Bilgisayar kullanıcıları, BIOS kavramıyla sıklıkla karşılaşıyorlar. Bilgisayarlar için oldukça önemli olan BIOS, bilgisayar performansı için önemlidir. Bundan dolayı anakart üreticileri, BIOS performansını koruyabilmek için BIOS güncellemeleri geliştiriyorlar. Teknoloji kullanıcıları da bu noktada BIOS güncelleme işlemi nasıl yapılır diye merak ediyorlar.
BIOS güncelleme işlemi, çoğu bilgisayar kullanıcısının çekindiği bir işlemdir. Çünkü BIOS güncellemesi sırasında meydana gelecek hatalar, bilgisayarın belirli süreliğine kullanılamamasına yol açabilmektedir. Bundan dolayı BIOS güncellemesi yaparken dikkatli olmanız gerekiyor. Bizler de bu yazımızda sizler için BIOS güncellemesini nasıl yapabileceğinizi detaylı bir şekilde açıklayacağız.
İçindekiler
BIOS Nedir?
Basic Input/Output System (BIOS) bir bilgisayarın açılış sürecinde ilk olarak yüklenen yazılımdır. Bu doğrultuda BIOS, bilgisayarın donanım bileşenlerinin ve işletim sistemiyle ilgili temel ayarlarını yönetir. BIOS, donanım bileşenlerinin tanınmasını ve doğru bir şekilde yapılandırılmasını sağlar. İşletim sisteminin yükleme sürecini başlatır ve bilgisayarın başlatılması sırasında diğer önemli işlevleri gerçekleştirir.
Ayrıca BIOS, bilgisayarın donanımı ile iletişim kurmak için kullanılan bir arayüzdür. Bilgisayarın temel ayarlarının yapılandırılması, işletim sistemi yüklenmeden önce BIOS tarafından gerçekleştirilir. Yani BIOS; CPU, RAM, sabit disk, optik sürücüler, klavye, fare ve diğer donanım bileşenlerinin tanınmasını ve yapılandırılmasını yönetir.
- BIOS, bilgisayarın açılış sürecinde bellek testleri, donanım tanımlama, aygıt algılama ve yapılandırma, sabit disk ve optik sürücülerin tanımlanması, USB bağlantı noktaları ve diğer aygıtların tanımlanması gibi birçok önemli işlevi yerine getirir.
- BIOS, genellikle ROM’da saklanır ve bilgisayarın açılış işlemi sırasında otomatik olarak yüklenir. BIOS, kullanıcı tarafından yapılandırılabilir ve donanım ayarlarını değiştirmek veya güncellemek için kullanılabilir. Örneğin BIOS, saat ve tarih ayarlarını değiştirmenize, sabit disk sıralamasını veya önyükleme sıralamasını değiştirmenize, bellek ayarlarını yapılandırmanıza ve çeşitli diğer donanım ayarlarını değiştirmenize izin verir.
- BIOS, eski bilgisayarlarda temel bir bileşen olarak kullanılmıştır. Ancak, modern bilgisayarlar genellikle daha gelişmiş bir sistem olan UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) kullanır. UEFI, BIOS’un yerini almıştır ve daha fazla işlevsellik ve daha yüksek bir performans sunar. Ancak BIOS hâlâ eski bilgisayarlarda ve bazı özel cihazlarda kullanılmaktadır.
- BIOS’un önemi, bilgisayarın doğru bir şekilde çalışması için temel ayarların yapılandırılmasını sağlamasıdır. BIOS ayrıca, bilgisayarın güvenli bir şekilde çalışması için önemli olan donanım düzeyindeki güvenlik özelliklerini de yönetir. Bunun yanı sıra BIOS işletim sistemi yüklenmeden önce RAM gibi temel bileşenlerin test edilmesi ve hataların tespit edilmesi için de kullanılır.
- BIOS’un amacı, bilgisayarın donanım bileşenlerinin tanınması, yapılandırılması ve işletim sistemi yükleme sürecinin başlatılmasıdır. BIOS, bilgisayarın doğru bir şekilde çalışmasını sağlar ve donanım düzeyinde güvenliği sağlayarak bilgisayarın kötü amaçlı yazılımlar ve diğer tehditlerden korunmasına yardımcı olur.
BIOS Güncellemesi Hangi Durumlarda Yapılmalı?
