Ay, 1950’lerin sonunda Uzay Çağı başladığında insanların Dünya’nın ötesinde ulaşmaya çalıştığı ilk yerdi. O zamandan beri Ay’a, yarım düzineden fazla ülkeden 100’den fazla robotik kaşif olan uzay araçları gönderildi. Dokuz mürettabatlı ekip Ay’a gidip geri döndü. Eski Sovyetler Birliği 1959’da Luna I ile Ay konusunda ilk başarısını kaydetti. NASA bunu 1969’da Ay’da gerçekleşen bir dizi robotik görevle izledi. 24 insan Dünya’dan Ay’a yolculuk yaptı ve 12 tanesi Ay yüzeyinde yürüdü. Şimdi ise NASA, Ay’da gerçekleştireceği çığır açacak Artemis Programı için hazırlanıyor.
Bundan seneler önce Amerika Birleşik Devletleri, Apollo Programı ile ilk kez Ay’a insan göndermişti. Günümüzde ise adını Yunan mitolojisindeki Apollo’nun ikiz kardeşinden alan Artemis Programı yürürlükte. Artemis Programı ile NASA, Ay yüzeyini her zamankinden daha fazla keşfetmek için, kullanacağı yenilikçi teknolojiler ile 2024 yılına kadar Ay’a ‘’ilk kadın ve bir sonraki adam’’ı indirecek. Şimdiye kadar Ay’a giden bütün astronotlar erkekti.
NASA, bu düşünceyle misyonlarını ileriye taşıyacak kadın ve erkeklerin kararlılığını somutlaştıran cesur bir görünüme sahip olan yeni Artemis programı kimliğini de ortaya çıkarıyor. Astronotlar, Ay’ın daha önce hiç ziyaret edilmemiş bölgelerini keşfedecekler, evrenin gizemlerini ve insanlığın sınırlarını çözecekler. Ayrıca keşifleri Güneş Sistemine kadar genişletecek olan teknolojiyi test edecekler.
NASA’nın hedefi, ticari ve uluslararası ortaklarıyla işbirliği yaparak 2028’e kadar sürdürülebilir keşifler gerçekleştirmek. Daha sonrasında ise astronotları Mars’a göndermek için NASA, Ay ve çevresinde öğrendiklerini kullanmayı planlıyor. NASA, Ay’ın yüzeyi, çevresi ve yörüngesinde çeşitli robotik faaliyetler ve astronotların çalışmalarıyla sürdürülebilir yapılar inşaa edecek ve yapılan çalışmalarla evren ile gezegenin daha iyi anlaşılması sağlanacak.
Artemis Programı Nerede ve Ne Zaman Gerçekleşecek?
NASA’nın güçlü roketi SLS, astronotları Dünya’dan çeyrek milyon mil uzaklıktaki Ay’ın yörüngesinde bulunan Orion uzay aracına fırlatacak. Ay’ın yüzeyine seferler için inşa edilen transfer sistemiyle astronotlar Ay’ın yüzeyine ulaşabilecek. Bu transfer sistemi sayesinde Ay yüzeyine yapılan birden fazla yolculuk, Ay’ın yeni konumlarının keşfedilmesini sağlayacak.
İnsanların Ay’a gidişinden önce 2021 yılından itibaren birçok teknolojik ve teknik araç gereçler Ay yüzeyine yollanacak. Uzay keşif sistemini test etmek için ilk uçuşlar insansız yapılacak. Ay’ın yörüngesinde gerçekleşecek ve Artemis I ismini alacak olan bu mürettebatsız ilk uçuştan sonra Artemis II isimli ilk mürettebatlı uçuş tekrar aynı yörüngede gerçekleşecek. Fakat ilk Ay yüzeyine mürettebatlı inişin 2024 senesinde yapılması planlanıyor.
Astronotlar Ay’da Ne Yapacaklar?
NASA’nın ufuktaki hedefi Mars olsa da gözleri şu anda insan ve robotik kaşiflerle Ay’ın tüm yüzeyini keşfetmekte. Şu anda NASA; Ay’ı, benzersiz perspektiften Dünya’ya bakmak, Güneş’i gözlemlemek ve tüm evreni görebilecekleri bir bilim platformu olarak kullanmak istiyor. Ay’ın güney kutbundan başlayarak astronotları yeni yerlere göndermeyi planlayan NASA’nın yapmayı düşündükleri şeyler şunlar:
- Uzun vadeli keşif için gerekli su ve diğer kritik kaynakların bulunması.
- Ay’ın gizemlerinin araştırılması ve ana gezegen ile evren hakkında daha fazla bilgi edinilmesi.
- Başka bir gök cisminin yüzeyinde nasıl yaşanacağının ve çalışılacağının öğrenilmesi.
- Mars’a görev için astronot göndermeden önce ihtiyaç duyulan teknolojilerden emin olunması.
Artemis Programı’nda gelinen son nokta ise şu şekilde: NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’ndeki mühendis ve teknisyenler, şu anda Ay çevresindeki Artemis I görevi için Orion uzay aracını rokete bağlayacak adaptör üzerinde çalışıyorlar.
2017’de başlayan çalışmalar ile birlikte projenin toplam maliyetinin 35 milyar dolar olması bekleniyor. Artemis Programı, umulduğu gibi gittiği takdirde, edinilen tüm tecrübe ve bilgiler ışığında bir sonraki dev adım olan Mars’a gidiş gerçekleştirilecek.
