Bilim insanları, beynin sırlarını çözmek için senelerdir çeşitli projeler yürütüyor. Zihin transferini mümkün kılmayı sağlama şansı olan insan beynini haritalandırmak ise en büyük amaçlarından biri. Böyle bir şey gerçekleştiğinde beynin, davranışları yönlendirmek için kullandığı kodlar da çözülmüş olacak. Elde edilecek karmaşık bir harita; beynin fiziksel yapısının anılar, düşünceler, eylemler ve duygularla nasıl ilişkili olduğunu açıklayabilir. Fakat tabi ki bu çok kolay değil. Farelerin beyni üzerinde başlayan çalışmalar henüz insan aşamasına geçemedi fakat oldukça yol kat etti. Sizin için en önemli ve gündemde olan dört beyin araştırma projesini inceleyip derledik.
İçindekiler
Brain Initiative Projesi
Brain Initiative Projesi, insan beyni anlayışımızda devrim yapmayı amaçlayan bir proje. Araştırmacılar, yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesini ve uygulanmasını hızlandırarak, çığır açacak bir dinamik beyin resmi üretebilecekler. Beyin bozukluklarını tedavi etmek, iyileştirmek ve hatta onları önlemek için yeni yollar arayan araştırmacılar, yaptıkları çalışmaların umut vaad ettiğini söylüyor.
Yaklaşık 100 milyar nöron ve 100 trilyon bağlantıyla insan beyni, bilim dünyasındaki en büyük gizemlerden biri. Ve tıptaki en büyük zorluklardan biri olmaya devam ediyor. Son yıllarda sinirbilim alanındaki birçok gelişmeye rağmen, insan beyninin muazzam karmaşıklığı sebebiyle çoğu nörolojik ve psikiyatrik durumun altında yatan nedenler büyük ölçüde bilinmemektedir. Bu yıkıcı koşullardan muzdarip insanlara yardım etmenin en etkili yolu ise insan beynini haritalandırmak olacaktır.
Human Brain Projesi
Human Brain Project (HBP); sinirbilim, tıp ve bilgi işlemin ilerlemesine yardımcı olmak için başlayan yaklaşık 10 yıllık bir araştırma projesidir. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen en büyük bilimsel projelerden biridir. HBP, şu anda Avrupa’daki 100’den fazla üniversitede, eğitim hastanelerinde ve araştırma merkezlerinde yaklaşık 500 bilim insanını doğrudan istihdam ediyor.
Human Brain Project’in yaklaşımının temeli, beyni farklı uzaysal ve zamansal ölçeklerde incelemektir. Bu hedefe ulaşabilmek için HBP, modelleme ve simülasyonlardan da yararlanarak çeşitli sinirbilim, felsefe ve bilgisayar alanı gibi farklı disiplinlerden bilim insanları ile işbirliği yapıyor. Projenin asıl amacı, dünya çapındaki araştırmacılar tarafından kullanılabilecek bilişsel sinirbilim ve beyinden ilham alan hesaplama için bir araştırma altyapısı oluşturmaktır.
Özellikle kemirgenlerde ve insanlarda beyin yapısını inceleyen proje alt yapısı, tüm dünya tarafından ulaşılabilen on iki araştırma platformundan oluşuyor. Ulaşılabilen platformlar şu şekilde:
- Nöro-informatik: Paylaşılan beyin verilerine erişim.
- Beyin Simülasyonu: Bilgisayarlarda beyin mimarisi ve faaliyetinin kopyalanması.
- Yüksek Performanslı Analitik Hesaplama: Gerekli bilgi işlem ve analitik yeteneklerin sağlanması.
- Tıbbi Bilişim: Hasta verilerine erişim.
- Nöromorfik Hesaplama: Beyinden ilham alan hesaplamanın gelişimi.
- Nöro-robotik: Beyin simülasyonlarını test etmek için robot kullanımı.
China Brain Projesi
China Brain Projesi, beyin hastalıklarının teşhis ve tedavisinin yanı sıra beyinden ilham alan yapay zekanın altında yatan sinir mekanizmaları üzerine de temel araştırmalar yapan bir proje. Yaklaşık 15 yıllık olan proje, nöroloji konusunda ki etik sorunları da Çin değerlerine göre ele alıyor. Proje şu anda yirmiden fazla üniversitede devam ediyor, ayrıca Çin Beyin Araştırmaları Enstitüsü tarafından da destekleniyor.
Blue Brain Projesi
İsviçre’de başlayan bu beyin araştırma girişiminin amacı, fare beyninin biyolojik olarak ayrıntılı bir dijital simülasyonunu oluşturarak beynin işleyişi hakkında daha çok bilgi edinmektir. Kemirgenlerden sonra insan beyinlerini dijital olarak yeniden yaratmayı planlayan proje ekibi, 2005 senesinde çalışmaya başladı. İlk hücresel model o sene tamamlandı. 2008’de ise 10.000 hücreli ilk yapay hücresel neokortikal sütun inşa edildi. 2011 senesine gelindiğinde bir milyon hücreli bir sütun haritalandırılmıştı bile. Ekip, toplam yüz milyar hücreye sahip ve 1000 fare beynine eşdeğer bir hücresel insan beyninin haritalandırılmasının 2023 yılında mümkün olacağını söylüyor.
