Günümüzde gökyüzünde yıldızlar yer alsa da evrenimizin ilk zamanlarında bu yıldızlar yoktu. Uluslararası araştırmacı bir ekip, 12 milyar yıl önce sona eren yıldızsız dönemden bu yana kozmostan geçen bir sinyali takip etmeye ve ölçmeye çok yakın. 12 Milyar Yıllık Sinyal ve parazitleri birbirinden ayırmak üzerine çalışmalar devam ediyor.
Washington Üniversitesi, Melbourne Üniversitesi, Curtin Üniversitesi ve Brown Üniversite’ndeki araştırmacılardan oluşan ekip, akademik makalelerin yayımlandığı bir dergi olan Astrophysical Journal’da geçen sene Murchison Widefield Array‘de toplanan radyo emisyon verilerini 10 kat daha da iyileştirdiğini açıklamıştı. Ekip şu anda Batı Avusturalya’daki yüksek teknolojili teleskoplardan evreninin anlaşılamayan ve “karanlık çağ” olarak adlandırılan zamanından gelen sinyalleri gözlemliyor. Bu döneme dair bulunacak en ufak bilgiler bize o dönemi açıklamamızda çok fazla yardımcı olacak.
Washington Üniversitesi’nde Fizik Profesörü olan Miguel Morales yaptığı açıklamada “Bu dönemi analiz etmek bizim için çok önemli. O sıralarda gelişen olaylar yıldızların oluşumunda ve evrenin bugün ki halini almasında büyük rol oynadı” ifadelerini kullandı.
Karanlık çağ
Karanlık çağdan önce evren çok sıcak ve yoğundu. Elektronlar ve fotonların birbiri üzerine baskı kurmaya çalışması evreni opak hale getirdi. Fakat evren 1 milyon yaşından küçükken elektron ve fotonların etkileşimi oldukça nadirleşti. Genişlemeye başlayan evren karanlık çağdan itibaren giderek daha da saydam ve karanlık bir hal almaya başladı.
Yıldızsız dönem yüz milyonlarca yıl boyunca sürdü ve bu dönemde evrende nötr hidrojen atomları egemenlik sürdü.
Miguel Morales “Bu karanlık çağın gizemlerini çözebileceğimiz herhangi bir gözle görülür ışık yok. Fakat arayabileceğimiz özel bir sinyal vardı. Nötr hidrojen atomlarından gelen sinyal! Onu asla ölçemedik ama orda olduğunu hep biliyorduk. Ölçmesi ve tespit etmesi bizim için oldukça zor çünkü o sinyalin çıkışından bu yana 12 milyar yıl geçti ve evrenimiz bu sırada yıldızlarla, bizle ve daha bir çok şeyle daha yoğun bir hale geldi” açıklamasında bulundu.
Ekibin peşinde olduğu bu 12 milyar yıllık sinyal, nötr hidrojenin 21 cm dalga boyunda yaydığı radyo emisyonudur. Evren geçen o kadar sürede sürekli genişledi ve o sinyali 2 metreye kadar uzattı. Morales bu sinyalin karanlık çağ ve onun nasıl sona erdiğini açıklayabilecek bilgilerle dolu olduğunu söyledi.
Gürültüyü Ayırmaya Çalışıyorlar
Ekip birincil araç olarak Murchision Array’i kullanmakta. Bu radyo teleskobu 4,096 adet dipol antene sahip ve bunun sayesinde nötr hidrojenin elektromanyetik izi gibi düşük frekanstaki sinyalleri toplayabilir.
Fakat bu tarz düşük frekanslarda gürültüyü ayırmak oldukça zor olmakta. Evrendeki, galaksideki, yıldızlardaki hatta dünyamızdaki öteki sinyaller aradığımız şey üzerinde bir dağınıklık yaratmakta. Migueal Morales ve ekibi bu verileri filtreye sokup bu gürültüyü silmek için yeni yöntemler geliştirmekte. 2019 yılında ekip 21 saatten daha fazla Murchison Array verisini dünyada bizim yaydığımız sinyalde dahil gürültüden temizlediğini açıklamıştı.
Ekibin şu an için 3.000 saatlik emisyon verisi var. Ekip parazitleri, gürültüleri ne kadar fazla filtrelemeyi başarırsa karanlık çağın gizemlerini çözmeye de o kadar yaklaşabilir.
