DLSS nedir? Son zamanlarda adını sıklıkla duymaya başladığımız bu unsur ile grafik teknolojileri bir adım daha ileri gidiyor. Biz de sizler için DLSS teknolojisi nedir konusunda detaylı bir içerik hazırlamaya karar verdik. Bu içeriğin sonunda yapay zekadan güç alan DLSS hakkında kafanızda soru işareti kalmayacağını umuyoruz.
Son birkaç yılda oyun grafiklerinde eşsiz gelişmeler görüyoruz. Tarihte görülmemiş gerçeklikte grafiklere sahip bu yapımlar sayesinde oyun deneyiminin de bir hayli eğlenceli hale geldiğini söylemek mümkün. Tabii ki bu artışı sağlayan pek çok unsur var. Şüphesiz ki DLSS de bu unsurlardan bir tanesi olarak karşımıza çıkıyor.
Derin öğrenme kullanarak grafik kalitesindeki artışa rağmen donanım performansını yükselten DLSS geniş bir perspektiften bakıldığında çok yeni bir teknoloji gibi gözüküyor. Bu nedenle gelecek dönemde bu teknolojinin daha da gelişmesinin muhtemel olduğunu belirtmekte fayda var. Hal böyleyken günümüzde bile başarılı sonuçlar elde etmesi ne kadar etkileyici bir teknoloji olduğunun önemli göstergelerinden.
Bu içeriğimizde DLSS nedir sorusuna ek olarak nasıl çalışır ve geçmişten beri ne gibi değişikliklere uğramıştır sorusuna da yanıt verdik. Ayrıca günümüzde DLSS destekleyen ekran kartları ve oyunların listesini de sizlerle paylaştık. Şimdi lafı uzatmadan DLSS nedir sorusunun cevabı ile içeriğimize başlayalım.
İçindekiler
DLSS Nedir?
Nvidia tarafından geliştirilen DLSS ya da Deep Learning Super Sampling (Türkçesi Derin Öğrenme Destekli Süper Örnekleme) teknolojisi, yapay zekayı kullanarak donanım performansında artış sağlayan bir teknolojidir. Bir video render tekniği olan DLSS, düşük çözünürlüklü kareleri derin öğrenme teknolojisi ile destekleyerek daha yüksek çözünürlüklü bir grafiğe dönüştürür.
Konuyla ilgili somut bir örnek vermek anlama konusunda yardımcı olacaktır. Örneğin, FHD yani 1080p çözünürlükte bir oyunu ele alalım. Render çözünürlüğü 1080p olsa da DLSS teknolojisi ile bu karelerin çıktısını 4K olarak almak mümkündür. 1080p ile çok daha kolay işlenebilir hale gelen kareler sayesinde donanım performansında da kayda değer bir hızlanma görmek mümkündür. Özetle, 1080p çözünürlükteki oyunu işleyerek 4K görüntü elde edilir.
İçeriğimizin sonraki bölümlerinde değineceğimiz konulardan biri olan tarihçeye kısaca bakmak gerekirse günümüzde DLSS 2 teknolojisinden yararlanmak mümkün. Geçmiş dönemde ise DLSS 1.0 teknolojisi oyunculara sunuluyordu. Ancak önümüzdeki aylarda DLSS 3 teknolojisi de oyuncuların takdirine sunulacak. İlk sürümünde grafik konusunda bazı olumsuz etkilere sebep olsa da zaman içerisinde bu etkilerin ortadan kalktığını söylemek mümkün. Özellikle DLSS 3 ile sonuçlar çok daha etkileyici olacak gibi gözüküyor. Bu teknolojinin tanıtım videosunu izlemek için:
Videoda da görüldüğü üzere DLSS 3 teknolojisi ile gözle görülür herhangi bir grafik kaybı söz konusu değil. Buna karşın FPS konusunda iki katından yüksek bir avantaj DLSS 3 teknolojisinde yer alıyor. Tabii ki videoda RTX teknolojisinin de varlığını görmek mümkün. Bu sayede ikinci görüntü çok daha gerçekçi gözüküyor. Yine de bu gerçekçiliğe rağmen 65 FPS’e karşı 135 FPS gibi bir değer ile oyun oynamak mümkün.
