Bilgisayar virüsleri biyolojik virüsler gibidir, çalışmanızı engeller ve iyileşmek için birçok yola başvurursunuz. Bu nedenle “virüs” olarak adlandırılırlar. Biyolojik virüslerin bir insandan diğerine geçmesi gibi bilgisayar virüsleri de bir bilgisayardan diğerine geçerler. Peki bilgisayar virüsleri nedir? Nasıl çalışırlar?
Durmak bilmeden çoğalmak amacıyla geliştirilen bilgisayar virüsleri, kendilerini başka bir programa, belgeye veya önyükleme kısmına kopyalayarak çoğaltan kötü amaçlı yazılımlardır. Bu virüsler, bilgisayarın çalışma şeklini, işletim sisteminin bütünlüğünü ve gizliliğini tehdit eder. Bilgisayar virüslerinin kendilerini bir kullanıcının bilgisi veya izni olmadan çoğaltmaları gerekir. Bu anlamda bilgisayar virüsleri birer bağımsız program değildirler.
Bu virüsler fidye yazılımları, Truva Atı (Trojan Horse Virus), Solucan Virüsü gibi birçok kötü amaçlı yazılım bünyesinde yer ediyorlar. Bilgisayar virüsü diğer kötü amaçlı yazılım türleri gibi bilgisayarınıza zarar vermek ve ele geçirmek amacıyla saldırganlar tarafından oluşturulur. Bilgisayar virüslerinden korunma konusunda ne kadar dikkatli ve bilinçli olsanız da nereden geldiğini tahmin edemeyeceğiniz yerlerden bile bilgisayarınıza virüs bulaştırabilirsiniz. İnternet kullanımı henüz yaygın değilken virüsler, genellikle virüslü disklerden bilgisayarınıza ve oradan da başka bilgisayarlara yayılabiliyordu. Modern zamanda ise bunlar, sizinle paylaşılan müzikler/fotoğraflar, e-postalar, indirilen oyunlar, programlar, uygulamalar ya da virüs bulaşmış bir web sitesi ziyaretinden kaynaklı olabilir.
İçindekiler
Bilgisayar Virüsleri Nasıl Bulaşır?
Virüsün bulaşma işlemi genellikle kullanıcının kendi isteğiyle ya da farkında olmadan virüslü bir program yürütmesiyle gerçekleşir. Peki virüs bu aşamadan sonra kötü amaçlarını nasıl gerçekleştiriyor? Bilgisayar virüsü içeren bir program çalıştırıldıktan sonra, bu virüs belleğe taşınıyor. İşte tam bu noktada virüs, bilgisayardaki diğer uygulamalara hızla bulaşıyor ve kötü amaçlı kodunu yayabildiği kadar yayıyor. Bilgisayarların disket önyükleme kısımlarına bulaşan önyükleme virüsleri bu aşamada özellikle zararlı bir teknik kullanırlar ve kodlarını ön yüklemeye yerleştirerek bilgisayarın normal bir şekilde çalışmasını bile imkansız hale getirirler.
Bazen bir e-posta eki açarak veya virüslü bir reklama tıklayarak yayılabilen bilgisayar virüsleri, ana makineye ulaştıktan sonra kendini belleğe yükler ve çalıştırılan her programa bulaşır. Bu virüsler sistem yazılımlarına ulaşıp verileri kopyalayabilir, silebilir veya şifreleyebilirler. Bilgisayar virüsleri bulaştıkları programları ya anında ya da zaman içinde işlemez duruma getirirler.
Bilgisayar Virüslerinin Kısa Geçmişi
Genel olarak kabul edilen ilk bilgisayar virüsü “Creeper” olarak biliniyor. Bu virüs, 1971 yılında BBN’de çalışan Robert Thomas adlı bir mühendis tarafından geliştirildi. Thomas’ın bu deneysel programı tehdit içeren bir yazılım değildi. Yaptığı tek etki şuydu: Virüs, evrensel internetin öncülü olan ARPANET’i (Gelişmiş Araştırma Projeleri Dairesi Ağı) kullanarak ana bilgisayarlara bulaştı ve ekranlara “I’m the creeper, catch me if you can!” mesajını yolladı.
Bir diğer bilgisayar virüsü “Elk Cloner” ise 1982 yılında Richard Skenta adlı 15 yaşındaki bir genç tarafından geliştirildi. Skenta, bu virüsü Apple II’deki DOS 3.3 işletim sistemine sahip bilgisayarlar için geliştirdi. Amacı sisteme zarar vermek değil, şaka yapmaktı. Bu nedenle, bulaştığı bilgisayarların her 50. açılışında ekranlarına bir şiir göndermiştir.
Bilgisayar Virüslerinden Korunmak İçin Ne Yapılabilir?
