Açık kaynak nedir sorusunu genellikle programlamayla, kodlarla ilgilenmeye başlamış insanlar sorsa da açık kaynaktan herkes faydalanabiliyor. Açık kaynak, bir bilgisayar yazılımının kodlarının okunabilir bir şekilde, geliştirilmeye ve değiştirilmeye açık bir şekilde kamuyla paylaşılmasıdır. Açık kaynak yazılımlar bağımlılığın az, denetlenebiliriliğin ve şeffaflığın yüksek olduğu, sürekli inovasyonlara açık yapılardır. Böylece isteyen herkes bu uygulamaların gelişmesine destek olabiliyor. Ayrıca açık kaynaklı işler, yazılım sektörünün gelişmesine destek olma umudu da taşıyor.
Açık kaynak nedir sorusunun cevabını aldıktan sonra genelde akıllara “İnsanlar neden kendi yazılımlarının kodlarını paylaşır?” sorusu geliyor. Bunun için birçok sebep olabiliyor aslında. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
- Yazılım sektörünün gelişmesine destek olma umudu ile birçok kişi yazılım ürününün kodlarını açık paylaşıyor.
- Ürünün sahibi olan kişinin piyasadaki ürünlerin ücretlerini yüksek bulması bir sebep olabiliyor. Mesela MicrosoftOffice uygulamaları için belirli bir ücret ödemeniz gerekirken LibreOffice açık kaynaklı ve ücretsiz bir ofis programıdır.
- Oluşan ürünün farklı kişiler tarafından çok daha iyi ve farklı hallere getirilebileceği düşüncesi de açık kaynağı kullanmaya sebep olabiliyor.
- Piyasada bulunan ücretli ürünlerin müşterilerini kapmak amacıyla da açık kaynaklı ürünler çıkabiliyor.
- Ürün sahiplerinin ürünün kodlarını paylaşarak güvenilirliğini artırma umudu da açık kaynağın kullanılma sebeplerinden olabiliyor.
- Yapılan ürünün kar amacı gütmeden, herkesin faydalanabilmesi için yapılmış olma durumu da açık kaynak kullanımına sebep olabiliyor. Bu durumu, açık kaynağın yazılım dışında kullanıldığı alanlarda da görebiliyoruz. Örneğin NASA tarafından üretilen bir ürünün açık kaynaklı olarak paylaşılıp (kod haricinde) ürünün nasıl yapılacağı (malzemeleri vb.) açıklanmıştı.
- Ürün gönüllüler tarafından yapılmış ise de açık kaynağı kullanabiliyorlar.
- Yapılan ürünün kodlarının halka açık şekilde paylaşılmasıyla hataların tespit edilmesini kolaylaştırmak umuduyla da açık kaynak kullanımı tercih edilebiliyor. Böylece program daha çabuk geliştirilip farklı şekilde ücretli çıkabiliyor.
Açık Kaynak ve Özgür Yazılım Aynı Şey mi?
Özgür yazılım, Richard Stallman tarafından ortaya atılmış bir fikirdir. Kaynak kodlarının gizli olmasının kişisel haklara ters olduğunu düşünmüş bu nedenle bu fikri ortaya atmıştır. Özgür yazılım hareketi Richard Stallman’ın GNU projesiyle başlamıştır.
Açık kaynak ve özgür yazılım birbiriyle karıştırılsa da temelde fikir olarak aralarında farklılıklar bulunuyor. Açık kaynak nedir ve özgür yazılım nedir sorularına genelde aynı cevap veriliyor, fakat bu durum özgür yazılım destekçileri tarafından pek hoş karşılanmıyor. Özgür yazılım destekçileri, özgürlüğün tarafını tuttuklarını bu yüzden de açık kaynak destekçileri olarak etiketlenmeyi kabul etmediklerini söylüyorlar.
Açık kaynaklı yazılımların hepsi özgür yazılım olamayabiliyor fakat tüm özgür yazılımlar açık kaynaklı yazılımlardır. Örneğin Microsoft Visual Studio açık kaynaklı fakat özgür yazılım olmayan bir yazılımdır.
Açık kaynaklı yazılımların hepsinin özgür yazılım olmamasının farklı sebepleri olabiliyor. Bu konuda fikir olarak ayrılmalarının etkisi olabiliyor. Örneğin, bazı açık kaynak lisanslarının çok kısıtlayıcı olması o yazılımın özgür olarak kabul edilmesini engelliyor.
GitHub: Açık Kaynaklı Projeler İçin Tercih Edilen En Popüler Depolama Servisi
GitHub, açık kaynaklı projeleri keşfedebileceğiniz ve kullanabileceğiniz dünyadaki en büyük açık kaynak topluluğudur. Burada kendi projenizi paylaşıp herkesin projenizi geliştirebilmesine veya sizin projenize bakarak kendilerini geliştirebilmelerine katkıda bulunabilirsiniz.
Aynı şekilde başkalarının paylaştığı projelere de destek olabilirsiniz. Bu şekilde projelerde görev yaparak kendinizi geliştirebilir, aynı zamanda bu projelerde sizinle benzer konularla ilgilenen insanlarla tanışabilirsiniz. Projede beraber çalışabilir, insanlara bir şeyler öğretip bir şeyler öğrenebilirsiniz.
Açık kaynak projeler herkese açık olduğu için burada yaptığınız görevler, geliştirmeler de herkes tarafından görülebilir. Bu da iş bulma konusunda veya tanınma konusunda yaptığınız işlere gösterebileceğiniz örnekler oluşmasını sağlar.
Açık kaynak projelere katkı sağlamaktan kasıt illaki kod yazmak demek değildir. Projelerde kendinize yapabilecek birçok şey bulabilirsiniz. Projenin görünümüyle ilgili stil çalışmaları bile yapabilirsiniz. Projenin nasıl kullanıldığıyla ilgili klasörler hazırlayabilirsiniz ya da projenin belgelerini farklı dillere çevirebilirsiniz. Bu gibi kod yazma dışında da birçok görev yapabilirsiniz. Ayrıca GitHub’da yazılım dışında geliştirilen “açık kaynak” kitaplar ve listeler gibi farklı konular da bulabilirsiniz.