Daha önce de belirttiğimiz gibi DLSS teknolojisi Nvidia tarafından geliştirilen bir teknoloji. Ancak piyasada ekran kartı üreten tek şirket bildiğiniz üzere Nvidia değil. Bu nedenle DLSS teknolojisinin bazı rakipleri de mevcut. Şimdi bu rakiplere bir göz atalım.
Rakipleri Nelerdir?
Nvidia tarafından geliştirilen DLSS teknolojisinin en büyük rakibinin sahibi tahmin edebileceğiniz üzere AMD. FidelityFX Super Resolution isimli bir teknoloji ile DLSS’e rakip olan AMD şimdilik Nvidia’nın en büyük rakibi gibi gözüküyor. Ancak bu rekabete rağmen Nvidia’nın bir adım daha önde olduğunu söylemek mümkün.
AMD ile rekabette Nvidia’nın önde olma nedeni ise derin öğrenme teknolojisinden faydalanıyor olması. FSR teknolojisi de aşağı yukarı aynı işlemleri yapsa da Nvidia’nın yapay zeka desteği şimdilik daha ileride olmasını sağlıyor.
Buna ek olarak piyasadaki daha az sayıda oyunun FSR desteği bulunduğunun da altını çizmek gerek. Ancak Nvidia GeForce 10 serisinden bazı ekran kartları bile FSR desteği bulunduruyor. DLSS’te ise yalnızca RTX ekran kartlarının destek sağladığını belirtelim. Ayrıca Xbox ve PlayStation’da FSR desteğinin bulunduğunu belirtelim.
Ayrıca DLSS teknolojisinin tek rakibi AMD değil. Yakın zamanda Intel’in de bu konuda bazı çalışmalar içinde olduğu ortaya çıktı. Intel XeSS yani Xe Super Sampling isimli teknoloji ile Nvidia ve AMD’ye de bir rakip geldiğini söylemek mümkün. Intel Arc Alchemist ekran kartlarında desteklenen bu teknoloji ise makine öğrenmesi kullanarak performansı artırıyor. Ayrıca AMDR RX 6000, Nvidia RTX 30xx ve 20xx serisi ile GTX 10xx serisi de XeSS teknolojisini destekliyor.
Daha önce de belirttiğimiz gibi bu teknoloji henüz çok yeni. Bu nedenle şu anda ortaya çıkan çalışmalar arasında önemli bir fark bulunması gayet normal. Ancak zaman ilerledikçe tüm şirketlerin bu teknolojiyi geliştirmeye devam edeceğini söylemekle yanılmayacağımızı düşünüyoruz. Bu nedenle DLSS’in şu anda var olan başarısı gelecekte daha çetin bir rekabetin ortaya çıkmasını sağlayabilir.
DLSS Nasıl Çalışır?
Bu teknoloji hakkında merak edilen bir başka soru ise DLSS nasıl çalışır oluyor. Her ne kadar daha önce değinmiş olsak da biraz daha ayrıntılı anlatmakta fayda var. DLSS teknolojisi, bir oyunu düşük çözünürlükte işlerken yüksek çözünürlüklü bir görüntünün ortaya çıkmasını sağlıyor. Örneğin, 1440p olarak işlediği bir görüntünün oyuncuya sunulmasını 4K olarak gerçekleştiriyor.
Bu teknolojinin gerçekleşmesini sağlayan bazı efektler mevcut. Bunların arasında kenar yumuşatma (anti-aliasing) ve keskinlik ayarları yer alıyor. Buna ek olarak derin öğrenme desteği yani yapay zeka da DLSS teknolojisi için önemli unsurlardan birisi.
Kısaca DLSS teknolojisi, ana görüntüden yani oyundan birkaç piksel alıyor. Daha sonrasında süper örnekleme teknolojisini kullanarak bu pikseller ile uyumlu binlerce yeni görüntü oluşturuyor. Daha sonra süper bilgisayar aracılığıyla en mükemmel olanları seçiliyor.