BIOS güncellemesi donanımın uyumluluğunu ve performansını artırırken, bilgisayarın daha stabil ve güvenli çalışmasını sağlar. Fakat BIOS güncellemesi yapmadan önce dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar vardır. Temel olarak BIOS güncelleme yapılması gereken durumlar şu şekildedir:
- Yeni bir donanım bileşeni eklemek istediğinizde: Bilgisayarınıza yeni eklemiş olduğunuz donanımların doğru çalışabilmeleri için bazen BIOS güncellemesi yapılması gerekir.
- Güvenlik açıklarını kapatmak için: Bazı BIOS güncellemeleri, bilgisayarı kötü niyetli yazılımlardan ve güvenlik açıklarından korumak için yayınlanır.
- Bilgisayar performansını artırmak için: BIOS güncellemeleri, genellikle bilgisayarın performansını artırır ve performans istikrarını sağlar.
- Donanım uyumluluğunu artırmak için: BIOS güncellemeleri bazı donanım bileşenleriyle uyumluluk sorunlarını çözebilir.
BIOS Güncellemesi Yapmanın Avantajları Nelerdir?
BIOS güncellemesi yapmanın birkaç nedeni vardır. Öncelikle, yeni bir donanım bileşeni eklediğinizde veya mevcut bir bileşeni yükselttiğinizde, BIOS’un bu bileşenleri tanıması için güncellenmesi gerekebilir. Ayrıca BIOS güncellemesi genellikle güvenlik açıklarını düzeltmek, performansı artırmak veya yeni özellikler eklemek gibi çeşitli nedenlerle de yapılır.
Bu doğrultuda BIOS güncellemesi yapmanın ilk avantajı yeni donanım bileşenleri arasında uyumluluk sağlamaktır diyebiliriz. Ayrıca bu güncellemeler, yeni işletim sistemleri ve sürücülerle uyumluluk sağlanması adına da önemlidir. Bunun yanı sıra BIOS güncellemesi, güvenlik açıklarını düzeltmek konusunda da fayda sağlar. Böylece güncellemeler, çoğu zaman bilgisayarda yaşanan sorun ve hataları gidermek adına faydalı bir çözüm oluyorlar. Genel olarak BIOS güncellemeleri, bilgisayar performansını genellikle artırırken BIOS’a yeni özellikler de ekleyebilmektedir.
Ancak BIOS güncellemesi yaparken dikkatli olmak gerekir. Çünkü BIOS güncellemesi yapmanın birkaç riski vardır. Özellikle yanlış BIOS güncellemesi yapmaya çalıştığınızda veya güncelleme esnasında bilgisayarınızın kapanması durumunda bilgisayarınızın BIOS’u çökebilir. Bunun sonucunda BIOS sürücüsünü yeniden kurana kadar bilgisayarınız kullanılamaz hâle gelecektir.
BIOS güncellemesinin yanlış yapılması, sistem performansında düşüş veya donanım uyumsuzluğu sorunlarına da yol açabilir. Ayrıca yanlış güncellemeler, bilgisayarlarda güvenlik açığı yaşanmasına da sebep olabilmektedirler. Bu nedenle BIOS güncellemesi yapmadan önce, doğru güncelleme dosyasının indirildiğinden, bilgisayarın güç kaynağına sürekli erişimi olduğundan ve doğru bir şekilde yapılandırıldığından emin olmak önemlidir. Ayrıca bir yedekleme yaparak ve güncellemeyi yapmadan önce tam bir sistem geri yükleme noktası oluşturarak riskleri en aza indirebilirsiniz.
BIOS Güncellemesi Öncesinde Nelere Dikkat Edilmeli?
BIOS güncellemesi yapmadan önce birkaç önemli adımı izlemek önemlidir. Aksi takdirde BIOS güncellemesinde yanlış işlemler yapmanız, bilgisayarınıza zarar vermenize neden olacaktır. BIOS güncellemesi öncesi dikkat etmeniz gereken noktalar şunlardır:
- Doğru BIOS güncelleme dosyasını indirin: BIOS güncelleme işlemi esnasında herhangi bir sorun yaşamamak için doğru BIOS güncelleme dosyasını indirin. Anakart üreticinizin sürücü sayfasında hangi sürücünün sizin BIOS’unuz için doğru olduğunu doğrulayın.
- Sistem gereksinimlerini karşılayın: Yeni BIOS sürümü, bilgisayarınızın donanımı ve işletim sistemi için uyumlu olmalıdır. Aksi takdirde, bilgisayarınız çalışmayabilir veya hatalar alabilirsiniz.
- Yedekleme yapın: BIOS güncellemesi bazı durumlarda bilgisayarınızın temel işlevselliğini etkiler. Bu nedenle bilgisayarınızdaki tüm önemli dosyalarınızı yedeklemenizi tavsiye ediyoruz. Yedekleme işlemi için harici bir sabit disk veya bulut depolama kullanabilirsiniz.
