Harold Cohen, henüz yapay zeka araştırmaları çok popüler olmadan önce bile, yapay zeka ve sanat üzerine çalışan bir ressam ve bilgisayar bilimcisiydi. Cohen, yaklaşık 50 yıl boyunca çizim yapan ve çizimleri renklendiren AARON adında bir program üzerinde çalıştı. AARON’un aldığı eğitim; basit şekil ve sembollerden figüratif görüntülere, ve oradan da tamamen renkli görüntülere dönüşen bir yol izliyordu.
İçindekiler
Harold Cohen Kimdir?
Harold Cohen bilgisayar sanatında, algoritmik sanatta ve üretken sanatta bir öncüydü. Her şeyden önce bir ressam olan Cohen, bilgisayar tarafından üretilen ilk sanatı mümkün kılan bir mühendisti. Bulduğu AARON isimli sistem, tarihte en uzun süredir devam eden ve sürekli olarak korunan yapay zeka sistemlerinden biridir. Olağanüstü bir sanatçı ve etkileyici bir mühendis olan Cohen, sanat ve mühendislik arasındaki köprüyü başarıyla kuran kişidir.
1928 doğumlu Cohen, 1950’lerde İngiliz ressamlar kuşağının bir üyesiydi. O yıllarda İngiltere genelinde çeşitli sergilerle ün kazanan ressam, 1960’ların ortalarında çalışmalarını New York ve Toronto gibi yerlerdeki galeriler sayesinde uluslararası alanda sergilemeye başlamıştı.
1960’ların sonunda Londra sanat sahnesinden bıkan Harold Cohen, sanat kariyerinin geri kalanını şekillendirecek konuya kaymaya başlamıştı. Sanatçılar, sanat eserlerinin yaratılmasında bilgilerini nasıl işlerler? Bir dizi işaretin bir görüntü olarak işlev gördüğü minimum koşullar nelerdir? Aynı yıllarda bilgisayar teknolojisi ile ilgilenmeye başlayan Cohen, aklındaki soruların cevabını yapay zekada aramaya başladı.
AARON Oluşmaya Başlıyor
San Diego’ya sanat bölümüyle görüşmek için giden Cohen orada, sonradan Macintosh’un yaratılmasında rol oynayacak olan, Jef Raskin ile tanıştı. Raskin sıfırdan başlayarak Cohen’e programlama öğretti. Hızlı öğrenen Cohen, kısa sürede programlama dillerini çözdü. San Diego’da kalıcı olarak profesörlüğe başladıktan sonra ise bilgisayarlar ile daha fazla ilgilenmeye başladı. 1971 senesinde bilgisayar ile yapılacak bir boyama sistemi geliştirdi ve bununla ilgili makale sundu.
Harold Cohen’in bu çalışmaları hem sanat hem de teknoloji dünyasında dikkat çekmişti. Bunun üzerine Stanford Yapay Zeka Laboratuvarı Cohen’i ziyaretçi öğretim üyesi olarak davet etti ve sanatçı orada 2 sene boyunca yapay zeka ile çalışan bir boya sistemi üzerinde çalıştı.
AARON’un ilk versiyonlarından biri olarak tanımlanan başlangıç programı oldukça basitti. Boya sisteminin ilk çıktılarında çizimler siyah beyazdı. 1973’ten itibaren üzerinde çalışılan AARON ise son haliyle, uzman bir sanat yaratma sistemi olarak görülebilir.
Cohen 1970’lerden itibaren zamanının çoğunu AARON’u yaratmaya ve geliştirmeye harcadı. 1979’da katıldığı bir sergide, AARON tarafından çizilen ve Cohen tarafından elle boyanan yüz metrelik bir duvar resmi yer aldı. AARON, seneler boyunca Cohen’in renklendireceği birçok eser yarattı. Cohen’in AARON ile çalışması benzersiz bir insan-makine işbirliğini temsil ediyordu.
Bir Ressamdan Ayırt Edilemeyen AARON
Sokrates’in Bahçesi isimli yapıt AARON’un başyapıtı olarak adlandırıldı. Sistemin yaratmada uzmanlaştığı bir dizi biyomorfik formdan oluşan eser sonradan Cohen tarafından büyütüldü ve akrilik boya ile renklendirildi.
Her sanatçıda olduğu gibi AARON da belirli aşamalardan geçti. Çoğunlukla çocukların çizimlerini andıran erken formlar zamanla Cohen’in sanat kariyerinin ilk dönemlerinde uzmanlaştığı eserleri aratmaz bir hale geldi.
Cohen, 1989 senesinde verdiği bir röportajda AARON ile ilgili: ‘’AARON’a çizmeyi öğretmem 20 yılımı aldı. Ölmeden önce boyamayı nasıl öğretebilirim?’’ şeklinde bir ifade kullandı. Bundan 6 sene sonra ise Cohen, formları sadece çizmekle kalmayıp aynı zamanda onları renklendirebilecek bir AARON versiyonunu piyasaya sürdü. Çizimlerin renklendirilmesi o kadar iyiydi ki boyama işlemini Cohen mi yoksa AARON mu yaptı ayırt edilemiyordu. Cohen resmen AARON’u ikna edici Harold Cohen tabloları yaratması için eğitmişti.
Seneler boyunca AARON ve Harold Cohen işbirliği içerisinde sanat eserleri üretti. 80’li yaşlarına kadar işler yaratmaya devam eden Cohen, 2016 senesinde vefat etti. 60 yılı aşkın bir süre devam eden kariyeri boyunca dünya çapında onlarca sergide eserleri sergilendi. Harold Cohen ile ilgili bilim ve sanat dünyasında: ‘’Dünyada hiç kimse güzel sanatlarda kendisi kadar cesur, cüretkar ve başarılı bir şey yapmadı. Yaklaşımı tüm yönleriyle benzersizdi.’’ ifadeleri kullanıldı.