Ardından bu görüntüler ile daha yüksek çözünürlüklü yeni bir görüntü oluşturuyor. Böylece düşük çözünürlüklü kaynaktan alınan piksellerin sayısı artıyor ve yeni yüksek çözünürlüklü çıktı oyuncuya sunuluyor. Ancak DLSS 3 teknolojisinde bu durumun biraz daha değişiklik gösterdiğini belirtmekte fayda var. Çünkü DLSS 3 ile birlikte “Optical Multi Frame Generation” (optik çoklu kare üretimi) teknolojisi de sürece dahil oluyor.
Bu teknoloji ile yalnızca piksel değil yepyeni kareler oluşturuluyor. Buna ek olarak Nvidia Ada Lovelace mimarisinde yer alan yeni “Optical Flow Accelerator” (optik akış hızlandırıcı) da iki görüntüyü analiz ederek geleneksel hareket vektörü tarafından modellenmeyen nesneler için verileri hesaplıyor. Böylece hem performans artıyor hem de görüntüde oluşabilecek problemler ortadan kalkıyor. Konuyla ilgili daha detaylı bilgi için Nvidia’nın paylaştığı bülteni inceleyebilirsiniz.
Nvidia bu teknolojiyi başlangıçta her oyun için farklı bir yapay zeka eğiterek gerçekleştirmekteydi. Ancak daha sonra genel bir çözüm ile bunun üstesinden geldi. Tabii ki bu konuda daha fazla bilgi için DLSS teknolojisinin tarihçesine göz atmak gerek.
DLSS Tarihçesi
2019 yılında kullanıcılar ile buluşan DLSS teknolojisi her ne kadar büyüleyici olsa da başlangıçta bazı pürüzlere sahipti. Çünkü DLSS 1.0 sürümü oyunlarda FPS artırsa da görüntü kalitesinde bir düşüşe sebep oluyordu. Daha önce de bahsettiğimiz gibi bu teknoloji düşük çözünürlüğü “upscale” yani yükseltme yoluyla daha yüksek çözünürlüğe dönüştürmekte. Bu nedenle bazı görüntülerin bulanık ve yeterince detaylı olmaması oyunculardan tepki toplamıştı.
Ancak DLSS 2.0 teknolojisi ile bu durumun tamamen değiştiğini söylemek hiç de abartı olmayacaktır. Çünkü bu teknoloji ile DLSS 1.0’den iki kata kadar hızlı bir geliştirme gündeme geldi. Üstelik üst üste gelen güncellemeler ile DLSS 2 teknolojisi daha da büyük beğeni toplamaya başlamıştı. Ayrıca DLSS destekleyen onlarca oyunun sayısının gün geçtikçe daha da artması dikkat çeken bir başka unsur olmuştu.
Konuyla ilgili en yeni güncelleme ise 2022 yılının eylül ayında duyuruldu. Nvidia’nın geliştirdiği DLSS 3 teknolojisinin daha da gelişmiş görüntüler sunduğu ve FPS konusunda da çok daha başarılı olduğu dile getirildi. İçeriğimizin önceki kısmında Microsoft Flight Simulator örneğinden bahsetmiştik. Şirketin paylaştığı başka bir video ise Marvel’s Spider-Man Remastered PC oyununu ele alıyor. Bu oyunda da zaman zaman neredeyse iki kat yüksek FPS görmek mümkün:
DLSS Destekleyen Oyunlar
DLSS teknolojisini destekleyen oyunlar listesinde tüm yapımlara yer vermesek de en çok dikkat çekenleri sizler için derledik. Aşağıdaki listeden dilediğiniz oyunun DLSS teknolojisini destekleyip desteklemediğini öğrenebilirsiniz. Ayrıca Nvidia’nın hazırladığı listeden DLSS destekleyen diğer oyunları ve uygulamaları da görebilirsiniz.
