
Bluetooth Ne İşe Yarar?
Bluetooth’un kullanım alanları aslında oldukça fazladır. Gündelik yaşamdan profesyonel iş hayatına birçok alanda Bluetooth teknolojisinden faydalanılmaktadır. Bluetooth’un ana görevi daha önce de belirttiğimiz gibi kablosuz veri aktarımı sağlamaktır. Bu nedenle kablosuz aktarım yapılan pek çok alanda Bluetooth bağlantısını görmek mümkündür.
En popüler kullanım alanı şüphesiz mobil cihazlardır. Bir telefonun kablosuz kulaklık ya da hoparlör ile bağlantı kurmasını sağlayan standart Bluetooth’tur. Böylece herhangi bir kablo kullanmadan ses aktarımı mümkün hale gelmektedir. Ayrıca aktarıma ek olarak ses kontrolünü de Bluetooth aracılığıyla yapmak mümkündür.
Yalnızca ses değil farklı veri aktarımları için de Bluetooth kullanılmaktadır. Bu veriler bir dosya, fotoğraf ya da video olabilir. Yalnızca Bluetooth destekli iki cihazın kullanılması yeterlidir. Örneğin bir telefondan başka bir telefona dosya aktarımı mümkündür. Buna ek olarak bilgisayar ile telefon arasında da aktarım yapılabilmektedir.
Bluetooth teknolojisinin gelişmesiyle yalnızca bilgisayar, telefon ya da kulaklık gibi cihazlar Bluetooth kullanmamaktadır. Günümüzde yazıcılar, televizyonlar hatta buzdolabı ya da klima gibi ürünlerde bile Bluetooth görmek mümkündür. Ayrıca arabaların multimedya sistemlerinde de Bluetooth desteği görmek mümkündür. Bununla birlikte Apple CarPlay ya da Android Auto gibi yazılımlar da Bluetooth desteğinden faydalanır.
Biraz daha ayrıntılı açıklama gerekirse Bluetooth, bir cihaz ile bağlı olduğu diğer cihazları kontrol etmeyi sağlar. Bunun yanında veri aktarımı konusunda da Bluetooth’un görev alması mümkündür. Oyun kolları ya da fare gibi cihazların bilgisayara bağlanması da Bluetooth ile gerçekleşebilir.
Kısıtlı bir alanda veri paylaşımı gerektiren birçok işlem için Bluetooth tercih edilmektedir. Buna ek olarak gerçek zamanlı konum takibi de Bluetooth ile sağlanabilir. Ayrıca güvenlik uygulamaları için de Bluetooth desteği kullanmak bir seçenektir. Kısaca bu kablosuz bağlantı standardı müzikten güvenliğe her alanda kullanıcıya hizmet etmektedir.
Üstelik son kullanıcıya ek olarak endüstriyel alanda da Bluetooth kullanımı görmek mümkündür. Tek bir merkezden çoklu cihaz kontrolü, Ethernet ağları için köprü işlevi görme ve daha önce bahsettiğimiz veri aktarımı endüstriyel olarak Bluetooth’un kullanım alanlarında yalnızca bazılarıdır.
Bluetooth Sürümleri
Bluetooth teknolojisi tabii ki zaman içerisinde farklı sürümleri ile kullanıcıların karşısına çıktı. 1998 yılında 1.0 sürümü ile tanıtılan bu teknoloji zaman içerisinde birçok özelliğe kavuştu. 1.0 sürümünde henüz birlikte çalışan ürünler mevcut değildi. Ayrıca bu sürümde gizlilik konusunda da bazı eksiklikler mevcuttu.
1.1 sürümüyle birlikte pek çok hatanın giderildiği belirtiliyor. Ayrıca güvenlik konusunda da önemli gelişmelerin başladığını görmek mümkün. Bluetooth 1.2 sürümünde ise daha hızlı bağlantı ve cihaz bulma gibi unsurlar desteklendi. Ayrıca aktarım hızının ve kalitesinin de arttığını söylemek mümkün.
Bluetooth 2.0 sürümünde ise veri hızının çok daha yükseldiği görülüyor. EDR ismi verilen yeni bir özellik ile bunu sağladığı da biliniyor. Aynı durum 2.1 sürümünde de karşımıza çıkıyor. 2007 yılında piyasaya çıkan Bluetooth 2.1 ise daha güvenli bir deneyim için özelliklere sahip.
