Bilgisayar Mühendisliği mi? Yazılım Mühendisliği mi?

Yazılım kavramı son yıllarda ülkemizde çok sık duyulan, özellikle genç ve orta yaş nüfusun ise kendisini neredeyse ilgilenmek zorunda hissettiği bir terim haline geldi. Yazılımın bu denli artan popülaritesine eğitim camiası da kayıtsız kalamadı. Son yıllarda özellikle vakıf üniversitelerinin öncülüğünde, Bilgisayar Mühendisliği bölümü haricinde “Yazılım Mühendisliği” bölümünün de üniversitelerde kendisine yer açmaya başlaması bunun en büyük göstergesi aslında. Peki nedir bu Yazılım Mühendisliği ve ayrı bir bölüm olmayı gerektirecek kadar Bilgisayar Mühendisliğinden farklılaşmış bir dal mıdır? Bu yazımızda, özellikle üniversite tercih sürecinde üniversite adaylarının en çok sorduğu sorulardan olan “Bilgisayar Mühendisliği mi Yazılım Mühendisliği mi?” sorusuyla ilgili oluşan belirsizliği azaltmaya çalışacağız.

İçindekiler

Ders Programları İncelemesi

Bu mühendislik dallarını öncelikle ders programları üzerinden inceleyeceğiz. Yükseköğretim Kurumu Atlası üzerinden ilgili bölümün hangi üniversitelerde yer aldığını kolayca bulmak mümkün. Daha sonra bu üniversitelerin resmi web siteleri üzerinden ders programlarına göz atılabilir. Bunları sizin için inceledik. Öncelikle şunu söylemek gerekir ki, ülkemizde mühendislik fakültelerinde verilen eğitimlerde ilk iki yıl sorumlu olacağınız dersler, bölümünüzden bağımsız olmak üzere yüksek oranda benzerlik gösterir. Tabi ki bölümünüz ile ilgili alan dersleriniz olmakla birlikte, siz Su Ürünleri Mühendisliğini de tercih etseniz, Bilgisayar/Yazılım Mühendisliğini de tercih etseniz aşağıdaki dersleri ve belki de bölüm/üniversiteye göre daha fazlasını ortak olarak almak durumundasınız:

Türk Dili
Atatürk İlke ve İnkılapları
İngilizce
Kimya
Fizik
Matematik
İstatistik

Sonrasında artık daha fazla ve belki de tamamen kendi alanınızı ilgilendiren derslere yöneleceksiniz. Aşağıdaki tabloda genel olarak tüm üniversitelerimizin Bilgisayar Mühendisliği ve Yazılım Mühendisliği fakültelerinde ortak olarak yer alan ve zorunlu ders kategorisinde bulunan dersler görülüyor:

DERSLER	Bilgisayar Mühendisliği	Yazılım Mühendisliği
Algorithms and Programming-1	✓	✓
Algorithms and Programming-2	✓	✓
DataStructures-1	✓	✓
DataStructures-2	×	✓
Object Oriented Programming	✓	✓
Discrete Mathematics	✓	✓
Operating Systems	✓	✓
Database Management Systems	✓	✓
Advanced Topics in Database Systems	×	✓
Numerical Methods for Engineers	×	✓
Fundamentals of Electronics	✓	×
Microcontrollers	✓	×
Digital System Design	✓	×
Computer Networks	✓	×
Computer Organization	✓	×
Algorithms Design and Analysis	✓	×
Software Requirements Analysis	×	✓
Software Design And Architecture	×	✓
Software Construction	×	✓
Software Validation and Testing	×	✓
Visual Programming	×	✓
Software Project Management	×	✓
Software Quality Assurance	×	✓

Yukarıdaki tabloya baktığımızda, bu iki mühendislik programının birbirinden çok kalın çizgilerle ayrılmadığını ve birbirleriyle etkileşim halinde olan disiplinler olduğunu söylemek yanlış olmaz. Ancak açıkça görülebilir ki Bilgisayar Mühendisliği öğrencileri Yazılım Mühendisliği öğrencilerinden farklı olarak daha fazla donanımsal elemanlara yönelik dersler alırken, Yazılım Mühendisliği öğrencilerinin donanımla alakalı hiç bir zorunlu dersi bulunmamaktadır. Yazılım Mühendisliği öğrencileri özellikle “yazılım geliştirme süreçlerinde” karşılarına çıkan ve aşağıdaki tabloda göreceğiniz aşamaları içerir derslere yoğunlaşmaktadır.

Donanım vs Yazılım

Yukarıdaki tabloyu yorumladığımızda, Bilgisayar Mühendislerinin, bilgisayar sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi, yönetilmesi süreçlerinde yer aldığını, yani merkeze donanımı koyduğunu görebiliriz. Örneğin “Google Glass” ürünü günümüzde bir çok üründe olduğu gibi disiplinler arası çalışma gerektiren bir üründür. Aşağıdaki resimde gördüğünüz CPU (işlemci) ve dijital sistem donanımları Bilgisayar ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği ortak çalışması gerektirir. Bir Yazılım Mühendisi bu konuda bilgi sahibi değildir. Ancak aynı ürün içinde barındırdığı onlarca uygulama sayesinde (Facebook, Twitter, Youtube, Gmail, Evernote, LiveStream, Shazam, Path ve Foursquare) size keyifli bir deneyim sunar ki bunlar da birer yazılım ürünüdür. Yani bu gözlüğü sıradan bir gözlük olmaktan kurtaran şey yazılımdır. Bu ürün, yazılım teknolojisi içermediğinde sıradan bir gözlükten sadece estetik olarak üstün olabilir. İşte yazılım mühendisleri de bu ürünü bu kadar işlevsel ve katma değerli kılan yazılım ürününü üretirler.

Yukarıdaki paragraftan Bilgisayar Mühendislerinin yazılımla alakalı hiçbir süreçte bilgisinin olmadığı kesinlikle anlaşılmamalıdır. Aksine günümüzde birçok Bilgisayar Mühendisi yazılım sektöründe iş bulmakta ve çalışmaktadır. Yani bu iki çok yakın mühendislik dalında kendinizi bir diğer alanla ilgili geliştirmeniz çok zor bir durum kesinlikle değildir. Özellikle Bilgisayar Mühendisleri donanım bilgisinin yanında kendilerini yazılım alanında da kolaylıkla geliştirme imkanına sahiptir. Ancak donanıma ilgi duymayan ve iş hayatında bununla içli dışlı olmak istemeyenler için Yazılım Mühendisliğinin tercih edilmesi daha akılcı olabilir. Ancak yukarıda da belirtildiği gibi günümüzde teknolojik bir ürünün geliştirilmesi farklı disiplinlerin koordine içinde birlikte çalışması ile gerçekleşen bir süreçtir.

Bu konuda siz okuyucularımıza ışık tutması ve “Bilgisayar Mühendisliği mi Yazılım Mühendisliği mi?” sorusuna cevap olması açısından 2017 yılında Sayın Prof. Dr. Cem EVRENDİLEK’in, Sayın Şadi Evren ŞEKER’e verdiği röportajı izlemenizi öneriyoruz.

Seçmeli Dersler

Son olarak, sizlerin yazılım ve donanım sektörünü daha iyi tanımanızda önemli katkısı olacağına inandığımız yazılım/bilgisayar mühendisliği fakültelerinde sizlere sunulan seçmeli dersleri incelediğimiz Bilgisayar ve Yazılım Mühendisliği Seçmeli Ders İncelemesi yazımıza göz atmanızın sizlere faydalı bir bakış açısı kazandıracağını düşünüyoruz.