Oyunlar
| Alan Wake Remastered | Death Stranding | Hogwarts Legacy | NARAKA: BLADEPOINT | Necromunda: Hired Gun |
| Anatomy Of Fear | Deliver Us The Moon | Horizon Zero Dawn Complete Edition | Nine To Five | Supraland |
| A Plague Tale: Requiem | Diablo II: Resurrected | Hot Wheels Unleashed | Nioh 2 The Complete Edition | The Witcher 3: Wild Hunt |
| Apocalypse: 2.0 Edition | DiRT 5 | ICARUS | No Man’s Sky | Sword and Fairy 7 |
| Aron’s Adventure | DOOM Eternal | INDUSTRIA | Microsoft Flight Simulator | System Shock Demo |
| Assetto Corsa Competizione | Edge of Eternity | Iron Conflict | Midnight Ghost Hunt | The Ascent |
| AWAY: The Survival Series | Enlisted | Jurassic World Evolution 2 | Marvel’s Spider-Man Remastered | The Elder Scrolls Online |
| Back 4 Blood | Escape From Naraka | Justice | Kena: Bridge of Spirits | The Fabled Woods |
| Baldur’s Gate 3 | Everspace 2 | Last Hope on Earth | Observer: System Redux | The Medium |
| Battlefield (2042 ve V) | Exit From | LEGO Builder’s Journey | Outriders | Portal with RTX |
| Beyond Enemy Lines 2 | F1 (2020, 2021 ve 2022) | Life Is Strange: True Colors | Quake II RTX | The Persistence |
| BIOHAZARD VILLAGE Z Version | Far Cry 6 | Loverowind | Ready or Not | The Riftbreaker (ve Prologue) |
| Bright Memory ( ve Infinite) | Fall Balance Ball | Marvel’s Avengers | RAZE 2070 | To Hell With It |
| Call of Duty (BO: Cold War, Modern Warfare, Vanguard ve Warzone) | The Lord of the Rings: Gollum | Marvel’s Guardians of the Galaxy | Rise of the Tomb Raider | Tom Clancy’s Rainbow Six Siege |
| Chivalry 2 | Farming Simulator 22 | Metro Exodus PC Enhanced Edition | Ring of Elysium | War Thunder |
| Chorus | Fortnite | Minecraft with RTX | Resident Evil Village | Unknown Woods |
| Wolfenstein: Youngblood | Final Fantasy XV | Forza Horizon 5 | GTA Trilogy – The Definitive Edition | Rust |
| Control | Frozenheim | Ghostrunner | Rune II | Watch Dogs: Legion |
| Crysis Remastered Trilogy | Cyberpunk 2077 | Mount & Blade II: Bannerlord | Shadow of the Tomb Raider | World of Warcraft: Shadowlands |
Ekran Kartları
Tabii ki oyunların yanı sıra bazı ekran kartları da Nvidia’nın DLSS teknolojisini desteklemektedir. Ancak FSR’ın aksine çok çeşitli ekran kartlarının bu teknolojiyi desteklediğini söylemek maalesef mümkün değil. Çünkü yalnızca RTX destekli ekran kartlarında DLSS özelliği bulunuyor. Fakat GTX serilerinde maalesef DLSS teknolojisini kullanmak mümkün değil. DLSS destekleyen ekran kartları ise şu şekilde:
- GeForce RTX 2060, 2070 ve 2080 serilerindeki tüm kartlar
- Titan RTX
- GeForce RTX 3060, 3070, 3080 ve 3090 serilerindeki tüm kartlar
- Yeni tanıtılan Nvidia RTX 4090 ve 4080 modelleri de DLSS teknolojisini destekliyor.
DLSS Nedir: Genel Değerlendirme
Bu içeriğimizde Nvidia’nın beğeni toplayan DLSS teknolojisi nedir sorusunun yanıtını sizlerle paylaştık. Kısaca özetlemek gerekirse DLSS teknolojisi, düşük çözünürlüklü bir oyunun grafiğini yapay zeka yardımıyla daha yüksek çözünürlüklü hale getirir. Bu yüksek çözünürlüklü sürümü oyuncuya sunarken işlemleri düşük çözünürlük üzerinden gerçekleştirir. Böylece hem daha yüksek performans hem de daha başarılı grafikleri oyunculara sunar.
Günümüzde pek çok oyunda DLSS desteği bulunmaktadır ve bu sayının gün geçtikçe artacağı düşünülmektedir. Eğer RTX destekli bir ekran kartınız varsa bu teknolojiyi kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Peki siz DLSS teknolojisi hakkında ne düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizimle paylaşmayı unutmayın!