2009 yılında ise Bluetooth 3.0 sürümü kullanıcıların karşısına çıkıyor. Bu sürümle birlikte 24 Mbps hıza ulaşmanın mümkün olduğu belirtiliyor. Buna ek olarak güç kullanımı konusunda da bazı geliştirmelerin bu sürümde çıktığı ifade ediliyor.
Tarihler 2010 gösterdiğinde ise Bluetooth 3.0 sürümü piyasaya çıktı. Üç farklı protokol ile piyasaya çıkan Bluetooth 4.0; yüksek hız, düşük enerji ve standart sürüm ile dikkat çekmişti. Yüksek hızlı Bluetooth protokolünün Wi-Fi temelli olduğu da belirtiliyor. Bluetooth 4.1 2013, Bluetooth 4.2 ise 2014 yılında kullanıcıları karşıladı. Bu sürümlerin ise donanım yerine yazılım güncellemesi olduğu belirtiliyor.
Güncel Bluetooth Sürümü
Yakın zamandaki en büyük güncelleme olan Bluetooth 5.0 ise 2016 yılının sonunda ortaya çıkıt. Çoğunlukla IoT teknolojisine odaklanan bu sürümü tanıtan şirket ise Sony oldu. Xperia XZ Premium, Galaxy S8, iPhone 8, iPhone 8 Plus ve iPhone X cihazları bu desteğe sahip olan ilk telefonlar oldu. Buna ek olarak Apple’ın HomePod ürünü de Bluetooth 5.0 destekli bir cihaz olarak karşımıza çıktı.
Düşük güç modundaki hızın artması ve mesafenin çoğalması bu sürümün öne çıkan özelliklerinden. Özellikle IoT ürünleri için can alıcı bu gelişmeyi 2019 yılında çıkan 5.1 sürümü izledi. Bu sürümde ise konum bulma, güvenlik ve aktarım konusunda bazı geliştirmeler yapıldı.
2019 yılının son gününde Bluetooth 5.2 sürümü de piyasaya çıktı. LE Audio özelliği düşük enerji ile ses aktarımını mümkün hale getirdi. Ayrıca bu sürümde çoğunlukla BLE özelliklerine odaklanıldığı belirtiliyor. 2021 yılında ise Bluetooth 5.3 sürümü ortaya çıktı. Bu sürümde ise bağlantı ve güvenlik konusunda bazı geliştirmelerin var olduğu belirtiliyor.
Bluetooth Güvenli mi?
Kullanıcıların akıllarına takılan bir başka soru ise Bluetooth güvenli mi oluyor. Bluetooth teknolojisinin dikkatli kullanıldığında güvenli olduğunu söylemek mümkün. Çünkü Bluetooth bağlantıları genellikle şifreli bir şekilde gerçekleşiyor ve çevredeki diğer cihazların müdahale etmesine olanak sağlamıyor.
Buna ek olarak Bluetooth bağlantılarının her iki cihazın da iznini alarak gerçekleştiğini daha önce görmüşsünüzdür. Örneğin telefonunuzdan arkadaşınızın telefonuna bir dosya göndermeye çalışırsanız öncelikle cihazların eşlenmesi yani “pairing” denen süreç devreye girecektir. Her iki cihazda da bir kod ortaya çıkacak ve bunun doğrulanması istenecektir.
Bu süreç cihazların korunmasını sağlamaktadır. Eşleşen cihazlar aynı frekans üzerinden birbiriyle dosya paylaşır. Üstelik eşleştiklerinde iletişim halinde kalarak birlikte farklı frekanslara da geçebilirler. Böylece cihazlara dışarıdan erişim sağlamak çok daha zor bir hal alır.
Tüm bunların haricinde Bluetooth bağlantılarını sınırlandırma seçeneği de kullanıcılara sunulmaktadır. Böylece güvenilen cihaz ile bağlantı sınırını kullanıcı ayarlayabilmektedir. Cihazın bağlantı sırasında gerçekleştirebileceği eylemleri de kontrol etmek mümkündür.