- Güç kaynağına bağlı olun: Güncelleme sırasında güç kesintisi yaşamamak için bilgisayarınızın güç kaynağına bağlı olduğundan emin olun. Piliniz güncelleme için yeterli şarjda olmalıdır.
BIOS güncelleme esnasında elektrik kesintisi veya sistem çökmesi gibi problemlerle karşılaşabilirsiniz. Bu nedenle, BIOS güncellemesine başlamadan önce laptop kullanıyorsanız bataryanızın yeterli şarjda olduğundan emin olun.
Ayrıca BIOS güncellemesi öncesinde yapılması gereken yedekleme işlemleri, önemli dosyalarınızı ve kişisel verilerinizi korumanıza yardımcı olacaktır. Bu yedekleme işlemi için önemli dosyalarınızı harici bir sabit disk veya bulut depolama kullanarak yedekleyebilirsiniz.
BIOS Güncellemesi Nasıl Yapılır?
Bilgisayarınızı kusursuz bir şekilde kullanmaya devam etmek için BIOS güncellemesini doğru yapmak önemlidir. BIOS güncelleme aşamaları, anakart modellerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Ancak rehberimizde yer vereceğimiz aşamalar, BIOS güncellemelerinin genel aşamalarıdır. Böylece aşağıdaki adımları takip ederek BIOS sürümünüzü güncelleyebilirsiniz:
- Doğru BIOS güncelleme dosyasını indirin: İlk olarak, BIOS güncelleme dosyasını doğru bir şekilde indirmeniz gerekiyor. Bu dosyayı bilgisayarınızın veya anakart üreticinizin web sitesinden indirebilirsiniz.
- Güncelleme için hazırlık yapın: BIOS güncelleme işlemine başlamadan önce laptop kullanıyorsanız bilgisayarınızın şarj seviyesinin en az yüzde 50 olması gerektiğinden emin olun. Ayrıca güncelleme dosyasının kaydedileceği bir USB bellek gibi bir aygıt hazırlayın.
- BIOS ayarlarını kaydedin: BIOS ayarlarınızın kaydedilmesi gerekiyor. Bu işlem, BIOS güncelleme sırasında yapılandırmaların kaybedilmesini önler. BIOS ayarlarını kaydetmek için, BIOS ayarlarının bulunduğu menüde yer alan “Save and Exit” (Kaydet ve Çık) seçeneğine tıklayın.
- BIOS güncelleme dosyasını USB belleğe kopyalayın: İndirdiğiniz BIOS güncelleme dosyasını USB belleğe kopyalayın.
- Bilgisayarı yeniden başlatın ve güncelleme ekranına girin: USB belleği bilgisayarınıza takın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın. Bilgisayarınız açılırken, BIOS güncelleme işlemine başlamak için BIOS’a erişmek gerekiyor. Bunun için, açılış sırasında gerekli tuşlara art arda basarak BIOS’a erişin. BIOS erişim tuşları şu şekildedir:
- Acer BIOS tuşu: DEL/F2
- ASUS BIOS tuşu: DEL/F2/F9
- DELL BIOS tuşu: F2/F12
- HP BIOS tuşu: F10
- Lenovo BIOS tuşu: F1/F2
- MSI BIOS tuşu: DEL
- Monster BIOS tuşu: F2
- Samsung BIOS tuşu: F2
- Toshiba BIOS tuşu: F1/F2
- BIOS güncelleme işlemini başlatın: BIOS ekranından güncelleme dosyasının bulunduğu USB belleği seçin ve güncelleme işlemini başlatın. Güncelleme işlemi tamamlanana kadar bilgisayarınızı kapatmayın. BIOS güncelleme sırasında sıklıkla karşılaşılan sorunlar arasında elektrik kesintisi, sistem çökmesi veya güncelleme dosyasının doğru bir şekilde yüklenmemesi yer alır. Bu sorunların önüne geçmek için, güncelleme işlemi sırasında bilgisayarınızın şarj seviyesinin yüzde 50’nin üzerinde olmasını sağlayın ve güncelleme dosyasını doğru bir şekilde yüklemek için talimatları dikkatlice takip etmelisiniz.
BIOS Güncelleme Sonrasında Neler Yapılmalı?
