4D Baskı Nedir? Neler Vaat Ediyor?

4D baskı nedir? 3D baskı teknolojisi neredeyse 30 yıldır kullanılıyor. 3D baskı tam da daha az fütüristik gelmeye başladığında yeni bir teknoloji olan 4D baskı ortaya çıktı. 4D baskı yöntemi, aynı 3D baskı gibi nesneleri katman katman oluşturarak üç boyutlu nesneler üretiyor. Ancak ısı, elektrik, manyetik alan veya su gibi alışık olmadığımız malzemeler de 4D baskıda şekil verme amacıyla kullanılıyor. Pratik olarak konuşursak; bu yeni baskı teknolojisi bir gün kalkış ve iniş için dönüşen uçak kanatlarına, dar yerlere girip çıkabilen yumuşak robotlara ve ilginç manevralara sahip biyomedikal cihazlara yol açabilir. 



4D baskı terimi ilk olarak TED profesörü Skylar Tibbits tarafından Şubat 2013’te MIT Konferansı’nda yaptığı konuşmada ortaya atıldı. 4D baskı teknolojisi ticari kullanılabilirlikten hala uzak olmasına rağmen 2023 yılına kadar bu alana 300 milyon dolar yatırım yapılacağı tahmin ediliyor. Çok heyecan verici bir geleceği olan 4D baskı, geniş bir malzeme yelpazesinden herhangi bir dönüştürülebilir şekil tasarlama imkanı sunar. Bu sektörde dinamik ve kendi kendine bir araya gelebilen nesnelerin yaratılması için gerçek bir fırsat vardır.

4D Baskı Tam Olarak Nedir?

4D Baskı
4D Baskı

4D baskı, üç boyutlu basılı bir nesnenin; sıcaklık, ışık veya diğer çevresel uyaranlar gibi harici bir enerji girdisinin etkisiyle kendisini başka bir yapıya dönüştürdüğü süreçtir. 3D baskıya eklenmiş bu dördüncü boyutla birlikte nesneler kendi şeklini değiştirebilme yeteneğine sahip olur. 4D baskı yöntemi, zamanın boyutunu entegre ederek basılı nesnelerin şekillerini dinamik olarak değiştirmelerini sağlar. Ve bu süreçte insan müdahalesi gerekmez. 

HP’nin yöneticilerinden Shane Wall 4D baskı ile ilgili: ’’ Malzemenin belirli bir alanını programlayabilme ve onu ısı, su, kimyasal reaksiyon, basınç ve diğer birçok dış etkenle fiilen kendi kendine montaj yapmak için etkinleştirebilme yeteneğini 4D baskı olarak adlandırabiliriz. Bunun bir sonraki sanayi devrimi olacağına ve genel imalatta köklü bir dönüşüm yaratacağına inanıyoruz.’’ şeklinde açıklamada bulunuyor.

4D baskının en belirgin avantajı, hesaplamalı katlama yoluyla yazıcılardan daha büyük nesnelerin tek parça halinde çıkabilmesidir. 4D baskılı nesneler şekil değiştirme ve küçülüp açılabilme yeteneğine sahip olduğundan yeni formlar oluşturmak çok daha kolay olacaktır. Ayrıca 4D baskı bugün bildiğimiz malzeme dünyasında devrim yaratacak büyüklükte bir potansiyele sahiptir.

4D Baskı Uygulama Alanları

4D Baskı
4D Baskı

4D baskı birçok alanda kullanılma potansiyeline sahiptir. 

  • Mimari: Doğru uyarıcılar sayesinde kendi kendine bir araya gelen binalar üretilebilir.
  • Sağlık: İnsan vücuduna, cerrahi müdahale ile yerleştirildiğinde kendi kendine değişim sağlayacak implantlar 4D teknoloji sayesinde geliştirilebilir. Ayrıca 4D baskılı proteinler de yeniden kendilerini yapılandırabilirler. 
  • Moda: Modellerini ve işlevlerini değiştiren giysiler ve ayakkabılar 4D baskı sayesinde mümkün kılınabilir. Kullanıcının bedenine ve hatlarına göre doğal olarak uyum sağlayan kıyafetler moda sektöründe devrim yaratacaktır.
  • Ulaşım: Yollardaki bozuklukları kendi kendine şekil değiştirerek düzelten malzemelerde ve araçlarda 4D teknolojinin kullanım potansiyeli yüksektir.
  • Ev Aletleri: Kendi kendine monte edilebilen ev eşyaları da akıllı ev teknolojilerinde devrim yaratabilir.

Umut verici bir teknoloji olmasına rağmen, 4D baskının yaygın olarak benimsenmeden önce birkaç teknolojik engelin üstesinden gelmesi gerekiyor. Baskı endüstrisindeki başlıca zorluklardan bazıları; çok malzemeli yazıcıların olmaması, yavaş baskı süreleri ve yazıcıların karmaşık yapılı malzemeleri basmada sınırlı yeteneğe sahip olmasıdır. 4D baskı teknolojisinin geç benimsenmesinin sebebi de henüz bu zorlukların aşılmamış olmasıdır. Yine de üreticilerin gösterdiği ilgi ve 4D baskıya ilişkin araştırma ve geliştirme faaliyetleri göz önüne alındığında bu teknoloji tahmin edilenden daha hızlı bir sıçrama da yapabilir. Hala araştırma ve geliştirme aşamalarında olan bu baskı türü gelecek için oldukça umut verici görünüyor.

Teknoloji'den geri kalmamak için e-posta listemize abone olun!

Teknolojik mitleri araştırmayı ve ürün incelemeleri yapmayı çok seven, sanatsever, meraklı bir endüstri ürünleri tasarımı öğrencisi.