Bilgisayar virüslerinin bazıları, programlarınızın tamamen silinmesine dosyalarınıza erişememenize ve sisteminizi çökertmeye bile neden olabilir. Eğer bilgisayarınızda sebebini bilmediğiniz veri kaybı, performans düşüşü, sık sık bilgisayar çökme problemi yaşıyorsanız bilgisayarınıza virüs bulaştırmış olabilirsiniz. Elbette bilgisayarınıza virüs bulaşmaması için birçok yöntem vardır. Anti-virüs programları ve casus yazılımları engelleme yazılımları size bu konuda yardımcı olabilir. Ayrıca sizler de sahip olduğunuz işletim sistemini sürekli güncel tutarak, tarayıcınızın güvenlik ayarlarını güçlendirerek ve yalnızca güvenilir sitelerden yazılım indirerek bu konuda kendinize bir fayda sağlamış olabilirsiniz.
Ayrıca sizlere tanımadığınız adreslerden gelen e-postaları açmamanız ve spam maillerinizi silmeniz önerilebilir. Çünkü gönderilen basit bir e-postada bile zararlı yazılımlar mevcut olabilir. Eğer bilinçsizce bu işlemler yapılırsa virüslü uygulama yürütülür ve virüs CPU belleğinize yüklenir. Böylece bilgisayar virüsü diğer uygulamalarınıza da bulaşarak kötü amaçlı yazılım kodunu ulaşabildiği her yere yayar.
- Bu virüsler banka kimlik bilgilerinizi tarayabilir,
- Şifrelerinizi çalmak için tuş hareketlerinizi izleyip kaydedebilir,
- Verilerinizi şifreleyip geri alabilmeniz için sizden fidye/bitcoin ödemesi isteyebilirler.
Ücretsiz anti-virüs programları bulunsa da bu tarz durumlardan korunmak için güvenilir ve güncel bir korumaya ihtiyacınız olacaktır. Anti-virüs programları virüslere karşı koruma sağlayan, kurtarma ve temizleme işlerini sağlayan koruyucu programlardır. Bu programlar bilgisayarınızdaki virüsleri tespit edip karantina ve silme işlemlerini gerçekleştirir.
Bilgisayar Virüsleri Türleri Nelerdir?
Önyükleme Virüsü
Bu virüsler genellikle virüslü USB ya da disket kullanımıyla ortaya çıkıp bilgisayarınızdaki kontrolü ele alabilir. Ayrıca bilgisayara giren diğer fiziksel medya araçlarını da etkileyebilir. Aynı zamanda e-postalarınızda bulunan eklentiler de önyükleme virüsü içerebilir. Şu an için eskiye göre çok yaygın bir virüs olmasa da tamamen yok olduğu söylenemez.
Tarayıcı Virüsü
Tarayıcı virüsleri bilgisayarınızdaki web tarayıcısının işlevlerini ele geçirip sizi otomatik olarak başka web sitelerine yönlendirebilir. Bu virüslerin asıl amacı sizleri istenmeyen web sitelerine yönlendirip reklam yoluyla para kazanılmasını sağlamaktır. Kurtulması bir hayli uğraştırıcı olduğu için oldukça can sıkıcı olarak tanımlanan bir virüs türüdür.
Web Komut Dosyası Virüsü
Bu virüs türü de tarayıcı virüsü gibi web siteleriyle bağlantılı bir virüs türüdür. Web tarayıcılarınızın ve web sayfalarının kodunu kullanıp sizin mevcut olandan farklı bir web sayfasıyla karşılaşmanızı sağlar. Böyle bir durum, bu virüsle karşı karşıya kaldığınızın bir göstergesi olabilir.
Yerleşik Virüs
Yerleşik virüsler kendisini bilgisayar sisteminin belleğine sokan bir virüs için kullanılan genel bir tanımdır. Kısacası kendisini bellekte depolayan virüslerdir denilebilir.
Makro Virüs
Bu virüsler genellikle e-posta ekleri ile yayılır ya da belgelere ve yazılım uygulamalarına eklenen kötü amaçlı kodlardan oluşur. Makro virüslerin yayılabilirliği çok yüksektir. Concept ve Melissa Makro virüsü yaygın olarak bilinen türlerindendir. Concept virüsü 1995 yılında Microsoft Word programını hedef alan ilk makro virüsüdür. Melissa Virüsü ise 1996 yılında e-posta eki aracılığıyla yayılan ilk e-posta solucanı özelliği taşıyan makro virüsüdür.
Polimorfik Virüs
Kelime anlamı bakımdan çok biçimli anlamına gelen Polimorfik Virüs bilgisayarlar üzerinde çeşitlilik gösteren ve sürekli bulunduğu dosyanın kodunu değiştiren bir virüstür. Daha çok antivirüs programlarından ya da kullanıcılardan kaçınmak için bu yolu dener. Bu nedenle yalnızca dosya imzası kontrolü yapan anti-virüs programlarından kolayca gizlenebilir.
Bilgisayar virüsü koruma yazılımları kullanarak bilgisayarınızdaki virüslerden korunup onları kaldırabilirsiniz. Bilgisayarınızdaki işletim sistemlerini her zaman güncel tutarak kendinizi bu durumdan koruyabilirsiniz. Bilgisayar virüsleri kötü amaçlı saldırganlar tarafından tasarlanan, sizin verilerinize erişip onları kullanmak isteyen ya da para kazanmak amacıyla sizleri tehdit eden sistemlerdir. Güçlü ve güvenilir bir anti-virüs programı kullanmak bilgisayarınızı virüs tehditlerinden koruyabilir.