BIOS güncellemesi bittikten sonra tüm işlemlerin bittiğini düşünebilirsiniz. Ancak güncelleme işlemi bittikten sonra da yapmanız gerekenler mevcut. İlk olarak güncelleme işlemi tamamlandıktan sonra, bilgisayarınızı yeniden başlatmanız gerekir. Bu işlem, BIOS ayarlarının tam olarak yüklenmesini sağlar. Bundan dolayı güncelleme paketleri, genellikle güncelleme sonrasında bilgisayarı yeniden başlatacak şekilde hazırlanırlar.
Yeni BIOS sürümünüz ile birlikte bazı ayarlar muhtemelen değişeceklerdir. Bu nedenle, BIOS ayarlarını kontrol etmek ve gerektiğinde yapılandırmak önemlidir. Ayrıca BIOS güncelleme tamamlandıktan sonra, sisteminizde herhangi bir kararsızlık veya performans sorunu olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Yeni BIOS sürümü genellikle daha iyi bir sistem kararlığı ve performansı sağlar, ancak yine de bir sorun olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.
Tüm kontrolleri tamamladıktan sonra yani BIOS güncelleme işleminin başarılı bir şekilde gerçekleştiğini tespit ederseniz yedekleme dosyalarını silmenizi tavsiye ediyoruz. Çünkü yedekleme dosyaları, özellikle depolama alanı kısıtlı bilgisayarlarda gereksiz yer kaplayacaklardır.
BIOS Geri Yükleme İşlemi Nasıl Yapılır?
BIOS geri yükleme işlemi, BIOS güncelleme sırasında oluşabilecek hatalar veya sorunlar nedeniyle mevcut BIOS sürümüne geri dönmek istediğinizde yapılabilir. Bundan dolayı BIOS geri yükleme işlemi, güncelleme işlemi sırasında oluşan hatalar, uyumsuzluklar veya diğer sorunlar nedeniyle sistemde istenmeyen davranışlar meydana gelmesi durumunda kullanışlı olmaktadır. Bu işlem, BIOS yongasına kaydedilen yedek bir BIOS sürümünü kullanarak gerçekleştirilir.
Geri yükleme işlemi, BIOS güncelleme işlemi gibi riskli bir işlemdir. Bu nedenle BIOS geri yükleme işlemi sırasında doğru adımların izlenmesi önemlidir. Şu adımları takip ederek BIOS geri yükleme işlemini gerçekleştirebilirsiniz:
- Bilgisayarınızın üreticisinin web sitesinden orijinal BIOS sürümünü indirin.
- Yedek bir USB bellek oluşturun ve indirdiğiniz BIOS dosyasını bu belleğe kopyalayın.
- Bilgisayarınızı kapatın ve USB belleği bir USB yuvasına takın.
- Bilgisayarınızı açın ve BIOS önyükleme ekranı belirince, BIOS’a girin. Bilgisayar markalarının BIOS tuşlarını, rehberimizin BIOS güncelleme aşamasında sizlerle paylaştık.
- BIOS’ta “Advanced BIOS Features” veya “Boot” gibi bir menü seçeneği arayın.
- “Boot Device Priority” veya karşılaşmış olduğunuz benzeri seçeneği seçin. Ardından USB belleği seçerek devam edin.
- “Save and Exit” (Kaydet ve Çık) seçeneğini seçerek değişiklikleri kaydedin ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
- Bilgisayar yeniden başlatırken BIOS güncelleme işlemi sırasında yaptığınız gibi klavyenizdeki belirtilen tuşlara basarak “Flash BIOS” veya benzer bir seçeneği seçin.
- Yükleme işlemi tamamlandıktan sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın ve BIOS’a girin.
- BIOS ekranında varsayılan ayarlarınızı yüklemek için “Load Optimized Defaults” (Optimize Edilmiş Varsayılanları Yükle) veya benzer bir seçeneği seçin.
BIOS Güncelleme: Genel Değerlendirme
BIOS, bilgisayarın performansını etkileyen faktörlerden birisidir. Bundan dolayı BIOS güncellemeleri önemlidir ve sistemin kararlılığını, performansını ve güvenliğini artırır. BIOS güncellemesi sırasında hataların veya kesintilerin meydana gelme ihtimalleri mevcut. Bu nedenle BIOS güncellemesi öncesinde yedekleme yapmak ve güncelleme sırasında dikkatli olmak önemlidir.
Sizler için hazırlamış olduğumuz bu rehberimizde BIOS güncelleme işleminin nasıl yapılacağını açıkladık. Bunun yanı sıra bu işlem öncesi ve sonrasında dikkat etmeniz gereken noktaları paylaştık. Böylece rehberimizi inceleyerek BIOS sürümünüzü kolaylıkla güncelleyebilirsiniz.