Bitcoin ve kripto paralar son dönemlerde baş döndüren piyasa hareketlerine sahip. Yazımızı okumadan önce, kripto paraların ne olduğunu anlamaya çalışalım. Sonra da gelişmeleri inceleyelim.
İçindekiler
Bitcoin ve Genel Adıyla Kripto Paralar Nedir?
Herhangi bir merkez bankası tarafından basılmayan, üretilmeyen ve bu nedenle de herhangi bir düzenleyici kuruluşa ya da ülkeye bağlı olmayan para birimlerine kripto para denmektedir. Dijital ortamda üretilip dağıtılan kripto paralar, fiziki olarak dolaşımda değildir. Yani, elimizle tutup cüzdanımıza koyabileceğimiz bir formda değildirler. Kripto paralarla ilgili yazımızı okuyup daha ayrıntılı bilgiye sahip olabilirsiniz.
Günümüzde dünya çapında kullanımı olan bu paraların tarihçesi 15 yıldan eski bir süreye dayanmaktadır. İlk kripto para ya da dijital para denemeleri, devletler ve düzenleyici kurumlar tarafından engellenmiştir. Sonuçta, devlet gücünün çıkış noktalarından birinin para basma görevi ve yetkisi olduğunu unutmamak gerekir. Ayrıca, insanlar bilinmeyenden korkar. Kripto paraların ne amaçla ve ne şekilde kullanılacağını bilmemek, devletleri ve insanları korkutmuş olabilir.
2007 yılında ise Satoshi Nakamoto takma adını kullanan bir kişi ya da grup tarafından Bitcoin tasarlanmıştır. Aynı yıl, kod yapısı oluşturulmaya başlanmış ve 2009 yılının başında lansmanı yapılmıştır. Takma ad diye ifade ediyoruz çünkü bu adı kimin kullandığı belirsiz. Bu belirsizlik sayesinde devletler veya düzenleyici kuruluşlar tarafından engellenememiş ve günümüze kadar gelmiştir. Bu gizlilik sayesinde başarıyı yakalayabilen ilk kripto para Bitcoin’dir.
Bitcoin.org adresinde geliştiriciler tarafından bu para biriminin çalışma modeli hakkında tüm bilgiler paylaşılmaktadır.
Kripto paraların geçmişinden bahsetmişken, en popüler kripto para olan Bitcoin hangi tarihte ne kadar değere sahipti, bir hatırlayalım.
- 2010 yılında Bitcoin ile ilk perakende alışveriş yapılarak pizza alınmıştır. Bedel olarak 10.000 Bitcoin ödenmiştir.
- 2014 yılında 1 Bitcoin yaklaşık 4 USD seviyesinde idi.
- 2017 yılı başlarında 1.000 USD seviyesine ulaştı. 2017 yılı sonunda ise 13.000 USD üzerindeydi. Ardından 2020 yılına kadar dikkat çekici bir hareket yaşamadı.
- COVID-19 pandemisinin 2020 yılındaki ekonomik etkilerinin ardından aşı haberleri gelmeye başlayınca kripto paralar ve tabii ki Bitcoin yeniden çıkış trendini yakaladı.
- 2020 yılının başında 13.000 USD seviyelerinde işlem gören Bitcoin, 2020 yılı sonunda 28.000 USD seviyesindeydi.
- 2021 yılı başında 33.000 USD olan Bitcoin, bu yazının hazırlandığı günlerde 50.000 USD seviyesini gördü…
Şimdi bakalım, günümüz dünyasında kripto paralara neler oluyor? Son aylarda neden inanılmaz artışlar gerçekleşiyor? Bu artışların temel nedeni nedir?
Elon Musk’ın Kripto Paralar Üzerine Spekülatif Hamleleri
Her şeyden önce belirtmek isteriz ki, ekonomi piyasaları yaşayan bir organizma gibidir. Belirsizlik varsa riskten kaçıp somut şeylere yönelir. Belirsizlik azalırsa piyasaların risk iştahı artar.
Pandemi başladığında altın ve gümüş gibi metallerin değerlerinin artmasının nedeni bu. Piyasalar somut şeylere yöneldi. Yani fiziken ellerine alabilecekleri değerli madenleri tercih ettiler.
Aşı haberleriyle birlikte belirsizlik azalınca da ellerindeki değerli madenleri farklı yatırım araçlarına yönelttiler. Arz talep dengesi nedeniyle talebi azalanın fiyatı düşerken, talebi artan yatırım aracının da fiyatı yükselmeye başladı. Peki bundan sonra ne oldu?