Tabii ki kablosuz bir bağlantı söz konusu olduğunda riskler her zaman mümkündür. Kötü niyetli kişiler Bluetooth üzerinden zararlı yazılımları cihazınıza yollayabilir. Bunun önüne geçmek için bilinçli bir kullanıcı olmak yeterlidir. Güvenli bir Bluetooth kullanımı için birkaç önemli püf nokta söylemek mümkündür:
- Tanımadığınız cihazlar ile Bluetooth bağlantısı kurmayın, cihazlarınızı eşlemeyin,
- Kalabalık alanlarda Bluetooth bağlantısı kullanmayı ikinci plana atın,
- Kullanmadığınız zamanlarda Bluetooth bağlantısını kapatarak tüm bu sorunları kökten çözebilirsiniz.
- Eğer Bluetooth kulaklıkların zararlı olup olmadığını merak ediyorsanız da sizler için hazırladığımız içeriğe göz atabilirsiniz.
Bluetooth Nedir: Sıkça Sorulan Sorular
Tüm bunların ardından Bluetooth teknolojisi ile ilgili sıkça sorulan sorulara da göz atmakta fayda var. Eğer sorunuz burada yer almıyorsa aşağıdaki yorumlar bölümünden bizimle paylaşabilirsiniz.
Bluetooth teknolojisinden faydalanmak için Bluetooth destekli cihazlara ihtiyacınız vardır. İki adet Bluetooth destekli cihazı Bluetooth ayarları bölümünden birbiriyle eşlemeniz gerekmektedir. Daha sonrasında ses, dosya ya da dilediğiniz veri aktarımını Bluetooth ile gerçekleştirebilirsiniz.
Bluetooth kısa mesafede bulunan cihazlar arasında veri aktarımı yapmaya olanak tanıyan bir kablosuz bağlantı standardıdır. Günümüzde mobil telefonlar, bilgisayarlar, televizyonlar, tabletler, hoparlörler, kulaklıklar, arabalar ve hatta beyaz eşya aletleri dahil olmak üzere pek çok cihazda Bluetooth bulunmaktadır.
Cep telefonunda Bluetooth teknolojisi ses, fotoğraf, video ya da dosya aktarımı için kullanılabilir. Örneğin, kablosuz bir hoparlöre ya da kulaklığa Bluetooth ile bağlanmak mümkündür. Buna ek olarak farklı bir telefona, tablete ya da bilgisayara dosya aktarımında Bluetooth kullanılabilir. Ayrıca telefona bağlanacak bir cihaz için de Bluetooth kullanmak bir seçenektir.
Bluetooth özelliğinin kapalı olması halinde Bluetooth bağlantısı yapmak mümkün değildir. Böyle bir durumda Bluetooth ile bağlandığınız cihazlara (örn. kablosuz kulaklık ya da hoparlöre) bağlanamayabilirsiniz. Ancak kullanmadığınız zamanlarda Bluetooth’u kapatmak pil ömrünüzü bir nebze de olsa uzatacaktır.
Öncelikle Bluetooth özelliğinin çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için farklı bir cihaza bağlanmayı deneyebilirsiniz. Eğer sadece kulaklığa bağlanamıyorsa desteklenen Bluetooth sürümlerinin uyumlu olup olmadığına göz atın. Buna ek olarak farklı bir cihazla Bluetooth kulaklığa da bağlanmayı deneyebilirsiniz. Bluetooth modunun açık olmasına rağmen kulaklığa hiçbir cihaz ile bağlanamıyorsanız servise götürebilirsiniz.
Eğer tüm bu yöntemler işe yaramadıysa ve hiçbir cihaza bağlanmıyorsanız ayarları sıfırlayarak tekrar deneyebilirsiniz. Bunun için önce verilerinizi yedeklemeniz gerekmektedir. Aksi takdirde tüm dosyalarınızı kaybedebilirsiniz. Eğer sıfırlama işlemiyle de sorununuz çözülmediyse cihazınızın Bluetooth donanımı bozulmuş olabilir. Cihazınızı servise götürerek sorunu çözebilirsiniz.
Bluetooth Nedir: Genel Değerlendirme
Bu içeriğimizde sizler için Bluetooth nedir sorusunun yanıtını detaylı bir şekilde açıklamaya çalıştık. Ayrıca Bluetooth ne işe yarar ve geçmişten günümüze nasıl gelişmiştir gibi soruları da yanıtladık. İçeriğimizle ilgili görüşlerinizi aşağıda yer alan yorumlar bölümünden bizimle paylaşmayı unutmayın. Ayrıca Bluetooth kulaklık ya da hoparlör önerilerimize de göz atabilirsiniz!
