Dijital vatandaşlık nedir? Dijital vatandaşlık; toplumla herhangi bir düzeyde etkileşim kurmak için bilgisayarları, interneti veya diğer dijital cihazları kullanan herhangi birinin teknolojik anlamda sorumlu olması demektir. İnterneti düzenli ve etkin bir şekilde kullananlar için geçerli olan bu kavrama göre, dijital araçlar kullanırken ve başkalarıyla çevrimiçi etkileşim kurarken nasıl davrandığımız oldukça önemlidir ve bu genç nesillere de öğretilmelidir.
Dijital vatandaşlık, güçlendirilmiş teknoloji kullanımının uygun ve sorumlu bir şekilde gerçekleştirilmesidir. İyi bir dijital vatandaş olmak, teknolojiyi kullanırken ne tür davranışların uygun olduğunu da anlamayı gerektirir. Araştırmalara göre güçlü bir dijital vatandaşlık duygusu geliştiren öğrenciler, üniversitelerde ve kariyerlerinde daha başarılı olmalarını sağlayan beceriler geliştirmekte.
Dijital Vatandaşlık Unsurları
Dijital vatandaşlığın tüm yönlerini kapsayan 9 adet unsur bulunmaktadır. Bu 9 unsur, teknoloji daha fazla kullanılabilir hale geldikçe yöneticilerin, öğrencilerin ve diğer kullanıcıların daha çok farkında olmaları gereken bilgi temelleridir. Peki dijital vatandaşlık tartışılırken ele alınması gereken 9 unsur nedir?
- Dijital Erişim: Dijital erişim; teknoloji ve çevrimiçi kaynakların eşit dağıtımı ile ilgilidir. Öğretmenlerin ve idarecilerin her öğrencinin aynı teknolojik erişime sahip olmayacağını bilmesi gereklidir. Bu nedenle okullar, öğrencilerin daha fazla teknoloji kullanabilmeleri için gerekli şartları sağlamak üzerine çalışmalıdır.
- Dijital Ticaret: Dijital ticaret, malların elektronik olarak satın alınması veya satılmasını ifade eder. Dijital alanda herhangi bir şekilde para akışını sağlayan kişilere yardımcı olmaya odaklanır.
- Dijital Topluluk ve İşbirliği: Bu kavram dijital ilişkileri içermektedir. Öğrencilere internette uygun şekilde nasıl etkileşim kuracaklarını öğretmek dijital vatandaşlığın önemli bir parçasıdır. Dünyadaki yerlerini anlamaya çalışan insanlar için teknoloji, kendi seslerin bulmalarına ve kendilerini ifade etmelerine yardımcı olabilir.
- Dijital Görgü Kuralları: Görgü kuralları, dijital dünya ile etkileşim halindeyken gösterilmesi gereken davranış kurallarını kapsar. Bu kavram, elektronik davranış standartları veya prosedürleri ifade eder ayrıca dijital cihazları kullanırken başkaları hakkında düşünme süreciyle ilgilidir.
- Dijital Akıcılık: Dijital akıcılık, teknolojiyi ve kullanımını anlama sürecidir. Dijital olarak akıcı olmak çevrimiçiyken daha iyi kararlar almayı sağlar. Bu aynı zamanda gerçekleri kontrol edebilmeyi ve çevrimiçi bir kaynağı okurken gerçeği kurgudan daha iyi ayırabilmeyi de ifade eder.
- Dijital Sağlık ve Refah: Bu kavram, dijital dünyadaki fiziksel ve psikolojik refahı ifade etmektedir. Çok fazla ekrana bakmanın etkileri ve siber zorbalık konuları üzerine yoğunlaşan dijital sağlık, dengeli bir yaşam için de oldukça önemlidir.
- Dijital Hukuk: Dijital hukuk, teknolojiyi kullanma sorumluluğundan ibarettir. Eylemler ve eylemlerin getirdiği elektronik sorumlulukları ifade eder. Tıpkı gerçek dünyada olduğu gibi çevrimiçi dünyada da dijital cihazları kullananların zarar görmesini önlemek için bir yapı oluşturulmuştur.
- Dijital Haklar ve Sorumluluk: Dijital bir dünyada herkese sunulan gereksinimler ve özgürlükler bulunmaktadır. Kullanıcılar hem çevrimiçi hem de gerçek dünyada başkalarını ve kendisini korumak adına temel becerilere sahip olmalıdır.
- Dijital Güvenlik ve Gizlilik: Bu kavram sadece dijital cihazlarınızı virüsten korumayı değil aynı zamanda kişisel bilgileri de korumayı içerir. Kullanıcıların hileli internet sitelerini ayırt etmesi ve güvenli bir internet kullanımı sağlaması önemlidir.
Dijital Vatandaşlık Neden Önemli?
Dijital vatandaşlığın önemini etrafımızda yaşanan olaylara bakarak anlayabiliriz. İşverenler artık görüşme sürecinde ne tür bir kişiyi işe aldıklarını görmek için sosyal hesap kontrolü yapıyorlar. Ayrıca sosyal medya kullanımı ve dijital mecrada yazılanlar devlet adamlarından sanatçılara kadar birçok kişinin hayatını etkiler durumda.
Bunun dışında siber zorbalık da internet kullanıcıların hayatını etkileyen önemli bir olay. Çocuklar artık ilkokula başlamadan önce dijital cihazlar kullanmaya başlıyorlar. Çocuklara siber zorbalıkla nasıl başa çıkacaklarını ve bundan nasıl kaçınacaklarını öğretmek psikolojilerini ve güvenliklerini korumak adına üzerinde durulması gereken bir konudur.
Bu yüzden erken yaşta teknolojiyle tanışan çağımız çocuklarının dijital vatandaşlık konusunda bilinçlenmesi oldukça önemlidir. Artık hem okullarda hem de iş yerlerinde dijitallik kaçınılmaz bir durum. Hayatımızda bu kadar yeri olan bir kavramın en iyi şekilde işlenebilmesi için de dijital vatandaşlık kavramının iyi bir şekilde benimsenmesi gerekmektedir.