Tesla, SpaceX ve Starlink şirketlerinin sahibi Elon Musk kısa bir süre önce Dogecoin ile ilgili tweetler attı. Bu hamle, başta Dogecoin olmak üzere, genel anlamda kripto para piyasasını yukarı ivmeli hareketlendirdi. Bu süreçte Dogecoin’in %300 yükselmesine de neden oldu.
Musk’ın kısa süre önce Twitter üzerinden bir finans uzmanıyla sohbeti dikkat çekmişti. Tesla‘nın bilançosunu Bitcoin olarak tutmanın hukuki ve vergisel anlamda mümkün olup olmadığı üzerine gerçekleşen bu sohbet, finans piyasalarını heyecanlandırmıştı. İlaveten, Clubhouse‘daki bir sohbette “Partiye geç kaldığını, Bitcoin’i 8 yıl önce alması gerektiğini” söyleyen Musk, ardından Twitter hesabında Bitcoin emojisi ve etiketi paylaşmasıyla birlikte bu para biriminde yaklaşık %10 yükselişe neden olmuştu.
Her şey bir yana, bu kadar spekülasyona Amerikan SPK’sinin neden müdahale etmediği de kafaları karıştıran bir başka soru olarak hafızalarda yer etti.
Tesla’nın Bitcoin Yatırımı
Tesla, 8 Şubat 2021 tarihinde, 1,5 milyar Amerikan Doları tutarında Bitcoin aldığı haberini piyasalarla paylaştı. Tahmin edebileceğiniz üzere bu haberin ardından Bitcoin fiyatında yeni bir yükseliş gerçekleşti. Bu yükselişe sadece Tesla yatırımı neden olmadı. Tesla yatırımından etkilenen kişi ve fonların kendi varlıklarını Bitcoin’e yöneltmesinin de etkisi büyük oldu.
Mastercard ve Kripto Para Dünyası
Şimdi de kripto para birimlerine Mastercard tarafından bakalım.
Şirketin web sitesinde, basın bildirilerinin paylaşıldığı bölümde, Raj Dhamodharan bir yazı kaleme aldı. Bu kişi, Mastercard’ın “Dijital Varlık, BlockChain Ürünleri ve Ortaklıkları” bölümünün başkan yardımcısı.
Yazısında belirttiği kadarıyla, 2021 yılı içerisinde Mastercard, bazı kripto para birimlerini kendi ağında desteklemeye başlayacak. Bu şekilde tüketicilerin farklı ödeme yöntemlerine erişimini sağlamaya çalıştıkları ifade ediliyor.
Net olarak hangi kripto paraların destekleneceği açıklanmıyor. Ancak tüketici güvenliği, gizlilik, yerel yasalara uyuma önem verilecek. Ayrıca, tüketiciler tarafından bir ödeme yöntemi olarak talep edilebilmesi de gerekli. Sadece bu ifadeler bile, Bitcoin’in, Mastercard sisteminde kesinlikle yer alacağının habercisi.
Bir Hamle de ApplePay’den
Tesla ve Mastercard açıklamalarından sonra bir açıklama da ApplePay’den geldi. ApplePay de artık, bazı kripto paralarla ödeme kabul edeceğini açıkladı. Ödeme yöntemleri için aracılık yapan kurumlardan diyebileceğimiz BitPay ile anlaşma sağlayan Apple, ürün ve hizmet ödemelerinde kullanıcılarına kripto para ödeme seçeneği de sunacak.
Kripto Para ile Ödeme Kabul Eden Küresel Şirketler
Bu listeyi aşağılara uzatacak daha birçok firma olmasına rağmen en bilinen 4 tanesini eklemek istedik.
- Microsoft, Xbox oyunları ve bazı Windows uygulamalarının satışında
- Dell
- Paypal
- Time Dergisi
Geç mi Kaldık?
7 veya 8 yıl önce 1.000 Bitcoin almış olduğunuzu düşünün. Bunun günümüzdeki değeri yaklaşık 50.000.000 USD.
Kripto para piyasalarındaki bunca hareket bir çoğumuzun risk iştahını açtı ama aklımızda hep aynı soru. Kripto para yatırımına geç mi kaldık? Yoksa Elon Musk gibi ses getiren bir giriş mi yapmalıyız? Tabii ki, daha küçük çaplı bir sesten bahsediyoruz. Belki de sadece kendimizin duyabileceği bir ses…
Siz de kripto paralarla ilgili görüşlerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.
